کشاورزانی که سالی را به انتظار محصول می‌نشینند اما با سرآمدن انتظار نه تنها خوشحالی را نمی‌توان در چهره‌شان مشاهده کرد بلکه دغدغه چگونگی جمع‌آوری محصول را هم در دل دارند.
پاییر فصل برداشت زرشک است و از آنجا که این محصول کاملا به صورت سنتی جمع‌آوری میشود کمتر کشاورزی با ساخت تالار می‌تواند بدون دغدغه محصولش را جمع‌آوری کند.
با توجه به همزمان شدن بارش‌های پاییزی با فصل برداشت زرشک بهترین روش جمع‌آوری و خشک کردن زرشک از حالت تر، دپو کردن زرشک به صورت تالاری یا درگاهی است اما کمتر کشاورزی با توجه به وضعیت اقتصادی قادر به ساخت تالارهایی با هزینه‌های گزاف است.
با اینکه ۹۸ درصد سطح زیرکشت زرشک ایران در خراسان جنوبی است و این سطح از کشت در جهان نیز همتایی ندارد اما هنوز تدبیری اساسی برای کاهش دغدغه کشاورزان اندیشیده نشده است.
آمارهای زیادی از پرداخت تسهیلات کشاورزی به خصوص ساخت تالارهای زرشک هر ساله در رسانه‌ها منتشر میشود اما اکثر کشاورزان از نحوه استعلامات، وثیقه‌های بانکی و بروکراسی اداری گلایه‌مند هستند.
دغدغه برداشت در مهد تولید زرشک
محتشم اقتدایی یکی از کشاورزان شهرستان قاینات با بیان اینکه با آغاز فصل برداشت، دغدغه هرساله کشاورزان از تغییرات اقلیمی تا چگونگی بازار فروش روز به روز افزایش می‌یابد گفت: قاینات مهد تولید زرشک مرغوب جهان است که باید مورد توجه بیشتر مسئولان قرار گیرد.
وی ادامه داد: خواص این محصول زبانزد خاص و عام است و قسمت اعظمی از صادرات کشور را شامل میشود اما سود صادرات در جیب افرادی می‌رود که هیچگونه زحمتی را متقبل نشده‌اند.
اقتدایی با بیان اینکه بیشتر کشاورزان زرشک را به صورت خرمنی خشک می‌کنند اظهار داشت: فرا رسیدن بارش‌های پاییزی و سیلابی بودن بارش‌ها به دلیل خشکسالی‌های چندین ساله و کاهش نفوذ پذیری سطح خاک باعث میشود که رنج یک ساله کشاورز همانند یاقوت‌هایی رنگین در سطح رودخانه‌ها جلوه کند.
وی تصریح کرد: خشکسالی‌های چندین ساله خسارات زیادی را به کشاورزان وارد کرده است به طوری که بخش عظیمی از درآمد خرج نگهداری درختان در وضعیت اقلیمی کنونی میشود و هیچ کشاورزی توان ساخت تالار جمع آوری زرشک را ندارد.
اقتدایی یادآور شد: پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و خرید تضمینی محصولات کشاورزی از مهمترین راهکارهایی است که میشود تا قدری دغدغه کشاورز را برای جمع‌آوری محصول کاهش داد اما متاسفانه کمتر به این حوزه‌ها توجه میشود.
ورود افزایشی دلالان به بازار زرشک
یکی از کشاورزان زرشک‌کار بخش زهان از توابع شهرستان زیرکوه هم گفت: افزایش قیمت زرشک در سال گذشته باعث افزایش رغبت دلالان به بازار زرشک شده است.
احمد کاظمی ادامه داد: با اینکه هنوز محصول زرشک آماده برداشت نیست ولی قیمت‌گذاری‌های متفاوت به قوت خود باقی است به طوری که قیمت هشت تا ۱۵ هزار تومانی زرشک تر در بین کشاورزان رد و بدل میشود.
وی افزود: طبق شنیده‌ها قیمت ۱۰ هزار تومانی زرشک تر از سوی مسئولان استان مطرح شده است اما هیچ کشاورزی با توجه به قیمت زرشک در بازار حاضر به فروش به این قیمت نخواهد بود.
وی در ارتباط با نحوه خشک کردن زرشک اظهار داشت: بیشتر زرشک‌کاران محصول‌شان را به صورت خرمنی و در آفتاب خشک می‌کنند که روشی بهداشتی نیست اما چاره‌ای هم وجود ندارد.
کاظمی با بیان اینکه دولت باید از زرشک‌کاران به عنوان تولیدکننده محصولی استراتژیک حمایت کند گفت: حمایت از کشاورز برای ساخت درگاه زرشک با توجه به اهمیت سلامت و بهداشت و از طرفی مشکلات معیشتی مترتب از خشکسالی‌های چندین ساله ضروری است.
وی تصریح کرد: با توجه به ورود دستگاه‌های زرشک خشک‌کنی جدید در بازار دولت می‌تواند با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت بخشی از مشکلات مربوط به برداشت این محصول را برطرف کند تا ضمن کاهش دغدغه بهداشت محصول تضمین شود.
مهار طمع دلالان با خرید توافقی
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: یکی از مهمترین راهکارهای کاهش طمع دلالان به محصولات کشاورزی خرید توافقی محصولات است که در ارتباط با محصول زرشک امسال این تدبیر اندیشیده شده است.
مهدی عصمتی پور افزود: طبق مصوبه کمیسیون قیمت‌گذاری در اتاق بازرگانی استان قیمت خرید برای هر کیلوگرم زرشک امسال ۱۰ هزار تومان اعلام شد و هیچ دستگاه یا فردی اجازه خرید پایین تر زرشک را ندارد.
وی ادامه داد: طبق این مصوبه مقرر شد اگر چنانچه خریدی زیر قیمت تعیین شده انجام شد سازمان تعاون روستایی، زرشک را با قیمت تعیین شده از کشاورز خریداری کند.
عصمتی پور اظهار داشت: بدون شک جلوی ورود دلالان به بازار خرید و فروش را نمی‌توان گرفت اما با تعیین این قیمت راهی برای کاهش قیمت توسط دلالان وجود نخواهد داشت، اگر کسی مایل به خریداری بالاتر از این قیمت بود کشاورزان مختار به فروش هستند.
وی با بیان اینکه کمیسیون قیمت‌گذاری باید تدبیری هم برای مصرف کننده داشته باشد یادآور شد: برخی بر این قیمت‌گذاری اعتراض دارند اما با توجه به اینکه از هر چهار کیلوگرم زرشک تر یک کیلوگرم خشک تهیه میشود با افزایش قیمت مصرف کننده تمایلی برای خرید نخواهد داشت و باز کشاورزان متضرر می‌شوند.
معاون تولیدات دامی جهاد کشارزی خراسان جنوبی اظهار داشت: قیمت‌گذاری با قیمت‌های گزاف سرنوشت زرشک را هم همچون محصول سیر و سیب‌زمینی و پیاز خواهد کرد پس قیمت منصفانه سبب زیان کشاورز نخواهد شد زیرا محصولی که بازار فروش نداشته باشد محکوم به ضرر است.
سال گذشته در خراسان جنوبی ۱۸ هزار و ۸۳۰ تن زرشک تولید شد که طبق پیش‌بینی کارشناسان جهاد کشاورزی این مقدار به ۲۰ هزار و ۵۰۰ تن در سال جاری خواهد رسید.
۳۲۱۵*۶۰۵۴
