آیا لبنان در مسیر سیاست جدیدی گام برمی دارد؟

"جبران باسیل" دیروز در حالی در سالگرد پایان جنگ 15 ساله داخلی لبنان (1975-1990) این سخنان را به زبان آورد و سوریه را "ریه اقتصادی" کشورش توصیف کرد که دو روز پیش از آن نیز در نشست فوق العاده وزیران خارجه اتحادیه عرب با جرات اعلام کرد: "آیا زمان بازگشت سوریه به اتحادیه عرب فرا نرسیده است".

باسیل سوریه را ریه اقتصادی لبنان برشمرد و گفت: لبنان از طریق دو مجرای اصلی یعنی فلسطین و سوریه تنفس می کرد که اولی به دلیل اسرائیل بسته شده و اکنون سوریه تنها ریه تنفسی برای لبنان به شمار می آید.

این سخنان وزیر خارجه لبنان در حالی است که این کشور دو گذرگاه دارد؛ اول فلسطین و دوم سوریه و بیشتر صادرات زمینی لبنان به ویژه محصولات کشاورزی از طریق گذرگاه مرزی زمینی با سوریه انجام می گرفت.

تمجید و انتقاد از سخنان جبران باسیل

این سخنان باسیل از سوی حزب الله مواضع شجاعانه ای قلمداد شد و شیخ "نعیم قاسم" معاون دبیر کل حزب الله لبنان دیروز با تمجید از مواضع وزیر خارجه لبنان، آن را بجا توصیف کرد.

قاسم خطاب به باسیل تاکید کرد: جناب وزیر، صحبت های شما به موقع بود، شاید کسانی را که به وعده ها و حمایت های دروغین دل خوش کرده اند، هوشیار و بیدار کند.

از سوی دیگر دفتر "سعد الحریری" نخست وزیر لبنان با صدور بیانیه ای بدون اشاره مستقیم به سخنان باسیل، تاکید کرد، موضوع بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تناسبی با  "منشور دولت لبنان" ندارد.

در بیانیه دفتر نخست وزیر لبنان بر سیاست دولت این کشور مبنی بر خودداری از ورود به تنش ها و دخالت نکردن در امور کشورهای عربی تاکید شده است.

همچنین "سمیر جعجع"  رئیس حزب "القوات اللبنانیة" با انتقاد از سخنان باسیل در نشست اتحادیه عرب گفت: برخی در تلاش برای مشکل سازی برای کشور هستند، زیرا باسیل در نشستی که به دعوت مصر به منظور بررسی حمله ترکیه به شمال سوریه برگزار شده بود، با سوال تاکیدی گفت، آیا زمان بازگشت سوریه به آغوش اتحادیه عرب فرا نرسیده است؛ سوالی که بیش از اینکه جنبه پرسشی داشته باشد، تاکید بر این است که زمان بازگشت سوریه به این اتحادیه فرا رسیده است.

فارغ از تمجید مواضع باسیل در قبال سوریه از سوی حزب الله یا  انتقاد از این مواضع او از سوی نخست وزیر و برخی احزاب لبنان ، نکته ای که باید به آن توجه داشت اینکه اهمیت مواضع وزیر خارجه لبنان در حالی است که پس از دیدار یک هفته پیش او با "سید حسن نصرالله" دبیر کل حزب الله لبنان صورت گرفت.

دکتر "وسیم بزی " کارشناس سیاسی لبنانی در این خصوص در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: باسیل گفت، به سوریه می روم تا پناهجویان سوری نیز به کشورشان بازگردند، این در حالی است که بر هیچ کس پوشیده نیست که موضوع پرونده پناهجویان سوری به یک اهرم فشار سیاسی علیه دولت بیروت تبدیل شده است.

وی در توضیح این مطلب افزود: آمریکا و به طور کلی غرب به دنبال این هستند که از موضوع پناهجویان سوری در لبنان به عنوان اهرم فشار برای باج خواهی سیاسی از بیروت و دمشق بهره برداری کنند و در نظر دارند با حفظ این اهرم در راهکار سیاسی حل بحران سوریه و انتخابات ریاست جمهوری این کشور به عنوان برگ برنده از آن استفاده کنند.

سخنان جسورانه وزیر خارجه لبنان در نشست اتحادیه عرب

در این میان سخنان باسیل در خصوص بازگشت پناهجویان سوری به کشورشان را باید از زاویه جایگاه ملی و مسیحی وی در لبنان بررسی کرد و در نظر داشت که  سخنان او به نوعی بیانگر مواضع  رئیس جمهوری این کشور است و در حالی وزیر خارجه لبنان این سخنان را بر زبان آورده که هفته گذشته یک نشست طولانی با نصرالله داشت و سپس دو روز پیش در نشست اتحادیه عرب در موضع گیری جسورانه و شجاعانه در خصوص لزوم بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، سخن گفت.

سخنان باسیل در حالی است که "محمد رعد" رئیس فراکسیون پارلمانی "وفا به مقاومت" نزدیک به حزب الله نیز هفته گذشته در سخنرانی خود در جنوب لبنان گفت که هیچ کس اجازه خرابکاری در لبنان را ندارد و این درایت ما است که با وجود همه توطئه‌های آمریکا و نیز تبانی‌ برخی با این کشور، ثبات را  در لبنان برقرار کرد ه ایم.

رعد هدف تکفیری‌ها از حمله به سوریه را  ایجاد فاصله و جدایی میان نیروها و کشورهای محور مقاومت برشمرد و تصریح کرد:  اما این تلاش ها به جایی نرسید و تکفیری‌ها نابود شدند و اوضاع کنونی سوریه حاکی از قوت گرفتن احتمال سازش سیاسی به نفع محور مقاومت و کسانی است که نمی‌خواهند در برابر دشمن صهیونیستی شکست بخورند.

همچنین بزی کارشناس سیاسی لبنان در گفت و گو با ایرنا گفت: لحن و عبارات به کار رفته در سخنرانی محمد رعد و سپس جبران باسیل بسیار به یکدیگر نزدیک است، نکته قابل توجه اینکه سخنان این دو همزمان با تحولات بزرگ منطقه در دو ماه اخیر ایراد شده است؛ تحولاتی که در جریان آن محور مقاومت به رهبری ایران رو به جلو در حرکت است و شاهد سمت و سوی مثبت تحولات یمن و سوریه نیز هستیم.

بزی ادامه داد: اکنون لبنان به سمت مرحله سیاسی جدیدی در حرکت است و سخنان باسیل مجال را برای حرکت این کشور به سمت مرحله سیاسی جدیدی که در آن روابط با سوریه اهمیت زیادی دارد، فراهم کرده است .

وی در مورد اینکه موضع نخست وزیر لبنان چگونه خواهد بود، گفت: انتقاد حریری از سخنان باسیل در نشست اتحادیه عرب بیانگر دسته بندی سیاسی در داخل دولت لبنان در قبال روابط با سوریه است، اما نخست وزیر می داند که واقعیت های جدیدی در بیروت و منطقه شکل گرفته است؛ واقعیت هایی که بر اساس آن برقراری روابط با سوریه به عنوان منفعت سیاسی و راهبردی لبنان مطرح است.

با این توضیحات باید گفت که مخالفت نخست وزیر با باسیل فقط ظاهری است، اما در مضمون حریری به شکل غیرمستقیم در برابر گشایش روابط با سوریه تسلیم می شود، به ویژه اینکه وی اکنون در ضعف سیاسی به سر می برد و روابطش با عربستان خوب نیست و در حالی اخیرا راهی امارات شد که این کشور نیز به سمت گشایش روابط با سوریه در حرکت است.