رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در صدو هشتمین آئین بزرگداشت مرحوم سید باقر آیت الله شیرازی که در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزارشد، با اشاره به تفاوت ماهیتی تعمیر و مرمت، گفت: در اصول کلاسیک مرمت و حفاظت، حفظ این وجه یک رکن محسوب می‌شود، زیرا در حوزه مرمت هر شیئی، مورد بازسازی یا تعمیر قرار نمی‌گیرد. بنا بر مثال مشهور اگر در مدرسه‌ای یک صندلی شکسته شود یا به هر دلیلی آسیب ببیند تعمیر می‌شود اما اثر بی‌نظیر معراج اثر سلطان محمد، نگارگر مکتب دوم تبریز اگر آسیب ببیند، تعمیر نمی‌شود. مرمت و حفاظت می‌شود و این همان تفاوت جوهری تعمیر با مرمت است.
حسن بلخاری درادامه سخنان خود درباره مرحوم شیرازی هم گفت: وی معتقد بود، مرمت بیش از آنکه یک حرفه باشد، تزکیه روح است. عشق به تاریخ، هنر و انسان، مرمت‌گر را به سمت مرمت کشانده است. قرآن هم در باب مرمت مساجد آیاتی دارد و کلمه «یعمر» در آیه به معنای ساختن از بن نیست، به معنای «مرمت» است. مرحوم آیت‌الله زاده شیرازی از آن دسته شریف‌مردان و اندیشمندانِ خوش‌سلوک و خوش‌رفتاری که حقیقتاً مصاحبت با او لذت‌بخش و از نظر علمی بسیار سودمند بود.
وی افزود: او در نظر و عمل معماری صاحب سبک بودند و علم فلسفه و معماری در ایشان تبلور داشت.
مرحوم شیرازی فردی به روز، و در عین حال ریشه دار بود
مدیرعامل موسسه فرهنگی ایکوموس ایران یکی دیگر از سخنرانان این مراسم درباره شخصیت مرحوم شیرازی گفت: او به جز استعداد فوق العاده ذاتی که در حوزه معماری در وجودش بود، سیر زندگیشان نیز بر عملکردشان تاثیر بسزایی داشته است. مرحوم شیرازی در خانواده‌ای نامدار و مذهبی در نجف بدنیا آمد و بزرگ شد پس ورود به ایران شاهد تحولات سیاسی همچون ملی شدن صنعت نفت بود که تاثیرات زیادی بر ساخت شخصیتش داشت.
مهدی حجت افزود: او پس از اتمام دوره مدرسه وارد دانشگاه هنرهای زیبا تهران شد و سپس برای اخذ مدرک دکترا در حوزه مرمت راهی ایتالیا شد که همه این موارد تاثیرات شگرفی بر روحیات و منش وی داشت. این اتفاق ها سبب شد مرحوم شیرازی بر معماری سنتی ایرانی و معماری غربی شناخت پیدا کند.
حجت اضافه کرد: آنچه مرحوم شیرازی را استثنا و ویژه کرد، فهم ایشان از هستی و همچنین درک علم جدید بود که چگونه در شرایط حاضر مسیر را به جلو طی کنند.
تربیت بیش از آموزش برای مرحوم شیرازی ارزش داشت
عضو پیوسته فرهنگستان هنر درباره شخصیت مرحوم شیرازی گفت: او در تمام طول عمرش به موضوع معماری پرداخت و مانند برخی، از یک به شاخه دیگر نپرید. او تمام طول عمرش به سوی رشته معماری رفت و لحظه‌ای آن را فراموش نکرد.
محمد بهشتی با اشاره به نقش او در آموزش گفت: بسیاری از اساتید رشته معماری در دوره ای شاگرد مرحوم شیرازی بودند و او توجه بسیاری به آموزش داشت. ولی آنچه برایش در مرحله نخست اهمیت زیادی داشت تربیت و منش افراد بود، و به میزانی که برای تربیت ارزش قائل بودند برای آموزش اهمیت نمی داد.
او ادامه داد: نخستین موضوعی که برای هر ایرانی، ارزشمند این است که منشش کوک باشد و برخوردار از مظاهر فرهنگ ایرانی باشد که مرحوم شیرازی نیز به آن توجه داشتند.
وی دلیل این ویژگی مرحوم شیرازی را حاصل انس ایشان با کارش عنوان کرد و افزود: افرادی که دوره ای از زندگیشان را با مرحوم شیرازی را همراه بودند جای شیرازی را در شخصیتشان را می بینند.
مرحوم شیرازی می تواند الگو مناسبی برای جوانان باشد
معاون فرهنگی سازمان میراث فرهنگی در این مراسم گفت: در عرصه میراث فرهنگی، مرحوم دکتر شیرازی محبوب‌ترین و موجه‌ترین چهره فرهنگی است و می‌تواند الگوی مناسبی برای جوانان باشد. هفتاد و یک سال زندگی او سرشار از موفقیت و آموزه‌هایی است که هر کدام می‌تواند حاصل یک عمر زندگی باشد.
محمد حسن طالبیان افزود: شیرازی مرد علم و عمل و میراث بانی بود که خود، میراث این کشور است. در همه نقاط این کشور، ردپایی از او می‌بینیم.
وی با ذکر خاطره ای از زمان شاگردی این استاد، ادامه داد: در شیراز مشکلی درباره یکی از برج‌های ارگ کریم‌خانی وجود داشت که از بیرون کج شده بود و مرحوم شیرازی گفت اتفاقی که اینجا افتاده باید حفظ شود و آیندگان درباره‌اش قضاوت کند. در تخت جمشید هم او معتقد بود بازسازی در آنجا کفایت می‌کند و باید سمت حفاظت برویم. در فیروزآباد، درباره کاخ اردشیر مشکلی وجود داشت و دهانه‌هایی در حال باز شدن بود و زنده یاد شیرازی معتقد بود حفاظت از اثر تاریخی از همه چیز مهمتر است و همه کارها باید در راستای حفاظت انجام شود.
معاون فرهنگی میراث فرهنگی ادامه داد: بعد از زلزله بم به آنجا رفتم. مرحوم شیرازی هم به آنجا آمده بود و مثل یک پدر، کمک کرد تا راهبردهای کلان درست ارگ بم را تدوین شد. بعد از مرحوم شیرازی، تلاش کردیم کنگره‌های معماری ـ شهرسازی را برگزار کنیم. تلاش خواهیم کرد کنگره بعدی را در بم برگزار کنیم. من فکر کردم جایزه‌ای را تحت عنوان نشان ویژه مرحوم شیرازی، درخصوص مرمت، به فعالان تقدیم کنیم. اگر یک بنیاد علمی ـ پژوهشی به‌نام او تأسیس کنیم هم مفید است.
نظر شما