اقدامات دانشگاه مذاهب اسلامی امنیت‌آفرین است

تقریبا روزی نیست که شبکه های مختلف تلویزیونی و رسانه ها، خبری در مورد اقدامات گروه های تندروی مذهبی در منطقه خاورمیانه و بخش های دیگر جهان که با این گروه ها درگیر هستند منتشر نکنند؛ گروه هایی که حاصل قرائت های رادیکال و غیر عقلانی از متون دینی هستند و با همین قرائت ها خود را مجاز می دانند که دست به هر خشونتی برای رسیدن به اهداف خود بزنند.

با پیروزی انقلاب اسلامی و حضور پیروان مذاهب مختلف در داخل کشور، رهبران انقلاب رویکرد تقریبی را در پیش گرفته و اعلام کرده اند برخی اختلافات تاریخی نباید منجر به درگیری بین مسلمانان شده و آنان را از دشمن اصلی دنیای اسلام که رژیم غاصب صهیونیستی است، غافل کند.

با توجه به همین رویکرد تقریبی، نظام جمهوری اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی را تاسیس کرده تا مذاهب مختلف  اسلامی در کنار هم تحصیل کرده و با آگاهی نسبت به رویکردهای مختلف مذهبی، تفسیرهای معقول و عقلانی از متون دینی ارائه دهند.

«محمدحسین مختاری» معتقد است دانشگاه مذاهب اسلامی با تربیت نیروهای معتدل و با نوشتن کتاب و رساله به مقابله با جریانات تندرو پرداخته و در کنار ارگان های نظامی کشور در خط مقدم مقابله با تکفیر در منطقه است؛ اقداماتی که مانع گسترش این افراط گرایی به داخل کشور شده است. با او در مورد اهداف تاسیس دانشگاه مذاهب اسلامی و همچنین عملکرد این دانشگاه به گفت وگو پرداخته ایم.

قسمت اول مصاحبه خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا با رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی به شرح زیر است:

ایرنا: دانشگاه مذاهب اسلامی با چه اهدافی تاسیس شده است؟

مختاری: دانشگاه مذاهب اسلامی بیش از ۲۵  سال است که با رهنمودهای مقام معظم رهبری تاسیس شده است. ماموریت اصلی این دانشگاه این راهبرد است که بتواند پشتوانه نظری و آکادمیک برای پروژه تقریب ایجاد کند و پروژه تقریب را از نظر تئوریک تقویت کند. چرا که پروژه تقریب برای جمهوری اسلامی یک امر راهبردی است. چرا این مسئله راهبردی است؟ برای اینکه وحدت و انسجام و روابط همدلانه میان پیروان مذاهب اسلامی که در یک جامعه زندگی می کنند ضروری است و این ضرورت به لحاظ علمی، فرهنگی و نظری نیازمند مجموعه ای مثل دانشگاه مذاهب اسلامی است.

 در مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی روابط بین علمایی برقرار است و علمای مذاهب مختلف اسلامی جلسات متعددی با هم دارند و ارتباطات علمی بین آنان برقرار است که آثار  و دستاوردهای بسیار خوبی داشته است اما دانشگاه مذاهب اسلامی رویکرد متفاوتی نسبت به این مجمع دارد به این معنا که ما باید بستر سازی علمی انجام دهیم.و این بستر سازی های علمی برای وحدت بین مسلمانان بسیار مثمر ثمر است.

در واقع تاسیس دانشگاه مذاهب اسلامی حاصل نبوغ و هوشمندی مقام معظم رهبری است که در ۲۵ سال پیش به فکر مقابله با ظهور فرقه های ضاله که داعیه مسلمان بودن دارند مثل داعش و طالبان افتادند و رهبری این مقابله را در حوزه فکر و اندیشه به دانشگاه مذاهب اسلامی واگذار کرده اند. در حقیقت رسالت اصلی دانشگاه مذاهب اسلامی مقابله همه جانبه علیه اندیشه های افراطی و خشن و قرائت های نامعقول از متون دینی است. دانشگاه مذاهب اسلامی در آگاه کردن افکار جامعه و به ویژه نسل جوان می تواند بسیار موثر باشد و نگاه های افراطی را تضعیف کند.

ایرنا: آقای دکتر در دانشگاه های جامع کشور رشته های الهیات را داریم. با توجه به این مسئله چه نیازی بود دانشگاه جداگانه ای برای این رشته ها تاسیس شود؟

مختاری: دانشگاه هایی مثل دانشگاه تهران و علامه طباطبایی وظیفه تربیت نیروی انسانی و تحقیق و پژوهش در حوزه های مختلف علمی را بر عهده دارند. اما دانشگاه مذاهب اسلامی علاوه بر این وظایف، این مسئولیت را دارد که نیروهای معتدل و میانه رو تربیت کرده و اسلام ناب را ترویج دهد. به تعبیر دیگر فارغ التحصیلان این دانشگاه سفیران تقریب بین مذاهب اسلامی هستند. با توجه به این هدف ما از وزارت علوم اجازه گرفتیم که ۳۰ درصد واحدهای درسی خود را بر اساس این هدف تعیین کنیم. تا دانشجویی تقریبی تربیت شود. کاری نداریم این دانشجو از چه مذهبی است و مسئله اصلی برای ما تقویت تقریب بین مذاهب اسلامی است.

ما تنها دانشگاهی در کشور هستیم که از مذاهب مختلف اسلامی در آن دانشجو پذیرش شده و در حال تحصیل هستند. در زمان حاضر از مذاهبی مثل حنفی، حنبلی و.. دانشجو داریم و اساتید هم مذهب خود به آنان آموزش می دهند. ممکن است در دانشگاه های دیگر کرسی این مذاهب وجود داشته باشد اما رشته ای مختص برای آنان وجود ندارد. دانشگاه مذاهب اسلامی اکنون تا مقطع دکتری دانشجو تربیت می کند.

یکی دیگر از تفاوت های این دانشگاه ها با دانشگاه های دیگر این مسئله است که دانشگاه مذاهب اسلامی یک دانشگاه حاکمیتی است به تعبیر دیگر در تامین امنیت کشور این دانشگاه تاثیر گذار است به خاطر اینکه امروز تروریست هایی که در قالب گروهگ های به ظاهر اسلامی بروز و ظهور پیدا کرده اند مبارزه با این ها در درجه اول باید مبارزه علمی و فرهنگی باشد.

امروز تاثیر این مبارزه در جامعه چند مذهبی خود ما قابل مشاهده است. این نوع مبارزه نیاز به آگاهی و اطلاعاتی دارد که باید برای نسل جوان ارائه شود. تا جلوی تزریق تفسیرهای نامعقول به ذهن و فکر جوانان را بگیرد. این امر نیاز به کار علمی و فرهنگی دارد، بله سپاه قدس ماموریتی دارد تا با اسلحه جلوی داعش را بگیرد اما ما باید با قلم ایستادگی کنیم، با تدریس در کلاس درس، کتابت و  با انتقال تفاسیر منبعث از معارف اهل بیت جلوی افراط را بگیریم. و الگوی مطلوب اسلام را به نسل جوان ارائه دهیم.

ایرنا: در مورد عملکرد دانشگاه مذاهب اسلامی در یک سال اخیر توضیح دهید؟

مختاری: دانشگاه مذاهب اسلامی خصوصا در یک سال اخیر اقدامات گسترده ای داشته است یکی از این اقدامات نوشتن سند چشم انداز دانشگاه است که این سند به دفتر رهبری هم ارسال شده است. در این سند تا چهار سال آینده مشخص شده است که دانشگاه مذاهب اسلامی چه مسیری را باید طی کند و ماموریت اصلی این دانشگاه چیست.

ما به دنبال آن هستیم که در حد دانشگاه الازهر مصر ظاهر شویم. ما در دو سال اخیر دنبال این هدف بودیم و در سند چشم انداز هم به آن اشاره کرده ایم.  این هدف هم در راستای فرمایش رهبری است که فرمودند باید ایران تبدیل به مرجعیت علمی شود.

این مرجعیت علمی به این معنا است که دانشجوی اهل سنت ایرانی برای تحصیل مجبور نباشد به کشورهای همسایه که عمدتا هم تفاسیر افراطی تعلیم می دهند مهاجرت کند. ما خود در داخل کشور این دانشجو را تربیت کنیم. این اقدام ما یک اقدام پیشگیرانه است.

دانشجوی حنفی می خواهد تحصیل کند ما استاد حنفی، کتاب حنفی و... را برای او آماده کرده ایم تا تحصیل کند و به عنوان مثال به پاکستان نرود و در قامت ریگی برگردد. تا در امنیت کشور اخلال ایجاد کند. پس ما به صورت همه جانبه می توانیم دانشجو تربیت کنیم هم تقریب جلو رود و هم امنیت کشور تضمین شود. 

دولت اسلامی باید زمینه را برای همه مذاهب آماده کند تا آنان بتوانند تحصیل کنند. نظام جمهوری اسلامی این دانشگاه را به عنوان فرصتی برای مذاهب مختلف ایجاد کرده است. این مطلبی که عرض می کنم مطالبه اهل سنت از ما است.  امروز در سیستان و بلوچستان، بوشهر، کردستان و.. علمای اهل سنت به صورت مکتوب به دانشگاه نامه می فرستند و خواستار گسترش دانشگاه می شوند برای اینکه حضور فرزندان آنان در کشورهای دیگر خطرآفرین است.

ما به دنبال توسعه این دانشگاه در استان های مختلف هستیم. دانشگاه مذاهب اسلامی در داخل کشور قبل از مسئولیت بنده، سه شعبه داشت اما در زمان حاضر در  مجموع هشت شعبه دارد. در استان  قم شعبه دانشگاه ۲ سال است که راه انداری شده است. در بوشهر تازه راه اندازی شده، در استان گلستان ترم قبل راه اندازی شد. در کرمانشاه، کردستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان هم راه اندازی شده است در آذربایجان غربی و گیلان هم در حال مطالعه هستیم تا شعبه دانشگاه مذاهب اسلامی را هم در این استان ها راه اندازی کنیم.

انتخاب این استان ها هم به این دلیل است که مذاهب مختلف ما در استان های مرزی قرار دارند و این امر باعث شد ما شعبه های دانشگاه را در استان هاییراه اندازی کنیم که از مذاهب مختلف حضور دارند.

دانشگاه مذاهب اسلامی در زمان حاضر تنها از داخل کشور دانشجو می پذیرد. همچنین این دانشجویان در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در 25 رشته و در حدود 2 هزار نفر مشغول تحصیل هستند. پنج رشته جدید هم مطالعه کردیم و برای تصویب به شورای گسترش فرستادیم که در صورت تصویب این رشته ها که در حوزه رسانه و مدیریت است را هم تاسیس خواهیم کرد.

در سال گذشته امکان ادامه تحصیل علمای اهل سنت را در این دانشگاه فراهم کردیم و از وزارت علوم مجوز اختصاصی پذیرش طلاب از همه مذاهب را گرفتیم که اقدام موثری در گسترش اندیشه تقریب بین علمای اهل سنت بود./