وزیر ارتباطات: مافیای فیلترشکن‌ها کیست؟

پس از خواندن سوالات نصرالله پژمانفر نماینده مشهد و کلات مبنی بر عدم انجام وظایف قانونی وزارت ارتباطات در حوزه ساماندهی فیلترشکن‌ها و قطع سیم‌کارت‌های مجهول، آذری جهرمی در جایگاه حاضر شد و به این سوالات پاسخ داد.  

وزیر ارتباطات در ابتدای جلسه ماکتی را که از آخرین دستاوردهای جوانان ایرانی در عرصه فضایی تهیه شده، به نمایندگان مجلس داد و گفت: این تکنولوژی امروز خار چشم دشمنان شده و ما به جوانان خودمان برای توسعه این فناوری می‌بالیم.

جهرمی با این توضیح که نصرالله پژمانفر سه سوال در دستور کار داشتند که علاقمند بودم هر سه مطرح شوند اما ظاهرا فقط سوال سوم امروز در دستور کار قرار گرفته، گفت: مطابق با ماده ۲۰۷ آیین‌نامه داخلی مجلس، سوال از وزرا باید در شرح وظایف او باشد. بر اساس ماده ۲۱ قانون جرایم رایانه‌ای، فراهم‌آورندگان خدمات دسترسی موظف هستند دستورات قضایی و مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه را در رابطه با انسداد سایت‌های اینترنتی ابلاغ نمایند.

وزیر ارتباطات و وزارت ارتباطات مطابق قانون مسئولیتی در این حوزه ندارد. در رابطه با بحث هویت در فضای مجازی مجددا می‌گویم تکلیفی برای مسئله کلی هویت تا همین جلسه‌ای که دو شب قبل در شورای عالی فضای مجازی تشکیل شد و آقای لاریجانی در آن حضور داشتند، تصویب نشده و هنوز هم به وزارت ارتباطات ابلاغ نشده است. بنابراین هر دو بحث مطرح شده توسط آقای پژمانفر از حوزه اختیارات وزیر خارج است.  

پس از صحبت‌های وزیر ارتباطات، نصرالله پژمانفر برای طرح سوال خود پشت تریبون قرار گرفت و گفت: امروزه متاسفانه در فضای مجازی ما شرایطی حکمفرماست که بسیاری از افراد برای استفاده از آن باید از فیلترشکن‌ها استفاده کنند. ابزاری که نسبت به استفاده از آن برنامه مشخصی نداریم. برای از بین بردن این مشکلات می‌توان دو کار انجام داد. اول مشخص کردن سطح دسترسی برای افراد مختلف در فضای مجازی و دوم احراز هویت افراد در این فضا.

مسئله بعدی که پژمانفر به آن اشاره کرد، مشخص نبودن سرنوشت بیش از ۲میلیون سیم کارت مجعول و اعتراض به این مسئله بود که دسترسی اتباع خارجی به امکانات سیم‌کارت و فضای مجازی همانند افراد ایرانی است و برای آن‌ها محدودیتی وجود ندارد. البته کارهای کمی در این خصوص صورت گرفته اما تاثیر آن‌چنانی ندارد.

جهرمی در پاسخ به سوال پژمانفر با در نظر گرفتن این احتمال که او بخش مهم سوالاتش را برای زمانی گذاشته که جهرمی وقتی برای پاسخ دادن به آن نخواهد داشت، با ذکر جزئیاتی در پاسخ سوالات گفت: فکر می‌کنم آقای پژمانفر مباحث اصلی را گذاشتند برای بخش دوم تا بنده دیگر وقت نداشته باشم به آن‌ها پاسخ دهم.

وی ادامه داد: درباره مدیریت سیم‌کارت‌ها طی دو سال گذشته باید بگویم، با همکاری فشرده‌ای که با مرکز ملی فضای مجازی، اپراتورها و سازمان ثبت احوال داشتیم، بیش از ۱۷ میلیون سیم کارت فاقد هویت یا مخدوش از شبکه خارج شده و جالب است که آقای پژمانفر این عدد و ارقام را اقدام اندک می‌نامند. البته ما باید نظرمان را بلند بگوییم، اقدام بزرگی در این زمینه ایجاد شده و توانستیم بدون ایجاد اختلال در زندگی مردم پروفایل ۱۲۰ میلیون سیم کارت را چک کرده و موارد مجعول را از دسترس خارج کنیم.

وزیر ارتباطات افزود: نکته دوم بحث اتباع خارجی است. شما درست می‌گویید، اتباع بیگانه زمان ورود به کشور با پاسپورت سیم‌کارت تهیه می‌کنند. برای این که مشکلی در این زمینه به وجود نیاید، باید بانک اطلاعاتی ناجا به سیستم هویتی اپراتورها متصل شود. این اتفاق هم رخ داد اما به دلیل ملاحظاتی که در طراحی شبکه ناجا وجود داشت، دسترسی به بانک اطلاعاتی آن‌ها آفلاین و  با ۲۴ ساعت تاخیر امکان‍‌پذیر بود.

این مشکل به جایی رسید که حزب الله پیغام دادند و گفتند آمریکا ما را تحریم کرده و شما هم به ما سیم کارت نمی‌دهید. به همین دلیل این فرآیند را متوقف کردیم و به ناجا اعلام کردیم هر زمان سیستم‌شان به روز و آنلاین بود، از آن استفاده می‌کنیم. نمی‌دانم وزارت ارتباطات بر امنیت ارجح‌تر است یا ناجا؟

سوالی که فکر می‌کنم آقای پژمانفر در نوبت بعدی مطرح می‌کنند، چرا وزارت ارتباطات فیلترشکن‌ها را نمی‌بندد؟ یک، بر اساس قانون این کار وظیفه ما نیست. ارائه کنندگان خدمات دسترسی موظف به این کار هستند. فرض کنید صبح فردا فیلترشکن‌ها از دسترس خارج شوند. به اتفاقاتی که رخ می‌دهد فکر کرده‌اید؟
با این حجم از محدود بودن عمومی دسترسی‌ها، استاد دانشگاه نمی‌تواند وارد سایت مقالات و پژوهش‎های مورد نظرش شود، تاجران که تحریم هستند نمی‌توانند وارد شبکه‌های بانکی شوند و توسعه‌دهنده‌های نرم افزار به مشکل برمی‌خورند. مگر می‌شود بدون ساماندهی رفت و با همه ابزارها مقابله کرد؟
جهرمی اضافه کرد: بارها گفته‌ایم که دسترسی عمومی باید برای اقشار مختلف جامعه طبقه‌بندی شود. فیلترشکن به راحتی در کشور فروخته می‌شود و هیچ برخوردی با آن صورت نمی‌گیرد. معلوم است چه کسی پشت این کار قرار دارد؟ چه کسی تجارت فیلترشکن می‌کند؟
وقتی به این مسئله اعتراض می‌کنم، برخی‌ها به من می‌گویند ما قانونی نداریم که فروش فیلترشکن جرم است. این یک تجارت چند صد میلیاردی در این حوزه است. می‌گویند «تو برو همه را ببند و اگر زندگی مردم مختل شد، خودت جواب بده». ما به صیانت از اخلاق اعتقاد داریم، میدان را درک می‌کنیم. اما دوستان حل مشکل، راه حل دارد.
پژمانفر صحبت‌های آذری جهرمی را فرار رو به جلو تعبیر کرد و گفت: وزیر ارتباطات به جای این که بگوید چرا این اقدامات مورد نظر را انجام نداده، خودشان را در مقام سوال قرار داده‌اند. مردم حق دارند از فضای مجازی مانند فضای فیزیکی استفاده کنند. کسی حق ندارد برای کسی ایجاد محدودیت کند.
به نظر شما چرا فیلترشکن‌ها فعال هستند؟ به این دلیل که شما شیپور را از ته می‌زنید. می‌گویید ما مسئول نیستیم و 17میلیون سیم‌کارت‌ها جعلی را از رده خارج کنیم؟ پس مسئولیت داشتید و انجام ندادید. نا امنی که در فضای مجازی ما به وجود آمده به دلیل منافع مالی است. عده‌ای نمی‌خواهند با حرکت در مسیر درست، منافع مالی‌شان را از دست بدهند. از هر سیم کارتی که خریداری می‌شود، می‌توان بهره‌برداری اقتصادی کرد.   
در انتها سوال پژمانفر به رای گذاشته شد و نمایندگان اعلام کردند که از پاسخ آذری جهرمی به سوال او، قانع شده‌اند.