ایران در کجای راه ابریشم جدید قرار دارد

به گزارش گروه تحلیل تفسیر، و پژوهش های خبری ایرنا، طرح «یک کمربند-یک راه» که بعدها به «ابتکار کمربند-راه» تغییر نام داد، برای اولین بار از سوی «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین، به‌عنوان یک راهبرد توسعه‌ای مبتنی بر ارتباطات و خطوط ترانزیتی مطرح شد. این طرح که با هدف ارتقای جایگاه چین در معادلات تجاری و اقتصادی جهان مطرح شده است، از طریق ایجاد یک شبکه‌ی ترانزیتی بین‌المللی به مرکزیت این کشور، آن را قادر می‌سازد کالاهای خود را به‌صورت زمینی از طریق برخی کشورهای آسیای جنوبی، به آسیای مرکزی و قفقاز و از آنجا به اروپا برساند. این امکان همچنین از راه دریایی اقیانوس آرام، دریای سرخ و دریای مدیترانه برای این کشور فراهم می‌شود.

ایران به‌عنوان یکی از مهمترین کشورهای مسیر جاده ابریشم جدید، می‌تواند نقش مهمی در تسریع اجرایی شدن آن ایفا کند. ایران از نظر چین، عنصر مرکزی در کمربند اقتصادی جاده ابریشم است و موقعیت استراتژیک جغرافیایی آن، به کشورمان در برنامه چین جایگاه حیاتی بخشیده است، لذا ایران می‌تواند محل عبور دو جاده دریایی و زمینی ابریشم باشد. از سویی وجود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، ثبات سیاسی و امنیت حاکم بر کشور، نگرانی‌ها در خصوص تسریع و پایداری تجارت از این راه را مرتفع کرده است،

با توجه به اهمیت موضوع، میزگرد «یک کمربند یک راه» با حضور «بهرام امیر احمدیان»  کارشناس مسائل اوراسیا و استاد دانشگاه از سوی گروه تحلیل و تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا برگزار شد.

 ایران از ایده احیای جاده ابریشم استقبال می‌کند

  امیر احمدیان در ابتدای این میزگرد اظهار داشت: این جاده قدیم که از مرکز چین ، جای بی آب و علفی  بنام صحرای تکلامکان  شروع می شود و بعد از گذشت از  آسیای مرکزی وارد ، سمرقند ، بخارا ، مرو، نیشابور، دامغان ، ری ، همدان ، بین النهرین ، بغداد و پالمیرا  به عنوان آخرین نقطه می شود.چینی ها ضرب المثلی دارند که  می گوید:اگر می خواهی ثروتمند شوی جاده بساز. چون شاهراه اقتصادی جاده است. مفهومش این است که اول جاده بسازید و بعد کار اقتصادی کنید. جاده یک امر اقتصادی است. منتهی در برخی جاها آن را به عنوان یک امر سیاسی می نگرند. چینی ها می گویند منطق این است که استعداد ها جا به جا شود و برای انتقال انرژی، مسافر، و کالا به جاده نیاز داریم. وقتی جاده بسازیم، ثروتمند می شویم چون این ثروت است که جا به جا می شود.

امیراحمدیان در مورد اهمیت جاده ابریشم اظهار داشت: جاده ابریشم بیش از 65 کشور را به یکدیگر متصل می کند. و در مجموع بیش از 40 درصد اقتصاد جهان را شامل می شود. اقتصاد خارجی ما کمتر از 1 درصد تجارت جهانی است. در عرصه بین الملل کشورها به اندازه حجم اقتصادشان سهم در مدیریت جهان دارند. یعنی ما به اندازه کمتر از یک درصد می توانیم تاثیر گذار باشیم. به همین سبب چین که 12 هزار میلیارد دلار تولید ناخالصی داخلی دارد در نظام بین الملل می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین الملل همچنین اظهار داشت:در مورد جاده ابریشم برخی می گویند یک ایده جاه طلبانه است. اما چینی ها رویکرد اجرای جاده ابریشم را مشارکت محور و اصطلاحا برد- برد می دانند و دلیل آن  را ابراز علاقه بسیاری از کشورها برای  اجرای این پروژه می دانند

امیراحمدیان در مورد تاریخ چین یادآور شد: "رابرت ج تمپل" می گوید: شاید نیمی از اختراعات و اکتشافات که جهان مدرن بر آنها استوار است از چین منشا گرفته است. بدون ابداعات صورت گرفته در کشتیرانی و دریانوردی مانند ساخت قطب نما و دکل های مرکب سفرهای اکتشافی اروپاییان هیچ گاه انجام نمی شد. وکریستف کلمب به آمریکا نمی رسید و اروپاییان هیچ گاه امپراطوری استعماریشان را بر پا نمی کردند. بدون ورود کاغذ و فن چاپ از چین اروپاییان مدت ها پیش کتابت و سواد چنان رواج نمی یافت. گردش خون را ویلیام هاروی هیچگاه کشف نکرد این هم کشف چینیان بود. نیوتن اولین کسی نبود که قانون اول حرکت را کشف کند این را هم چینی ها کشف کرده بودند.

اهمیت جاده ابریشم برای ایران

بهرام امیر احمدیان در توضیح موقعیت جاده ابریشم گفت: جاده ابریشم مورد نظر چین «یک کمربند- یک راه»، دو مسیر زمینی و دریایی دارد. دو مسیر برای جاده ابریشم زمینی مورد بحث است: یکی راه ابریشم سنتی که با گذر از غرب چین وارد آسیای مرکزی شده و پس از رسیدن به ترکمنستان وارد ایران شده و با گذر از ایران به خاورمیانه می رود. در همین مسیر گزینه دیگری هم مطرح است و آن مسیری است که پس از گذر از ایران به ترکیه می رود و از آنجا به اروپا مرتبط می شود. در اغلب مطالعات منطقه ای این گزینه بیشترین تایید را داشته و در اغلب طرح های مطالعاتی با فراوانی این مسیر همراه است.

وی افزود: ایران با پیوستن به این ابتکار مورد نظر چین، موقعیت جغرافیایی خود را به موقعیت ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد کرد. حضور ایرانی قدرتمند و باثبات در مسیر جاده ابریشم برای چین بسیار حائز اهمیت است، از این رو مقامات پکن به ایران به عنوان یک شریک می نگرند. چین بزرگترین شریک تجاری ایران در سال ۲۰۱۸ بوده و ارزش تبادلات تجاری دو کشور به حدود ۳۵ میلیارد دلار رسیده است. 

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: در بهمن ۹۴ اولین قطاری که مستقیما از پکن به تهران سفر می کرد، وارد ایران شد. این عمل به معنای برقراری مسیر مستقیم ریلی بین ایران و چین بود. افتتاح این خط آهن گام مهمی در مسیر تحقق پروژه یک جاده - یک کمربند چین است. این قطار در ۵۲ روز از نزدیکی بندر شانگهای چین به تهران رسید و روزانه به طور متوسط بیش از ۱۱۰کیلومتر طی مسیر کرد. در صورتی که این کالاها از طریق دریا از مسیر شانگهای به بندرعباس و تهران حمل می شد بیش از ۹۱ روز طول می کشید. این نشان می دهد که جاده ابریشم کوتاه ترین مسیر برای رسیدن از چین به تهران است.بهترین مسیر برای دستیابی به بازار آسیای میانه و قفقاز مسیر ایران و استفاده از زیرساخت های تزانزیتی ایران است.

امیر احمدیان در خصوص ماهیت و منطق یک کمربند و یک راه گفت: کمربند به حمل و نقل های اقتصادی جاده ای در سرتاسر چین ، آسیای مرکزی و اروپا اشاره دارد در حالی که راه شبکه ای از مسیرهای دریایی است که از طریق بنادر چین بهم متصل می شوند. طی این پروژه، مسیر خط آهن 16 شهر چینی را به 12 شهر اروپایی متصل می کند و تا پایان ژوئن 2016 بیش از 1880سفر ریلی انجام خواهد شد.طرح یک کمربند، یک راه یک طرح برد - برد است و برای هر دو طرف منافع دارد و باعث افزایش رفت و آمد، توسعه توریسم و گسترش زیر ساخت های سرمایه گذاری می شود.

ادامه دارد