عدالتی در کنکور وجود ندارد

محمد خادمی در نشست تخصصی کنکور؛چالش ها و راهبردها که عصر امروز در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد، اظهار داشت: نظام سنجش و پذیرش در کنکور نداریم و کلمه نظام شایسته به کار بردن در این زمینه نیست چرا که جدایی سنجش از پذیرش به معنای نداشتن نظام است.
وی با انتقاد از عدم به کارگیری گزینش در نظام سنجش و پذیرش با طرح چند سوال گفت: گزینش در کدام قسمت نظام سنجش و پذیرش است که عنوان نظام سنجش، گزینش و پذیرش را بر آن بگذاریم؟ نقش آموزش و پرورش کجاست؟ سیستمی که ۱۲ سال یک دانش آموز را در خود جای می دهد در کدام قسمت نظام سنجش و پذیرش جای دارد؟
خادمی با بیان اینکه در پذیرش و گزینش با بازار تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی و بازار عرضه مواجه هستیم، افزود: تا زمانی که تقاضا برای آموزش عالی زیاد است حذف کنکور امکانپذیر نیست و شاید نگاه درستی هم نباشد.
وی خاطرنشان کرد: وقتی توازنی بین عرضه و تقاضا برای آموزش عالی نباشد کنکور بهترین راهکار است که تغییر باید در بازار تقاضا صورت بگیرد؛ به عنوان مثال، در آلمان ۴۹ درصد دانش آموختگان مدارس به سمت دانشگاه می روند و ۵۱ درصد دانشگاه را انتخاب نمی کنند.
به گفته عضو پژوهشکده فناوری ریاست جمهوری، در نظام آموزش عالی ایران ۹۵ درصد دانش آموزان به سمت کنکور می آیند و تغییرات باید در این ناحیه اعمال شود.
وی با بیان اینکه در کنکور امسال ۴۸ درصد کنکوری ها انتخاب رشته نکردند، ادامه داد: تمام داوطلبان به دنبال اشتغال هستند اما چرا همین داوطلبان پشت رشته های پزشکی مانده اند؟ چون در پزشکی شغل تامین است.  
خادمی بر شفافیت نظام اطلاعاتی کنکور تاکید کرد و گفت: سازمان سنجش آموزش کشور باید اطلاعاتی در مورد انتخاب رشته در اختیار داوطلبان قرار دهد. به عنوان مثال، آیا داوطلبی با معدل ۹ می تواند صاحب رتبه ۱۰۰ شود؟ همین مسئله را یک کارشناس موسسه کنکوری در صدا و سیما به داوطلبان اعلام و تاکید کرد که آنها با معدل ۹ می توانند رتبه ۱۰۰ کنکور را به دست بیاورند که این مسئله ناشی از عدم آگاهی خانواده ها و داوطلبان و نبود شفایت در خصوص انتخاب رشته و نحوه ورود به دانشگاه است.
عضو پژوهشکده فناوری ریاست جمهوری تاکید کرد: بدون آزمون شدن ۸۵ درصد پذیرش ها در رشته ها افتخار نیست چرا که حتی یک رشته پزشکی هم در این پذیرش ها حضور نداشت.
به گفته خادمی، ۶۵۰ هزار نفر پشت کنکور تجربی هستند اما حتی یک رشته از تجربی در پذیرش بدون آزمون نیست؛ این وضعیت حتی در علوم ریاضی هم بدتر است. بنابراین وقتی نظام حقوق و دستمزد مشخص نیست داوطلبان کنکور به این سمت حرکت می کنند.
وی با ذکر مثالی دیگر اظهار داشت: داوطلبی سال ۸۶ با رتبه سه هزار فیزیک دانشگاه شیراز قبول نمی شد اما در سال ۹۶ با رتبه ۶۸ هزار فیزیک قبول می شود؛ چون اقبال به این رشته ها کاهش یافته است.
خادمی خاطرنشان کرد: در آزمون های ایران، هنجار به جای ملاک اهمیت دارد و با مقایسه تراز داوطلبان کنکورهای ۸۵ و ۹۶ به این نتیجه می رسیم که افراد در کنکور ۹۶ حتی با نمره منفی هم پذیرفته شده اند.
وی آزمون را یک ابزار دانست و گفت: مسئله ای به نام سوابق تحصیلی و پذیرش بدون بر اساس معدل را عَلَم کرده ایم که معیار قبولی را تنها معدل می داند و ضرایب دروس در زیر گروه ها مهم نیست، در حالی که دانش آموزی با نمره ۱۹ در ریاضی معدل ۱۲ دارد.
خادمی این نکته را هم یادآور شد که برخی مولفه ها مانند اشتغال تاثیر مستقیمی روی پذیرش و گزینش متقاضیان ورود به دانشگاه دارد.