مرداد، ماه طلایی شطرنج ایران

در چند روز گذشته تیتر رسانه های مختلف ایران از خبرهای رشته شطرنج پر بوده که هر کدام از آنها از موفقیت یک ورزشکار این رشته خبر می داد.

فیروزجاه عنوان سوپر استادی کسب کرد، طباطبایی به نخستین قهرمان ایرانی شطرنج بیل سوییس لقب گرفت، خادم الشریعه سه نامدار شطرنج جهان و اروپا را متوقف کرد و مقصودلو مدال برنز شطرنج برق آسای سوییس را از آن خود کرد. همچنین روز گذشته (جمعه) نیز پنج شطرنج باز ایران توانستند در رقابت های بین المللی شارجه پیروزی کسب کنند.

شکل گیری موفقیت های متوالی شطرنج در مرداد ماه نشان در حالی است که شطرنج ایران در سال گذشته نیز توانست در این ماه عنوان قهرمانی تیمی آسیا را در سه بخش استاندارد، سریع و برق آسا کسب کند.

«مهرداد پهلوان زاده» رئیس فدراسیون شطرنج در این زمینه باور دارد: شطرنج در ایران فراگیر شده و دیگر کسی نمی تواند منکر آن باشد. شکل گیری این موج نتیجه برنامه ریزی بلند مدت است که فدراسیون برای توسعه شطرنج از آن بهرمند بوده و کماکان نیز ادامه دارد.

رئیس فدراسیون شطرنج ادامه داد: البته این برنامه ریزی ایستا نیست بلکه متناسب با نیازهای ورزشکاران به روز خواهد شد و برگزاری تورنمنت های مختلف کشور یکی از آنان است. اگر در گذشته سالیانه حدود صد مسابقه در کشور برگزار شد اما امروزه ماهانه صد رقابت در سطوح مختلف برگزار می شود.

همچنین توسعه شطرنج ایران نامتوازن و منتهی به یک قشر خاص نیست بلکه  دختران و پسران ملی پوش این رشته پیشرفت متوازنی داشتند.

«شادی پریدر» استاد بزرگ شطرنج زنان در زمینه موفقیت های بانوان در مقایسه با آقایان نیز گفت: سطح رقابت جهانی بانوان با آقایان متفاوت است و این را می شود از رتبه بندی قهرمانان جهان نیز تشخیص داد. نفر نخست آقایان با بانوان در سطح جهانی متفاوت است و این تفاوت در سطح رقابت های داخلی نیز به خوبی مشاهده می شود.
نایب رییس زنان فدراسیون شطرنج با یادآوری موفقیت های چشمگیر شطرنج ایران در سطح آسیا و جهانی گفت: اگر نگوییم دختران ایرانی در این زمینه از آقایان پیشی گرفتند کمتر از شطرنج بازهای مرد افتخار کسب نکرده اند.
نایب رییس بانوان فدراسیون شطرنج به لازمه های استمرار موفقیت زنان اشاره کرد و افزود: زمانی که قرار است در بازی های آسیایی ۲۰۲۲ رشته شطرنج حضور یابد، ما نباید در روزهای منتهی به مسابقات به دنبال آماده سازی شطرنج بازها باشیم.

در زمینه توسعه شطرنج نباید از تلاش خانواده ها و نهاد آموزش و پرورش چشم پوشی کرد. فعالیت های ورزشی آموزش و پرورش که زیر نظر فدراسیون ورزش‌های دانش آموزی برگزار می شود یکی از مهمترین زمینه‌های استعدادیابی در رشته‌های مختلف به ویژه شطرنج است.

فعالیتی که «کاوه خلیلی» رییس انجمن ورزش مدارس از آن به عنوان پشتوانه سازی برای تیم ملی یاد می کند. وی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بیشتر اعضای تیم ملی شطرنج ایران دانش آموز هستند که «علیرضا فیروزجا» و «مبینا علی نسب» نمونه های بارز آن هستند.

وی گفت: از دل جشنواره های شطرنج دانش آموزی استعدادهایی به جامعه شطرنج معرفی می شوند که می شود آنان را پشتوانه ای برای آینده تیم ملی دانست.

موفقیت نوجوانان ایران در سطح بین‌المللی و رسیدن آنان به درجات بالای شطرنج جهانی به انگیزه‌ای برای دیگر دانش آموزان و نوجوانان تبدیل شده است و برخی از اعضای کنونی تیم ملی مانند «آنوشا مهدیانی» در حال رسیدن به نُرم های استاد بزرگی هستند. وی روز گذشته در رقابت های بین المللی شارجه توانست  با ریتینگ ۲۱۱۸ برابر حریفی با ریتینگ ۲۴۱۶ به پیروزی برسد.

با این موفقیت‌ها به نظر می رسد که درخشش ستاره های نوجوان شطرنج ایران در سطح جهان را نباید در قالب شگفتی تعریف کرد بلکه انتظار موفقیت از این ملی‌پوشان باید به یک روند مستمر تبدیل شود. روندی که استخدام مربیان با دانش خارجی و به روز کردن برنامه های بلند مدت، از مهمترین مولفه های آن به شمار می رود.