کاشت ۷ میلیون نهال تولید چوب در سال ۹۸

مجلس شورای اسلامی سال ۸۹ با تصویب قانونی، توسعه زراعت چوب را به منظور افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی به عنوان یک تکلیف تعریف کرد که در سال ۹۲ برنامه ریزی برای این مصوبه قوت گرفت و برنامه‌ریزی‌های اجرایی بسیاری در خصوص آن در حال انجام است.

توسعه زراعت چوب به منظور افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، رویکرد جدی دولت تدبیر و امید است که بر اساس تکلیف برنامه ششم توسعه باید از ۱۵ هزار هکتار فعلی به ۷۵ هزار هکتار برسد.

در دی ماه سال ۱۳۹۲ دولت مصوبه‌ای در خصوص بهینه‌سازی وضعیت مدیریت منابع طبیعی تصویب کرد.

استقبال شرکت های خصوصی از طرح

جواد میرعرب‌رضی مجری طرح زراعت چوب در این زمینه در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: زراعت چوب از دیرباز به عنوان یکی از اهداف سازمان جنگل‌ها با رویکرد برطرف سازی تقاضای چوب از طرف صنعت، تامین نهال، توسعه اراضی کشور، توسعه اراضی کشاورزی در زمین‌های ملی و کاهش فشار بر جنگل‌های طبیعی اجرا شده است.

وی با بیان اینکه هم اکنون این برنامه با سرعت بیشتری در حال اجرا است، ادامه داد: نگاه زنجیره‌ای به تمامی مراحل کشت، تولید و زراعت وجود دارد و تمامی برنامه‌ریزی ها در راستای جذب افراد متقاضی در این مراحل است.  

میر عرب رضی عنوان کرد: به دلیل بازدهی طولانی مدت و نبود سوددهی در سال‌های اول زراعت نهال‌های چوب، راه‌حل‌هایی مثل کشت تلفیقی و تسهیلات اعتباری در نظر گرفته شده تا از این طریق طی چند سال اول به اقتصاد متقاضیان طرح، کمک شود.  

مجری این برنامه به کشت تلفیقی اشاره کرد و گفت: کشت دو یا چند محصول زراعی در مجاورت یکدیگر است. هدف از این کشت بازدهی بیشتر دو محصول در مجاورت یکدیگر است که در کشت به‌صورت جداگانه نتوان به آن بازدهی محصول دست‌یافت. به عنوان مثال کاشت نهال‌های چوب در کنار میوه هندوانه.

وی تصریح کرد: طرح با استقبال بخش خصوصی همراه بوده است و از سوی بسیاری از شرکت‌های عمده که در تولید و صنایع چوب مثل ام دی اف و  نئوپان فعالیت می‌کنند استقبال شده و حتی تولید بخشی از کشت نهال‌ها را بر عهده گرفته‌اند. همچنین طرح تنفس نیز فضای مثبتی برای تسریع طرح ایجاد کرده است زیرا با کاهش برداشت چوب از عرصه‌های طبیعی، تقاضا در بازار زیاد شده است.

میرعرب رضی خاطرنشان کرد: در قانون برنامه ششم توسعه، ضرورت اجرای طرح تنفس جنگل به وجود آمد که فشار بر جنگل‌های طبیعی کاهش پیدا کند و تامین احتیاجات حوزه با استفاده از طرح زراعت چوب باشد. مهمترین مسئله در این طرح، طولانی بودن مدت کشت و زرع و سوددهی است که باعث شده زراعت چوب با سرعت کم پیش رود اما با برنامه‌ریزی‌های لازم سرعت را افزایش داده‌ایم.

مجری طرح زراعت چوب عنوان کرد: در راستای جذب افراد به طرح،عرصه‌های مستعد دولتی برای جنگل‌کاری در اختیار افراد قرار داده شد و در حال حاضر نیز برخی گونه‌های مطرح در زراعت چوب مثل صنوبر و اکالیپتوس کشت می‌شود.

وی با بیان اینکه در صورت واردات بی‌رویه زراعت چوب با مشکل رو به رو می‌شود، اضافه کرد: نیاز است بین واردات و تولید چوب تعادل لازم ایجاد شود. این طرح وابستگی کارخانه‌ها را به خارج کشور کاهش می‌دهد.

زراعت چوب در ۱۰ استان کشور

میر عرب‌رضی همچنین گفت: این طرح به اقتصاد و معیشت جوامع محلی و کارخانه‌ها کمک می‌کند. به عنوان مثال افرادی که حداقل زمین دارند، می‌توانند با احداث بادشکن فضایی برای تولید چوب ایجاد کنند.

مجری طرح عنوان کرد: از سال ۸۴ تا کنون ۸۰ هزار هکتار چوب زراعت شده که با توجه به برنامه ششم توسعه، سرعت کشت در دولت یازدهم و دوازدهم بیشتر شده و نسبت به مصوبه سازمان، ۶۰ درصد عملکرد افزایش پیدا کرده است. در سال جاری نیز کاشت ۷ میلیون نهال در ۱۲ هزار هکتار اراضی برنامه‌ریزی و مذاکرات آن در استان‌ها آغاز و اجرایی شده است.

وی ادامه داد:  با ۱۰ استان گیلان، گلستان، مازندران، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، کرمانشاه، تهران و قزوین که میزان بارندگی خوبی دارند، مذاکرات انجام شده و طرح در حال اجرا است.  

میر عرب رضی با اشاره به میزان احیا جنگل‌ها در سال‌های اخیر گفت: طرح تنفس به مدت سه سال در حال اجراست و بیشتر منابع چوب از طریق زراعت چوب تامین می‌شود.

وی اظهارداشت: میزان مصرف چوب در کشور حدود ۶ میلیون متر مکعب است که بخش بسیاری از آن از طریق زراعت چوب در اراضی تامین می‌شود. در گذشته ۲۰ درصد از تامین نیاز از طریق جنگل‌های طبیعی بوده که با نبود برداشت از طبیعت، فضا برای زراعت چوب ایجاد شده است.

واردات ۳۰ درصد افزایش قیمت دارد

میر عرب رضی توضیح داد: به طور متوسط ۶ تا ۸ سال به طول می‌انجامد تا طرح زراعت نهال چوب به بهره‌برداری اقتصادی برسد و تعداد نهال‌ها به نوع نهال و منطقه بستگی دارد. به عنوان مثال در قسمت‌های شمالی کشور صنوبر حدود هزار و ۲۰۰ تا دو هزار نهال در هکتار است و میزان تولید به طور متوسط ۱۷۰ تن است، در نتیجه با قیمت کنونی (در منطقه گیلان) ارزش افزوده آن حدود ۲۰۰ میلیون تومان در هر هکتار است.

وی افزود: اگر این میزان چوب به کشور وارد شود، ۴۰ درصد افزایش قیمت دارد. همچنین صنعت جایگاه خود را با تکنولوژی‌ها ارتقا داده تا وابستگی خود را به واردات کمتر کند. به عنوان مثال صنایع با استفاده از ضایعات نیشکر و نخیلات (نخل درختان خرما) و هرس درختان به منابع سلولزی کمک و برخی نیازهای خود را تامین می‌کنند. در نتیجه میزان برداشت صنعت از جنگل‌ها کم می‌شود.