بازگشایی گذرگاه مرزی عراق و سوریه؛ عبور از خط قرمز آمریکا و اسرائیل

گذرگاه مرزی "القائم- البوکمال" بین عراق و سوریه که از سال 2013 بسته شده بود، دیروز (دوشنبه) در حالی بازگشایی شد که از نظر بسیاری از کارشناسان، این اقدام به معنی پایان یک مرحله و آغاز مرحله جدید و تحول منحصر به فرد در توازن موجود در منطقه ای است که از مدیترانه آغاز شده و تا ایران امتداد می یابد.

این گذرگاه مهم ترین نقطه ارتباطی بین عراق و سوریه محسوب می شود و تا پیش از سال 2011 شاهد روند انتقال حجم زیاد کالا و عبور و مرور مسافران بود، زیرا شریان اصلی ارتباط زمینی بین دو کشور به حساب می آید .

اهمیت استراتژیک  گذرگاه مرزی عراق و سوریه

اهمیت استراتژیک  این گذرگاه نیز موجب شد همواره یکی از اهداف تروریست های "داعش" قرار بگیرد؛ تروریست هایی  که در شمال شرق و شرق سوریه مستقر شده بودند و در تلاش برای حرکت به سمت عراق برآمدند. در نتیجه این منطقه یکی از اهداف مهم تروریست ها بعد از تسلط بر "دیرالزور" و حرکت به سمت عراق بود.

در مقابل این گذرگاه یکی از مهم ترین نقاط آغاز آزادسازی منطقه از تروریست های داعش و مهم ترین نقطه تلاقی دو ارتش سوریه و عراق و نیروهای مقاومت در سال 2017 بود.

در همین ارتباط "خلیل نصرالله" کارشناس لبنانی مسایل سوریه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: آمریکا بازگشایی این گذرگاه را به معنی نقطه اتصال بین ایران، عراق، سوریه و لبنان و غزه می داند.

وی در توضیح این مطلب افزود: تا قبل از سال 2011 عراق به میزان زیادی تحت کنترل آمریکا بود، در نتیجه واشنگتن سخت در تلاش برای جلوگیری از برقراری ارتباطی می شد که امروز بین عراق، ایران، سوریه و مقاومت در لبنان شاهد آن هستیم.

به عبارت بهتر تا پیش از این هماهنگی در سطح گسترده بین عراق و سوریه آنطور که امروز شاهدیم، وجود نداشت و این چیزی است که اکنون موجب نارضایتی آمریکا شده است.

وی اضافه کرد: موضوع دیگر مربوط به تحولات در داخل عراق است، به این معنی که این کشور پس از سال 2014 به یک قدرت تاثیرگذار و بخشی از محور مقاومت تبدیل شد و ما اکنون در برابر عراق جدیدی قرار داریم که این نیز به نوبه خود موجب نارضایتی آمریکا است.

این کارشناس لبنانی ادامه داد: با این توضیحات آمریکا نتایح حاصل از بازگشایی گذرگاه مرزی عراق و سوریه را فقط به مسائل تجاری محدود نمی بیند، بلکه معتقد است در پس آن ابعاد سیاسی و امنیتی وجود دارد.

در این میان احتمال دارد، اسرائیل نیز وارد شده و در صدد فلج کردن فعالیت این گذرگاه برآید ، بر این اساس که بازگشایی این گذرگاه به معنی فراهم شدن زمینه انتقال سلاح از عراق به سوریه و از آنجا به لبنان خواهد بود.

نصرالله تاکید کرد: چیزی که امروز در منطقه شاهدیم تغییر موازنه قدرت و شکل گیری یک واقعیت جدید است. بر این اساس که بخش زیادی از عراق اکنون جزئی از محور مقاومت شده  و اسرائیل نیز به میزان زیادی با قدرت بازدارندگی محور مقاومت روبه رو شده است.

از سوی دیگر سوریه نیز به میزان زیادی از مشکلات و بحران رهایی یافته و موضوع سرنگونی نظام این کشور به طور کلی منتفی شده است. آنچه امروز در این کشور تحقق یافته حاصل دستاوردها و پیروزهای نظامی، امنیتی و سیاسی محور مقاومت است که فقط به سوریه محدود نمانده، بلکه تا عراق و یمن نیز امتداد یافته است.

وی تاکید کرد که پرواضح است که جمهوری اسلامی ایران نیز معادلات خود را در منطقه به کرسی نشانده و قدرت خود را به اثبات رسانده است.

با در نظر گرفتن این واقعیت ها و این حجم از قدرت مقاومت کاملا طبیعی است که عراق و سوریه برای بازگشایی گذرگاه مرزی مشترک تصمیم گیری کنند. در این شرایط شکی نیست که آمریکا به تهدید متوسل خواهد شد، آن هم در حالی که سوریه را ترک نکرده و همچنان در شمال شرق فرات و منطقه "التنف" در جنوب سوریه حضور نظامی دارد.

نگرانی محور واشنگتن- تل آویو- ریاض

روزنامه الاخبار لبنان نیز در مطلبی با عنوان "راه بغداد - دمشق امن است" نوشت، ارتباط تهران - بغداد - دمشق - بیروت دیگر یک دیدگاه نظری نیست که محور مقاومت به اجرایی شدن آن امیدوار باشد، بلکه بازگشایی گذرگاه القائم –البوکمال این نظریه را عملا تحقق بخشید و معادله ای را به کرسی نشاند که برای محور واشنگتن- تل آویو- ریاض نگران کننده است.

این روزنامه افزود که این رویداد فقط به مثابه بازپس گیری یک شهر و یا آزادی یک استان نیست، بلکه به مثابه سیلی به واشنگتن و  متحدانش است که از سال 2003 تا کنون در تلاش برای قطع راه ارتباطی کشورهای محور مقاومت بودند.

الاخبار افزود: این منطقه مرزی از دهه هشتاد قرن گذشته از زمان "صدام حسین" و سپس اشغال عراق از سوی آمریکا و بعد از آن حمله تروریست های داعش تا همین چندی پیش، از ثبات امنیتی محروم بود.

هدف از ایجاد بی ثباتی در این نقطه، قطع شریان ارتباطی عراق با مدیترانه و قطع ارتباط سوریه با آسیای میانه و صد البته محاصره ایران و به انزوا در آوردن آن بود.

اکنون بازگشایی این گذرگاه مرزی حاصل پیروزیی هایی است که در چند سال اخیر تحقق یافته و باید در نظر داشت که صحبت از پیروزی بدون اشاره به ارتباط جغرافیایی بین پایتخت هایی که با یک دشمن مشترک جنگیدند، ناقص است.