مسایل منطقه ای به خصوص شمال سوریه و شرق رود فرات، موضوع خریدهای دفاعی از روسیه به عنوان یک کشور رودرروی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به ناتو و بازگشت دوباره ترکیه به پروژه ساخت جنگنده های فوق پیشرفته اف ۳۵ که برخی از انها از جمله خرید سامانه های دفاع هوایی اس ۴۰۰ روسی که موجب بروز برخی اختلافات میان آنکارا و واشنگتن و در نتیجه سردی روابط میان این دو شد، سه محور مهمی است که به نظر می رسد اردوغان در سفرش به نیویورک به آنها خواهد پرداخت.
بحث درباره برخی نوسانات اقتصادی در مناسبات ترکیه و آمریکا که به واسطه مواضع منفی کاخ سفید در نزدیکی آنکارا و مسکو به وجود آمد و حتی موجب تعویق فروش سامانه های پاتریوت آمریکایی به ترکیه شد، به عنوان محور چهارمی است که به نظر بیش از سایر مسایل دیگر مورد توجه مقامات ترک قرار دارد و در نهایت در دیدارهای دو و چند جانبه مطرح و دنبال خواهد شد.
دفتر مطبوعاتی نهاد ریاست‌جمهوری ترکیه نیز روز گذشته اعلام کرد که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری این کشور پس از ورود به نیویورک ، با دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد.
اردوغان و ترامپ در این تماس تلفنی به بررسی و تبادل نظر پیرامون مسائل دوجانبه و منطقه‌ای پرداختند.
رئیس‌جمهوری ترکیه که به منظور شرکت در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برد، پیش از این با سناتور لیندسی گراهام دیدار و گفت‌وگو کرد. در دیدار اردوغان و گراهام موضوع بازگشت ترکیه به پروژه ساخت جنگنده های اف ۳۵ مورد تاکید قرار گرفت.
اردوغان و هیات همراه وی به خوبی می دانند که پذیرش بازگشت ترکیه به پروژه ساخت اف ۳۵ و نیز حل برخی اختلافات در شمال سوریه به خصوص موضوع جایگزینی نیروهای ترک به جای سربازان آمریکایی در شرق فرات، می تواند موجب گرمی روابط انکارا - واشنگتن و در نتیجه رونق اقتصادی و افزایش بهای واحد ملی ترکیه در برابر سایر ارزهای معتبر از جمله دلار شود.
اما اگر بپذیریم که آمریکا وجود سلاح های روسیه در ناتو را قبول کند و ضعف جنگنده های فوق پیشرفته اف ۳۵ را در برابر سامانه های اس ۴۰۰ به رغم ادعاهای رادار گریزی آن جنگنده ها نیز نادیده بگیرد، خیلی سخت خواهد بود که موضوع اکراد ساکن در شمال سوریه را که مورد حمایت کاخ سفید قرار دارند، و از نظر ترکیه جملگی تروریست هستند! ، مورد پذیرش قرار دهد.
آمریکا بارها اعلام کرده در صورتی که ترکیه بخواهد در شمال سوریه مستقر شود، باید وجود کردهای منطقه را نیز تحمل کرده و تحت هر شرایطی به روی آنها سلاح نکشد. ترکیه نیز اکراد مستقر در شمال سوریه را تروریست هایی می داند که تحت حمایت مستقیم یا غیر مستقیم با اتحاد دمکراتیک خلق سوریه و شاخه نظامی آن موسوم به ی.پ.گ، قرار دارند.
از سوی دیگر ی.پ.گ نیز که توسط حزب اتحاد دموکراتیک و شورای ملی کرد تأسیس شده است، خود را مسئول حفظ نظم و حفاظت از جان اهالی مناطق کردنشین سوریه می داند و معتقد است که یک نیروی شبه نظامی مردمی است . هر چند گفته می شود که بییشتر اعضای این گروه از اکراد هستند، اما تعدادی از اعراب سنی و مسیحیان نیز در آن عضویت دارند.
به هر روی حمایت هایی که این گروه از آمریکا دریافت کرده مانعی جدی بر سر راه رفع اختلافات میان آنکارا و واشنگتن در شمال سوریه است و بعید به نظر می رسد آمریکایی ها با توجه به نقطه ضعفی که ترکیه در برابر کردها در سال های اخیر از خود نشان داده، دست از حمایت خود از اکراد چه در جنوب شرق ترکیه و چه در شمال سوریه بردارند. این موضوع یکی از عمیق ترین موارد مورد اختلاف دو کشور حتی در سال های آینده باقی خواهد ماند و دستکم نباید به این زودی ها امیدی برای ترک ها از این بابت متصور شد که حمایت های جنگ افروزانه آمریکایی ها به برخی گروه ها پایان یابد.
یک موضوع دیگر باقی می ماند که به نظر می رسد رجب طیب اردوغان در نیویورک آن را نیز در بخشی از برنامه سفر خود گنجانده است و آن هم به عنوان رئیس جمهوری یک کشور مسلمان دیدارهایی را با مقامات مسلمان در آمریکا تدارک دیده است. وی در همین راستا در ضیافت شامی که در هتل هیلتون میدتاون برگزار شد، با نمایندگان جامعه مسلمانان آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد.
اردوغان همچنین موضوع فعالیت در بحث فلسطین و مسایل مربوط به رژیم صهیونیستی را نیز فراموش نکرد و در همین ارتباط با برخی از اعضای اتحادیه یهودیان ضدصهیونیسم نیز در نیویورک دیدار و گفت‌وگو کرد.
در نهایت و با توجه به شواهد به نظر می رسد اردوغان در پایان سفر خود به نیویورک با رضایت و به احتمال زیاد با دست پُر از این سفر به خصوص درباره مناسبات کشورش با آمریکا بازگردد.
نظر شما