به گزارش ایرنا، با پیدایش حمل و نقل، بسیاری از فضاهای شهری را به گذرگاه و توقف گاه وسایل ماشینی تبدیل کرده و این توسعه به تدریج تمام ساختار کالبدی و اجتماعی شهر را زیر نفوذ برد.
تاریخ شهرسازی ایران نشان می دهد، در شهرهای کهن ایرانی نظام کالبدی شهر بر اساس مقیاس انسانی استوار بود و وسعت شهرها و فاصله میان مراکز مختلف آن چنان بود که شهروندان با پای پیاده از نقطه ای به نقطه دیگر می رفتند.
این راه ها و فضاهای شهری علاوه بر نقش ارتباطی و دسترسی، مکانی امن و راحت برای تماس اجتماعی گردش و تماشا، شنیدن اخبار، برگزاری جشن ها و آئین ها، تفریح و سرگرمی و مذاکره و داد و ستد را فراهم می آوردند.
تاریخچه ایجاد پیاده راه ها به مفهوم امروزی آن به حدود ۷۰ سال قبل باز می گردد و شهرهای اروپایی به ویژه ۲ کشور آلمان و هلند در این زمینه در جهان پیشگام بوده اند.
نهضت پیاده راه سازی در ایران با ساخت اولین پیاده راه در تبریز آغاز شد و بدین ترتیب که کارمندان کنسولگری فرانسه در تبریز، برای تسکین غم دوری از سرزمین مادری و با هدف تداعی شب های پاریس در ذهن خود، کوچه پاساژ در محله مهاد مهین (میارمیار) را به شکل پیاده راه های پاریس طراحی کردند.
این پیاده راه به مدت ۱۰ سال از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ ساخته شد و همچنان نیز در جایگاه خود باقی است و از محلات دیدنی تبریز به شمار می رود.
از دیگر تجربه پیاده راه ها خیابان جنت در بافت مرکزی شهر مشهد است و در کلانشهر تهران توجه به پیاده گستری بسیار دیرتر از دیگر شهرها مد نظر مسئولان و مدیران امور شهری قرار گرفته است و این در حالی است که هرگونه اقدام شهرسازی در پایتخت به صورت الگویی برای دیگر شهرهای کشور قرار می گیرد و از جمله نمونه های اجرا شده در تهران می توان به پیاده سازی خیابان سپهسالار، خیابان مروی و بازار تهران اشاره کرد.
خیابان حصار اراک یکی از خیابان‌های محدوده بافت تاریخی این کلانشهر است که هرگونه ساخت و ساز و تغییر کاربری در آن باید با نظر شهرداری بافت فرسوده و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شود.
بافت تاریخی شهر اراک شامل هسته اولیه شهر سلطان آباد در زمان فتحلی خان قاجار است که به دست یوسف خان گرجی بنا شده است که شامل یک مجموعه از بازار، منازل مسکونی، حمام، مساجد و مسیرهاری دسترسی بوده است.
خیابان حصار یا پاسداران در ۲۰۰ سال گذشته از ستون‌های فقرات اصلی حمل و نقل شهر اراک محسوب می شده است.
تمامی کوچه های ضلع شرقی این خیابان که به موازات مجموعه تاریخی بازار اراک است منتهی به بازار می شود و این منطقه به دلیل استقرار شمار زیادی مغازه و محل کسب در کنار منازل مسکونی از محله های شلوغ و پرترافیک اراک محسوب می شود.
در گذشته طرحی به نام پیاده راه سازی خیابان حصار تصویب شد ولی مغفول ماند این طرح متصل به طرح ساماندهی میدان شهدای اراک بود و قرار شد همزمان که میدان اصلی شهر ساماندهی می‌شود، حصار نیز ساماندهی شود و کارکردهای فرهنگی و هویتی خود را به دست آورد ولی کماکان این اتفاق نیفتاده و حصار عملاً بیشتر به پارکینگ ماشین‌ها اختصاص دارد.
شهردار بافت تاریخی اراک گفت: پیاده راه شدن خیابان حصار به تصویب کارگروه حمل و نقل شهرداری رسیده و کارگروه این مصوبه را تایید کرده است.
«نگین شاه کرمی» افزود: به طور حتم کارگروه حمل و نقل مطالعات و بررسی دقیقی در این زمینه را به انجام رسانده که منجر به تصویب این طرح شده است.
وی با یادآوری اینکه، مصوبه کارگروه را از نزدیک ندیده است، اظهار داشت: در روزهای اخیر نشست های مختلفی در این خصوص در حال انجام است تا نتیجه قطعی انجام این طرح مشخص شود.
شهردار بافت تاریخی اراک گفت: پیاده راه شدن خیابان حصار به نفع بازار و مجموعه بافت تاریخی است و رونق در بازار را به همراه دارد.
شاه کرمی افزود: با اجرای پیاده را در این خیابان، رونق کسب و کار بیشتر برای واحدهای صنفی مجاور فراهم خواهد شد.
وی اظهار داشت: این طرح موجب کاربری گردشگری و افزایش تمایل سفر را به همراه دارد که به دنبال آن افراد با پیاده روی در بازار، گردش مالی و رونق را موجب خواهند شد.
مدیرکل دفتر فنی استانداری مرکزی نیز گفت: لازمه اجرایی شدن این طرح شناسایی خیابان‌های دارای ظرفیت و انجام مطالعات کافی است و یکی از خیابان‌هایی که برای اجرای این طرح درنظر گرفته شده خیابان حصار است که مسئولان شهرداری براین باورند که این خیابان نقش موثری در ترافیک شهری اراک ندارد.
«حمیدرضا نوازنی» افزود: مسئله پیاده‌راه سازی برخی از خیابان‌های شهر اراک در سال های اخیر مطرح شده است تا خیابان‌هایی که ظرفیت تبدیل شدن به مسیر پیاده‌روی را دارند، در این طرح بکار گرفته شوند.
وی اظهار داشت: اجرایی شدن این طرح به مصوبه شورای ترافیک منوط شده است و لازم است اجرای این طرح در منطقه مورد مطالعه بیشتر قرار گیرد.
مدیرکل دفتر فنی استانداری مرکزی گفت: مسیر میدان هفت تیر تا دهانه ورودی بازار یکی دیگر از مسیرهای پیشنهادی برای اجرای این طرح به شمار می‌آید که از ظرفیت‌های معقول‌تری مبنی بر تعاریف یک پیاده‌راه، برخوردار است.
نوازنی افزود: زمانی که یک معبر به عنوان پیاده‌راه معرفی می شود باید مسیر جایگزین اعلام شود، تا تردد با مشکل و گره کور ترافیکی به وجود نیاید.
وی اظهار داشت: نمی‌توان خیابان‌ها را مسدود کرد و با تبدیل آنها به معابر پیاده برای مردم مشکل ایجاد کرد، زیرا ظرفیت شبکه معابر شهر اراک در مرکز شهر محدود است و به سختی می‌توان جایگزینی برای آن تعریف کرد.
یکی از ساکنان خیابان حصار معتقد است: پیاده راه شدن این خیابان برای ساکنان مشکلاتی را به همراه دارد که مهمترین آن محدودیت تردد با وسیله نقلیه است.
محمدی بیان کرد: بافت حصار به دلیل قدیمی بودن مملو از واحدهای مختلف مسکونی است که ساکنان آن با پیاده راه شدن، دیگر امکان تردد با وسیله شخصی را ندارند.
یکی دیگر از اهالی حصار که فروشگاه مواد غذایی دارد، معتقد است: پیاده راه شدن این خیابان و محدودیت های تردد بر کاسبی مغازه داران تاثیر نامناسبی دارد.
محمد فراهانی ادامه داد: هنوز این طرح اجرا نشده بسیاری از کسبه به دنبال تغییر جغرافیایی محل شغل خود هستند و به دنبال خروج از این محدوده هستند چرا که بیم آن دارند که نتوانند هزینه های خود را به واسطه محدودیت های پیاده راه جبران کنند.
یکی دیگر از ساکنان محله حصار گفت: ساکنان این منطقه برای تردد مهمانان خود نیز با مشکل مواجه می شوند و در روزهای عادی نیز جای پارک نیست و با پیاده راه شدن این منطقه، مهمانان باید وسایل نقلیه خود را کجا مستقر کنند.
یوسفی بیان کرد: اهالی خیایان حصار خواستار تجدید نظر شورای اسلامی کلانشهر اراک در خصوص پیاده راه شدن این خیابان هستند.
رئیس شورای اسلامی کلانشهر اراک گفت: این طرح به صورت آزمایشی انجام شده است و اعتراض ساکنان خیابان حصار نیز در تصمیم گیری نهایی تاثیرگذار خواهد بود.
«کاوه فلک الافلاکی» افزود: با وجود تذکرات مکرر، تاکنون نسبت به رفع مشکلات ساکنان مرکز شهر توجه نشده است.
شهردار اراک هم گفت: میدان ارگ، خیابان حصار، خیابان محسنی، تا میدان شهدا و میدان ۷ تیر تا چند سال آینده به پیاده‌رو تبدیل می‌شوند.
«محمدکریم شفیعی» افزود: خیابان حصار تردد ترافیکی نداشته و بیشتر کاربرد پارکینگ دارد و این خیابان دارای بافت تاریخی و قدیمی است که باید از آن محافظت کرد.
شهردار اراک تصریح کرد: پیاده‌راه در شهرها محلی برای آرامش و ترددهای اجتماعی است و تردد وسایل نقلیه در این محل‌ها محدود است و تنها خودروهای امدادی و افراد ساکن در این مناطق می‌توانند در این قسمت‌ها رفت و آمد داشته باشند.
شفیعی بیان کرد: پرشس‌نامه‌هایی به همه ساکنان و مشاغل این خیابان داده شده و براساس نظرسنجی بیشتر مردم دغدغه تردد ماشین خود و یا وسیله نقلیه مهمانان خود را دارند.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر اراک با بیان اینکه وضعیت پیاده‌راه‌های اراک مناسب نیست در خصوص پیاده راه شدن مرکز شهر نیز گفت: طرح جامع پیاده راه اراک در میدان شهدا تاثیر موثری در سنگینی بار ترافیک خیابان امام خمینی (ره) و کوچه‌های اطراف دارد و شهرداری باید نسبت به این امر با جدیت و با برنامه ورود کند تا مرکز شهر سروسامان یابد.
«ایرج رضایی» افزود: شهرداری اراک باید نسبت به پیاده راه سازی مرکز شهر اراک اقدام کند و انتقال برخی از مشاغل از مرکز شهر، میدان شهدا و خیابان امام (ره) در دستور کار شهرداری قرار گیرد.
وی اظهار داشت: مسیر پیاده راه شهر اراک از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و باید شهرداری و شورای اسلامی شهر نسبت به بازبینی شرایط اقدامات لازم را انجام دهند.
در روزهای اخیر جمعی از ساکنان و کسبه خیابان حصار خواستار رسیدگی مسئولان به تصمیم اخیر شورای اسلامی کلانشهر اراک در خصوص این بخش از شهر شدند.
ساکنان و کسبه خیابان حصار اراک روز شنبه ۲۲ تیرماه هفته جاری نیز در پایان صحن علنی شورای اسلامی کلانشهر اراک اعتراض خود را نسبت به تصمیم پیاده رو شدن این محله عنوان کردند.
کلانشهر اراک مرکز استان مرکزی است و در این منطقه بیش از ۵۲۰ هزار نفر جمعیت زندگی می کنند.
۶۹۹۱/۳۰۷۵
گزارش از معصومه ابراهیمی
