پیام عاشورا برای امروز ما

در گزیده ای از یادداشت روزنامه ایران به قلم غلامرضا ظریفیان استاد دانشگاه، می خوانیم: واقعه عاشورا مصاف دو نوع خداشناسی است. بنی امیه وقتی در صدر امور قرار گرفت، دین را ابزار ساخته و خدا، کلمات، الهیات و شریعت را برای تحقق هدف خود که همانا سلطه بر جهان اسلام بود، به کار برد. این ابزار آنچنان گسترش یافت که دین پوستین وارونه شد؛ ظاهر دین در عمل ماند و نماز و روزه به‌جای آورده می‌شد اما باطن دین که خداشناسی واقعی و مبتنی بر عدالت و اخلاق و رعایت حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی بود از درون آن جدا شد.

دین و خدایی به مردم معرفی شد تا نشان دهد که قدرتی مبتنی بر جبر جهان را اداره می‌کند. بنی‌امیه برای اینکه اقدامات خود را توجیه کند می‌گفت که این خدا بود که لباس خلافت را بر تن معاویه و یزید کرد. در الهیات اموی محور اداره امور جهان براساس جبر بود و بنی امیه اینگونه به مردم القا می‌کرد که اگر ما حاکم هستیم و از بیت‌المال سوء استفاده می‌کنیم، اگر حقوق انسانی را در نظر نداریم و بسیاری از مشکلاتی که جامعه اسلامی با آنها روبه‌رو بود، همه اینها خواست الهی است.

نوع دیگر خداشناسی در اندیشه امام حسین (ع) خود را نشان داد. در آن زمان که خدا، دین و شریعت اسیر اشرار شده بود، امام حسین (ع) با الهیات و خداشناسی خود تلاش کرد تا آن را از دست اندیشه‌های امویان نجات دهد. بنابراین مبارزه با تفکری را که می‌شد با آن ظلم کرد و حقوق انسانی را زیر پا گذاشت آغاز کرد. او بدنبال اسلام حقیقی بود که در آن نماز و روزه و حج هست و حاصلش نیز ایمان آگاهانه و متکی بر انتخاب و حفظ حقوق انسانی است. پیام عاشورا برای ما این است که می‌شود در طول تاریخ دین را ابزار کرد. دینی که هدیه خدا به انسان‌ها و نعمتی برای سعادت بشر است تا انسان‌ها در آن به جای عدالت به سمت نابرابری و به جای کرامت انسانی به سویی بروند که عده‌ای برخوردار و عده‌ای دیگر برده و بنده حاکمان باشند.

پیام عاشورا برای ما این است که در دین حقیقی، توحید حقیقی نقش اساسی را ایفا می‌کند. اگر این فهم به وجود بیاید به حاکمیت اخلاق، برقراری عدالت، احساس امنیت، کاهش فاصله طبقاتی و ایجاد روابط مهربانانه‌تر بین مردم خواهد انجامید و جامعه به جای جنگ به سوی صلح و به جای اختلاف به سوی وحدت حرکت می‌کند.   پیام عاشورا برای ما همان است که در زیارت اربعین می‌خوانیم. امام حسین(ع) خون قلبش را هدیه کرد (نه برای بخشش گناهان  ما مردمان) بلکه برای این مهم تا انسان‌ها از جهل، گمراهی و بی‌عدالتی نجات یابند.