«شیلان» روایت زندگی پردرد و رنج اما امیدوارانه یک روستای بجنورد

هر یک از شخصیت‌های این قصه، که شمار زیادی از زنان و مردان کرمانچ اطراف کوه باباموسی در ضلع شمال شرقی بجنورد هستند، چهره خشن زندگی را به همان شدتی لمس می‌کنند که لطافت و حلاوت عشق را و هر فصل از بیست و دو فصل این کتاب در عین حال که داستان زندگی سخت روستایی را در صد سال پیش روایت می‌کند اما به زیبایی گره خوردن زندگی همه اهالی را با هم به تصویر می‌کشد.

در این کتاب ۱۹۰ صفحه‌ای که فصلی از آن به سربازگیری جنگ جهانی دوم و اشغال بجنورد توسط قوای روس اختصاص دارد، غلبه شرایط سیاسی بر زندگی روستایی کوچک در شمال شرق بجنورد دیده می‌شود و اینکه چگونه قرار گرفتن یکی از جوانان روستا در زمان و مکان نامناسب، می‌تواند زندگی‌های زیاد و حتی یک ایل را از هم بپاشد.

قصه عشق «علی نقی و مرجان»، قهرمانان اصلی کتاب با زندگی خانواده‌های زیادی از روستا پیوند می‌خورد و البته خیلی هم طول نمی‌کشد و پسر کدخدا که او نیز با داشتن زن و بچه دل در گرو مهر مرجان دارد، علی نقی را راهی سربازی (اجباری) می‌کند و بقیه ماجرا در فصول دیگر کتاب ادامه می‌یابد.

این کتاب تعاملات زندگی روستاییان را با یکدیگر، مرام و ارزش‌های روستایی و در عین حال ظلمی که حکومت وقت بر روستاییان روا می‌دارد را تعریف می‌کند و هر یک از شخصیت‌های پرشمار «شیلان» در عین حال که نقش مهمی در جامعه روستایی ایفا می‌کنند و زندگی اجتماعی خاصی دارند خود نیز به تنهایی درگیر برخی مشکلاتند که گاه در تعارض با زندگی همسایگان و دیگر اهالی روستا آنها را بر سر دوراهی بهشت و جهنم قرار می‌دهد.

شیلان داستان عشق و گاه دفن شدن آن در سینه زنان روستایی است که از کودکی ازدواج می‌کنند و مردان کرمانجی که با وجود خشونت ظاهری در اندرون خود دنیایی از عشق و محبت دارند اما برخی نیز از موضع قدرت و به دور از حلال و حرام، گمان می‌کنند که می‌توانند بر دنیا حکومت کنند اما زمانی که مرگ می‌رسد دفتر قدرقدرتی آنها به راحتی بسته می‌شود.

فصل شانزدهم و هفدهم کتاب به آغاز اشغال ایران توسط متفقین و جنگ اختصاص دارد و اینکه چگونه قشون سواره نظام بجنود در «قره خان بندی» کمین می‌کنند اما طیاره‌های دشمن که جای آنان را رصد کرده اند از آسمان کاغذهایی می‌ریزند که در آن سربازان به تسلیم دعوت شده اند.

در این کتاب از روستاهایی که جنگ تأثیری ویرانگر خود را بر آنها می‌گذارد مانند «قره خان بندی، علی آباد و بدرانلو» و هجوم سربازارن فراری به آلاداغ سخن رفته است. در این کتاب از واژگون کردی زیادی استفاده شده که شاید معنای آن برای خوانندگان ناآشنا باشد و به همین دلیل در پایان کتاب، واژه نامه‌ای نیز برای درک درست از لغات کتاب درج شده است.

کتاب شیلان توسط «شیرین بیدگی» نوشته شده و نشر بیژن یورد آن را بهار امسال منتشر کرده است. شمارگان چاپ نخست این کتاب هزار جلد است.

این کتاب به شماره کتابشناسی ملی ۵۱۱۹۲۰۸ ثبت شده است.

ب/۵۱۳۲