حضرت ابراهیم در قربانگاه بندگی تیغ بر گلوی نازک اسماعیل گذاشت و از عزیزترین علایق خود دست شسته و از دشوارترین امتحان الهی پیروز بیرون می آید، جان مایه اصلی عید قربان همان دست بریدن از تمام طمع ها، خواسته های نفسانی و تعلقات و قربانی کردن آن ها برای قدم نهادن در مسیر بندگی است.
عیار انسان در آزمایش ها و حوادث سخت و طاقت فرسا مشخص می شود و گوهر وجودی انسان را نمایان می کند، عیار بندگان خدا در بوته امتحانات الهی محک خورده و سره از ناسره مشخص می شود و به همین دلیل است که عید قربان، عید رها شدن از اسارت و بردگی نفس است.
قربان، عید به مسلخ کشیدن تمام تعلقات و غل و زنجیرهای بسته شده به جان آدمی است که قدرت پرواز در آسمان بندگی را از او می گیرد، عید قربان، قربانگاه نفس و تجلی عبودیت راستین در برابر خالق مهربان است.
پا گذاشتن بر روی نفس هدف نهایی از بندگی انسان است، چرا که ممکن است تمام عبادت ها و خوبی های انسان با خودخواهی و خودپرستی در آنی از ثانیه از بین برود و عید قربان فرصتی برای تمرین در به مسلخ کشاندن خواسته ها و هوا و هوس های نفسانی است.
تمام فسلفه عید قربان را می توان در دو واژه «تسلیم و رضا» خلاصه کرد، هدف این است که انسان در برابر اوامر خداوند تسلیم و بندگی داشته باشد و نسبت به عواقب آن نیز خشنود و راضی باشد، به بیان دیگر رسیدن به مقام رضا مستلزم قدم گذاشتن بر خواسته های خود و گذشتن از خواسته های ناتمام و سرکش نفس اماره است.
یکی از سنت های عید قربان، قربانی کردن است، اما باید بدانیم که قربانی جز این نمی تواند باشد که امام سجاد(ع) به یکی از یاران خود فرمود: «آیا هنگام قربانی، نیت کردی که حنجره طمع را ذبح کنی؟ اگر این کار را نکردی، پس در حقیقت قربانی نکرده ای.»
آری هدف اصلی از این قربانی، ذبح کردن طمع و امیدهای واهی به هرچه غیر از حضرت حق است همانگونه که خداوند متعال فرموده است: «به عزت و جلال خودم سوگند که امید هر کس که به غیر من امید به ببندد به ناامیدی تبدیل می کنم.»
«قربان» به معنی نزدیکی است و وقتی انسان حرم دل خود را از لوث وجود بیگانگان و امیدهای پوچ و نیازمند و محتاج خالی کند، به منشا تمام نعمت ها و دارایی ها نزدیک می شود، همانگونه که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده که «ای مردم شما به خدا نیازمندید و خداست که بی نیاز و ستوده است».
برای این عید بزرگ اسلامی اعمالی وارد شده که در روایات تاکید فراوانی بر آنها شده و مهمترین آنها، اقامه نماز عید است که صبح روز عید قربان در زیرآسمان و به صورت جماعت خوانده می شود، همچنین قربانی کردن نیز از دیگر اعمال توصیه شده این روز است؛ سفارش شده که قربانی را فرد به سه قسمت تقسیم کرده و بخشی را به همسایگان، قسمتی را به نیازمندان و بخشی را نیز برای استفاده در اختیار اهل خانه قرار دهد.
عید قربان نماد ایثار و خودسازی است
امام جمعه قنوات استان قم گفت: عید قربان نماد ایثار و خودسازی و یادآور از خودگذشتگی ابراهیم و اسماعیل در مقابل دستور خداوند است.
حجت الاسلام والمسلمین رضا کرمی پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: در فرهنگ دینی و اسلامی و همچنین بر اساس روایتی از حضرت علی(ع) عید روزی است که از انسان گناه سرنزدند.
وی اضافه کرد: عید باید انسان را به خداوند نزدیک نماید و اعمالی که در این روز انجام می شود، انسان را به طهارت باطنی برساند.
وی به اهمیت روز عید قربان اشاره و بیان کرد: کلمه «قربان» به معنای نزدیکی می باشد و انسان در این روز با قربانی کردن، خودش را به خداوند نزدیک تر می نماید.
کرمی پور با بیان این که فلسفه قربانی کردن در ادیان آسمانی وجود دارد، خاطرنشان کرد: خداوند به حضرت ابراهیم(ع) دستور می دهد فرزندش را در راه خداوند قربانی کند و با این دستور ابراهیم(ع) در میدان آزمون قرار می گیرد.
وی گفت: حضرت ابراهیم با حضرت اسماعیل مشورت می نماید و می گوید: «ای پسرم من درخواب دیدم که تو را در راه خدا قربانی می کنم و حضرت اسماعیل(ع) نیز می فرماید: «به هر کاری که مامور هستی و خداوند دستور داده اطاعت نما».
وی با بیان این که قربانی کردن در روز عید قربان یکی از مناسک حج است، افزود: پیامبر(ص) در حجه الوداع ۱۰۰ شتر را قربانی کردند و حاجیان نیز هر سال باید این اعمال را انجام دهند.
امام جمعه قنوات تاکید کرد: قربانی کردن عملی مستحب و موکد است که امامان معصوم(ع) سفارش بسیاری برای انجام آن داشته اند.
وی بیان کرد: برخی مردم قربانی را فقط برای اموات یا شهدا انجام می دهند، درست است که اموات و شهدا از ثواب قربانی بهره می برند، ولی بر اساس روایات رسیده قربانی کردن ثواب بسیار دارد و مختص اموات نیست.
وی افزود: هر کس در روز عید قربان نذر کند و قربانی نماید، خداوند نذر او را ادا خواهد کرد.
ابهت مسلمانان در عید قربان به رخ جهانیان کشیده می شود
عضو شورای جامعه المصطفی العالمیه (ص) با بیان این که عید قربان، عید اوج بندگی است، گفت: در این روز اجتماع ۲ میلیونی مسلمانان در صحرای منا ابهت امت اسلام را به رخ جهانیان می کشد.
حجت الاسلام و المسلمین حسین شهامت دهسرخی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: واژه عید در معارف روایی آمده و به تناسب فرهنگ و عادات میان بشر مطرح شده است و عید زمان شور و نشاط هر کسی به اقتضائات دینی و فرهنگی می باشد.
وی با بیان این که عید قربان، عید اوج بندگی است، اضافه کرد: حاجیان در عید قربان قربانی می کنند که فلسفه قربانی کردن و خون ریختن نزدیکی به خداوند و سیر کردن مستمندان و دارای اجر بسیاری است.
وی با اشاره به این که قربانی کردن نمادی از عدم وابستگی به هر چه غیرخدا می باشد، اگر انسان به این حقایق راه پیدا کند، این عید زمینه ای برای خودسازی انسان است و دستاوردهای کوچک و بزرگی برای مسلمانان به همراه دارد.
دهسرخی با بیان این که عید یعنی رسیدن به اوج وصال و در اوج معرفت قرار گرفتن، ادامه داد: خداوند متعال نقطه عطفی برای مسلمانان در حج قرار داده و آن قله عید قربان است که یادآور ابراهیم و اسماعیل و قربانی کردن و از خود گذشتن در راه خداست.
وی تصریح کرد: عید قربان به معنای حقیقی دستاوردهای روحی، معنوی، سیاسی، اجتماعی و بین المللی دارد و قدرت نمایی امت اسلام است که در یک روز، در یک منطقه حدود ۲ میلیون جمعیت خدا را ستایش می کنند.
وی ادامه داد: مناسک حج انسان های دنیا را به یاد خداوند می اندازند، انسان ها را متوجه تسبیح و ستایش خداوند و عرش و فرش را متوجه سرزمین عرفات منا و مشعر می کند.
به گفته عضو شورای جامعه المصطفی، در عید قربان مسائل سیاسی، یبن المللی، عظمت و نشان دادن ابهت مسلمانان نهفته است و اگر مناسک حج، روز برائت از مشرکان و عید قربان در جایگاه واقعی خود قرار گیرد، معلوم خواهد شد که عید قربان فتح الفتوح و نشانه عظمت و ابهت مسلمانان است که در دنیا هیچ آیینی چنین عظمتی ندارد.
وی تصریح کرد: خداوند این عظمت را در پیکره عبادت ما تعبیه کرده و به رخ جهانیان کشیده است.
گزارش از: سمیه حیدری
/۲۰۸۵/ ۶۱۳۳/
نظر شما