مقصر آلودگی هوا در کلان شهرها و به ویژه تهران بین دوگانه خودروسازان و سوخت در حرکت است. یک روز سوخت بیکیفیت را متهم ردیف اول آلودگی هوا معرفی میکنند و روز دیگر خودروهای غیر استاندارد در جایگاه متهم مینشیند و این در شرایطی است که خسارت آلودگی هوا ۷ میلیارد دلار در سال بوده و ۲.۶ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا فقط در تهران است و البته ذرات معلق یکی از مهمترین آلایندههایی است که در کلانشهری مانند تهران وجود دارد.
در هفتههای گذشته اما دوباره موضوع گوگرد موجود در بنزین تهران دوباره بر سر زبانها افتاد. موضوعی که با توجه به بهرهبرداری از طرحهای پالایشگاهی و در راس آنها، پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تولید بنزین با استانداردهای یورو ۴ و ۵ دور از ذهن بود.
بر این اساس شرکت کنترل کیفیت هوا اعلام کرد که بنزین توزیع شده در تهران بیش از حد مجاز گوگرد دارد و این در شرایطی بود که هم سازمان ملی استاندارد به عنوان متولی پایش سوخت، کیفیت بنزین تهران را تایید کرده و هم شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی گوگرد موجود در بنزین را نه تنها پایینتر از ۵۰ PPM اعلام کرده بلکه آن را حدود ۲۴.۹ PPM اعلام کرده است.
علیرضا صادق آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران نیز در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با تاکید بر اینکه سازمان ملی استاندارد اعلام کرده متوسط گوگرد بنزین تهران ۲۴.۹ PPM بوده گفته که دلیل پایین بودن گوگرد بنزین تهران نیز این است که PPM بنزین تولیدی در ستاه خلیج فارس ۰.۵ PPM است و زمانی که با بنزین تولید شده در سایر پالایشگاهها مخلوط میشود از ۵۰ PPM پایینتر میآید.
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران نیز با بیان اینکه سازمان ملی استاندارد فارغ از هر گونه ملاحظات سیاسی، قیمتی و غیره با قدرت پیگیری این موضوع را در دستور کار دارد، تاکید کرد: در سالهای گذشته این سازمان خود یکی از شاکیان کیفیت بنزین بود، اما آزمایشها نشان داده میزان گوگرد در بنزین حتی پایینتر از حد استاندارد بوده و کاهش تعداد روزهای با هوای ناسالم در تهران گواهی بر این موضوع است.
همچنین عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در پاسخ به ایرنا تاکید کرده که میزان گوگرد بنزین در تهران از حد استاندارد نیز پایینتر است و کیفیت بنزین در این زمینه مشکلی ندارد.
چرا ناگهان گوگرد بنزین مهم شد
پس چرا ناگهان موضوع گوگرد بنزین مهم شد؟ آن هم در روزهایی که به اذعان سازمان های مربوطه از شرکت کنترل کیفیت هوا شهرداری تهران و سازمان محیط زیست و استاندارد، تعداد روزهای سالم در تهران افزایش داشته است.
وزیر نفت نیز پیش از این گفته بود که در این دولت درباره کمیت و کیفیت بنزین تلاش فراوان شده و اکنون بنزین تولیدی ما یورو ۴ است و کاهش روزهای آلوده در سال گذشته نیز این ادعا را تایید میکند.
میتوان رد این ماجرا را در نامه مدیرعامل ایران خودرو دیزل به معاون اول رئیسجمهوری برای درخواست لغو الزام استفاده از فیلترهای جذب دوده در کامیونها جستجو کرد.
مدیرعامل ایران خودرو دیزل در این نامه آورده که استفاده از فیلتر جذب دوده در کامیونها، بدون تامین سوخت با کیفیت و استاندارد، بیفایده و باعث هدرروی ارز کشور میشود زیرا گازوئیل تولید شده استاندارد نیست و به علت غیر استاندارد بودن سوخت، فیلتر جذب دوده در زمان کم از کار میافتد و بطور خودکار هزینه ارزی آن دور ریخته میشود.
با این حال وی در حالی میزان PPM گازوئیل در جایگاههای مختلف را از ۴۶ تا ۶ هزار عنوان می کند که سازمان استاندارد و شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، میزان گوگرد گازوئیل را همواره پایینتر از ۵۰ PPM اعلام میکنند.
بر اساس اعلام شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، گوگرد گازوئیل توزیعی در تهران بین ۳۰ تا ۳۵ PPM است و همچنان با ۵۰ PPM فاصله دارد.
در پاسخ به این نامه، معاون اول رییس جمهور در نامهای از وزیر صنعت و رئیس سازمان محیط زیست کشور خواست در مورد توقف الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق بر روی خودروهای دیزلی نظر خود را بیان کنند. سازمان محیط زیست نیز در این مورد، بر استفاده از فیلتر دوده تاکید کرد زیرا با حذف فیلتر دوده آلودگل هوا افزایش پیدا میکند. به گفته نماینده شهرداری نیز بعد از نصب فیلتر دودهها بر روی اتوبوسها عدد ذرات معلق در هوا نزدیک به صفر رسیده بود.
حذف فیلتر دوده؛ دغدغه تحریم یا فرار به جلو؟
در ادامه جهانگیری در پاسخ به نامه رییس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص درخواست شرکت ایرانخودرو دیزل مبنی بر حذف الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق(DPF) در خودروهای دیزلی بدلیل محدودیتهای ناشی از تحریمها، تصریح کرد که اصل بر استفاده از فیلتر دوده است ولی نسبت به محدودیتهای ناشی از تحریم هم نباید بیتفاوت بود، در نامه اینجانب هم تاکید بر بررسی بوده است.
از همین رو اگرچه اختلاف میان سازمان حفاظت محیط زیست و خودروسازها دلایل مختلفی دارد اما دور تازه انتقادها زمانی آغاز شده که ایران خودرو دیزل خواستار «حذف الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق (DPF) در خودروهای دیزلی تا زمان رفع تحریمهای ظالمانه و تضمین سوخت با کیفیت مناسب» شده بود.
با این حال همچنان متهم شماره یک افزایش دیاکسید گوگرد در هوای شهرهای کشور، گوگردی است که از اگزوز خودروهای دیزلی خارج میشود. با این که گوگرد موجود در سوخت دیزلیها، از ۷هزار PPM در دهه۸۰ اکنون به کمتر از ۵۰ PPM کاهش یافته اما همچنان دیزلیها مهمترین علت وجود دیاکسید گوگرد در هوای شهرها هستند.
این آمار نشان میدهد مقصر آلودگی هوا سوخت بیکیفیت نیست بلکه خودرویی است که استانداردهای لازم برای استفاده از این سوخت را ندارند.
در واقع دی اکسید گوگرد که سهم قابل توجهی در آمار ذرات معلق هوای تهران دارد، نه از پایینبودن کیفیت بنزین بلکه به دلیل غیر استاندارد بودن خودروهای دیزلی ناشی شده و در این میان خودروسازان با متهم کردن بنزین در آلودگی گوگردی، برای فرار از مسئولیت آلوده شدن هوا با حذف فیلتر دوده، فرافکنی کردهاند.
نظر شما