بخشی از چالش های اربعین ۹۸ همانند اربعین های شش سال اخیر بر پایه فتنه انگیزی بین دو ملت ایران و عراق که جنگ سه ساله با گروه تروریستی داعش، الفت و اخوت بی سابقه ای بین آنها ایجاد کرده است، متمرکز شده بود و برخی نیز اصل اربعین را نشانه رفته و بخشی از اتفاقات دارای ابعاد منطقه ای و بین المللی است.
در آستانه اربعین حسینی هرساله، دست اندارکاران این آیین مقدس با مجموعه ای از دغدغه ها، نگرانی ها و چالش ها مواجه می شوند که به خاطر آن کل نظام سیاسی، نهادهای امنیتی، خدماتی و تولیت های عتبات مقدسه در عراق برای آن بسیج می شوند و جمهوری اسلامی ایران نیز - به دلیل حضور پرشمار زائران اش در این آیین میلیونی - همه امکانات خود را در خدمت عراقی ها قرار می دهد.
در نهایت آیین باشکوه اربعین حسینی هرسال پرشمارتر از سال قبل با موفقیت مضاعفی همراه می شود که علاوه بر اقتدار نظام سیاسی در عراق، الفت و اخوت بین دو دولت و ملت ایران و عراق و تمامی ملت های حاضر در اربعین حسینی را به نمایش می گذارد و همه این دل نگرانی ها زدوده می شوند.
دوباره تحریک احساسات قومیتی برای نفرت پراکنی
یکی از فتنه های نخ نمایی که در طول سنوات اخیر همزمان با نزدیک شدن اربعین حسینی، بروز و ظهور می کنند، پاره ای برخوردهای فردی بین شهروندان دو کشور ایران و عراق است که برخی از عوامل اداره کننده ارتش های سایبری در منطقه به آن برای نفرت پراکنی بین دو ملت دامن می زنند.
این نفرت پراکنی ها نخست با ادعای یکی از زائران عراقی در مشهد مقدس مبنی بر سرقت پول هایش توسط یک موتور سوار ایرانی در شبکه های اجتماعی آغاز شد.
فرد مورد نظر ادعا کرد که یک موتورسوار ایرانی جیب او را طوری زده که جیبش پاره شده و با زبان عصبانیت، توهین هایی به مردم ایران روا داشت و به نوعی از این که مردم عراق از زائران ایرانی در اربعین استقبال بی نظیر می کنند، انتقاد کرده بود.
تصویر ویدئویی این شخص به طور گسترده ای در شبکه های اجتماعی و یوتیوب انتشار داده و بازتاب داشت اما بی شک آنچه بیش از همه احساسات اولیه مردم عراق را علیه ایران تحریک کرد قصه کتک خوردن یک زن اهل نجف اشرف در فرودگاه بین المللی مشهد به دست یک نیروی انتظامی ایران بود.
اوایل شهریورماه داستان کتک خوردن این زن و تصویری از او که زیر چشم هایش کبود شده بود در شبکه های اجتماعی منتشر شد و موج اعتراضی در شبکه های اجتماعی عراق به دنبال داشت.
ارتش های سایبری منطقه با ایجاد موج تبلیغاتی این قضیه را به سطح رسانه های شناسنامه دار عراق کشاندند و در نتیجه این موج اعتراضی برخی از نمایندگان پارلمان و شخصیت های سیاسی عراقی را ناچار به موضع گیری و همبستگی با این زن کرد بدون اینکه کسی از اصل ماجرا خبر داشته باشد.
به رغم این موج تبلیغاتی که برای تفرقه افکنی بین دو ملت دامن زده می شد اما مسوولان امر با حوصله و طمأنیه اصل ماجرا را برای مقامات عراقی و پاره ای شخصیت های اثرگذار سیاسی که نسبت به این حادثه بدون هیچ گونه اطلاعی قبلی، موضع گرفته بودن، آشکار کردند و این امر به واکنش هایی این بار از سر شرمندگی منجر شد.
چند مورد دیگر مشابه این حادثه در شبکه های اجتماعی از برخورد نیروهای انتظامی یا مردم ایران مطرح شد اما دیگر مثل موارد سابق چندان واکنش اجتماعی گسترده ای به دنبال نداشت.
ادعای خریداری زمین در ایران توسط عراقی ها
در حالی که فتنه تحریک احساسات قومیتی به این صورت در عراق خنثی شد، ارتش های سایبری منطقه و برخی از افراد و رسانه ها در داخل ایران نیز بازیچه بازی تازه ای برای نفرت انگیزی بین دو ملت شدند که به قضیه خریداری زمین ها توسط عراقی ها معروف است.
در حالی که تازه موج تبلیغاتی تحریک احساسات قومی در داخل عراق خنثی شده بود، یکباره موج احساسات ملی در داخل ایران علیه عراقی ها با ادعای اینکه زائران عراقی در حال خرید زمین در ایران هستند، آغاز شد.
بسیاری از کاربران ایرانی بدون اینکه حتی یکبار از خود بپرسند که آیا اساسا تبعه خارجی امکان خرید و به نام زدن زمین را در ایران دارد، علیه ملت عراق موضع گرفتند که برخی ادعا کردند که عراق تقاص جنگ هشت ساله را با این روزها با خرید زمین در ایران دارد می گیرد.
برخی نیز آن را مشابه قضیه فلسطین دانستند که نخست صهیونیست ها بخش کوچکی از زمین های فلسطینی ها را خریداری کرده و سپس در نهایت کل فلسطین را از فلسطینی ها گرفته و آنها را از خانه و کاشانه خود بیرون کردند.
مسوولان ایرانی با موضع گیری به موقع اعلام کردند که اصولا قانون جمهوری اسلامی ایران به تبعه خارجی اجازه خرید زمین نمی دهد و معلوم شد که کل این ماجرا یک دروغ محض بوده است.
برخی از کاربران به جای اینکه به ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، سفر میلیونی زائران عراقی در اوضاع تحریم و نقش آن در شرایط اقتصادی کشور بیندیشد با بازی خوردن برخی افکار منحرف به دنبال حواشی بی اساس رفتند.
این درحالیست که برخی آمارها می گویند هر زائر عراقی حدود یک هزار دلار و حتی بیشتر در ایران هزینه می کند و در حال حاضر بزرگترین گردشگران به ایران، زائران و مسافران عراقی هستند که آمار آنها در سال به ۲.۵ میلیون نفر می رسد.
توهین رسانه آمریکایی به مرجعیت عالی در آستانه اربعین حسینی
نهم شهریور ماه اهانت و اتهام های بی اساس شبکه تلویزیونی عرب زبان «الحره» که با هزینه وزارت امور خارجه آمریکا در سطح عراق و منطقه فعالیت می کند، به مراجع و نهادهای دینی اهل سنت و شیعیان در عراق جنجال به پا کرد.
این شبکه تلویزیونی که اولین بار نیست مرتکب این گونه اهانت ها به جامعه عراق می شود، اما این بار در آستانه اربعین حسینی با هدف قرار دادن مرجعیت عالی دینی و متولیان عتبات مقدسه در عراق عملا یکی از مهمترین دست اندارکاران برگزاری اربعین حسینی را هدف قرار داده بود.
این رسانه فقط به مرجعیت دینی و عتبات مقدسه عراق اکتفا نکرده بلکه مرجعیت دینی و اوقاف اهل سنت را نیز متهم به سرقت و فساد اداری و مالی گسترده کرد بدون اینکه برای ادعاهای خود دلیل و مدرک ارائه کند.
همین امر باعث موج جدید اعتراضی علیه این رسانه آمریکایی و کل سیاست آمریکا در عراق و منطقه شد و آن را به مثابه فتنه انگیزی تازه واشنگتن در عراق دانستند و خواستار بسته شدن این رسانه آمریکایی شدند.
هیات ارتباطات و رسانه عراق نیز بعد از مشاهده گزارش این شبکه آمریکایی، طی بیانیه ای اعلام کرد که گزارش این رسانه فاقد دلیل و مدرک بوده بر همین اساس به مدت سه ماه فعالیت این رسانه در عراق متوقف شده و در صورت تکرار چنین ادعاهای بی اساسی مجوز این شبکه در عراق باطل می شود.
برخی از مسوولان آمریکایی از جمله سفارتخانه آمریکا در بغداد متعاقب این حادثه با برخی از مقامات عراقی دیدار کرده و از چنین اشتباهی که رسانه مرتبط به آنها مرتکب شده، عذرخواهی و ادعا کردند که بر محتوای برنامه های پخش شده از این رسانه، دخل و تصرف ندارند.
اعتراضات اجتماعی و توهین به مقدسات عراق
یکی از بزرگترین چالش های اربعین امسال که نزدیک بود کل برنامه اربعین را تحت الشعاع قرار دهد، موج اعتراضات اجتماعی تازه ای بود که بر خلاف سنوات گذشته که به فاصله سه چهار ماه از اربعین برگزار می شد، امسال چند هفته مانده به اربعین شکل گرفت.
انحراف سریع این موج تازه نارضایتی ها به سمت خشونت و درگیر شدن با نیروهای نظامی و امنیتی عراق و از همه مهمتر طرح شعارهای انحرافی که ارتباطی با مطالبات اجتماعی نداشت، عموم عراق را نگران کرد.
گرچه اعتراضات در ساعات اولیه روز نهم مهرماه به صورت مسالمت آمیز بود و شعارها نیز کاملا مطالبات اجتماعی از جمله حل بیکاری و مبارزه با فساد بود اما یکباره در بعد از ظهر با اضافه شدن یک لایه خشن به این تظاهرات، مسیر نارضایتی های اجتماعی منحرف شد.
شعارهایی که خواهان بایکوت مراسم اربعین حسینی به بهانه اینکه اعتراضات اجتماعی ارجح تر از زیارت اربعین است از جمله شعارهای انحرافی این لایه های خشن تظاهرات نهم مهرماه در بغداد بود.
اهانت های آشکار برخی از این گروه های خشن تظاهرات به مراجع عظام در نجف اشرف و اتهام مرجعیت عالی دینی عراق به عنوان مسوول بن بست سیاسی و وضعیت بغرنج عراق از حیث اقتصادی، خدمات و رفاه عمومی از نکات انحرافی بارز این دور از تظاهرات ها بود که عملا مسالمت آمیز بودن آن را زیر سوال برد.
طرح شعارهایی علیه جمهوری اسلامی ایران که با روح مطالبات اجتماعی منافات داشت و عدم ذکر کشورهایی که در تخریب زیرساخت های عراق و تحریم ۱۳ ساله و اشغال ۹ ساله این کشور به ویژه آمریکا نقش داشته اند و نبود ذکری از حامیان منطقه ای تروریسم و داعش در عراق از جمله مسائلی بود که نشان می داد، دست های خارجی پشت این دور از تظاهرات ها و به خشونت کشیدن آن هستند.
درگیر کردن نیروهای امنیتی عراق و متمرکز شدن این اعتراضات در استان ها و مناطق شیعه نشین عراق که در برخی از این استان ها (استان های جنوبی عراق) پیاده روی اربعین آغاز شده بود، همگی نشانه هایی بود که این دور از تظاهرات به طور ویژه اربعین حسینی را هدف قرار داده و در صدد تضعیف این آیین مقدس است.
به رغم این موج اعتراضی گسترده که در آستانه اربعین آغاز شده بود اما برخورد به موقع نیروهای دولتی با آن و مدیریت صحیح اعتراضات و جدا کردن لایه های خشن از مطالبات اجتماعی برحق مردم باعث شد تا دولت عراق بتواند فضای مناسب را برای اربعین حسینی فراهم کند.
اعتراضات در استان های جنوبی نتوانست حرکت مواج مردم این مناطق را به سمت کربلای معلا تحت تاثیر بگذارد بلکه بالعکس عده ای از مردم عراق این بار ۱۰ روز زودتر به صورت خودجوش پیاده روی اربعین حسینی را از «راس البیشه» جنوبی ترین نقطه بصره به سمت کربلا آغاز کردند.
به تدریج که پیاده روی اربعین حسینی در استان های جنوبی با حضور بیشتر مردم شور و نشاط گرفت، سایه اعتراضات اجتماعی نیز در این مناطق کم رنگ تر شد اما همچنان به دلیل اینکه بغداد شاهد اعتراضات توأم با خشونت بود، دغدغه هایی در خصوص راهپیمایی در مسیر بغداد به کربلا وجود داشت.
حدود ۱۰ روز مانده به اربعین حسینی هنوز در مسیر بغداد به کربلا موکبداران پایتخت خیمه های پذیرایی از زائران را دایر نکرده بودند و همه نگران بودند که اربعین امسال در مسیر بغداد به کربلا برگزار می شود یا خیر.
مدیریت صحیح نظام سیاسی حاکم بر عراق باعث شد که خشونت ها فروکش کرده و مطالبات برحق مردم نیز اولویت بندی شده و برنامه زمانی مشخصی هم برای تحقق این مطالبات تعیین شود، همه این اقدامات فضای آرامش را به پایتخت عراق برگرداند تا بغداد همانند هرسال مهیای اربعین حسینی شود.
این شرایط آرام و امن، موکبداران را تشویق کرد تا سریعا موکب ها را دایر کنند و در موعد مقرر، مانند هر سال زائران پیاده استان های شمالی بغداد به پایتخت عراق رسیدند تا تشویق مضاعفی برای زائران بغداد برای حرکت به سمت کربلا باشند.
موج زیارت اربعین در هفته گذشته از بغداد به سمت کربلا با حضور گسترده موکبداران در طول مسیر ۱۱۰ کیلومتری جاده بغداد به کربلا آغاز شد و انگار نه انگار همین یک هفته قبل از آن پایتخت عراق صحنه آشوب و اعتراضات بوده است.
اربعین امسال در سایه این چالش سخت داخلی اما یکی از باشکوه ترین آیین ها را شاهد بوده و امسال بر خلاف هرسال یکی از بی سابقه ترین حضور ایرانی ها رقم خورده است.
بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار زائر ایرانی بدون هیچ گونه مشکلی در کنار زائران عراقی و دیگر کشورهای جهان آیین زیارت اربعین حسینی را انجام دادند در حالی که بیش از یکهزار موکب ایرانی دوشادوش دیگر موکب های عراقی مشغول پذیرایی از زائران بودند.
ادعای حضور نظامی ایران در اربعین حسینی
یکی از فتنه های نخ نمای دیگر ارتش های سایبری کشورهای منطقه و رسانه های غربی معاند دو کشور، ادعای حضور بخشی از نیروهای امنیتی ایران در اربعین حسینی برای حمایت و حفاظت از جان زائران به ویژه زائران ایرانی بوده است.
این ادعا و شایعه به سرعت از طرف ستاد عملیات مشترک عراق، تکذیب شد تا به دشمنان دو ملت اجازه بهره برداری از آن داده نشود.
سخنگوی ستاد عملیات مشترک نیروهای مسلح عراق ۱۹ مهرماه گذشته همزمان با شروع راهپیمایی اربعین حسینی شایعات منتشر شده در برخی رسانه ها مبنی بر حضور نیروهای نظامی از جمهوری اسلامی برای مساعدت در تامین امنیت مراسم میلیونی اربعین و جنجال سازی به بهانه آن را رد کرد.
سرلشکر"تحسین الخفاجی" گفت که همه زائران عراقی و غیر عراقی مورد حمایت و حفاظت نیروهای عراقی قرار دارند و هیچ نیروی ایرانی در داخل خاک عراق حضور ندارد.
وی گفت: این که گفته شده نیروهای نظامی ایران وارد عراق شده اند، صحت ندارد و در خط مرزی نیز نیروهای الحشد الشعبی و نه ایرانی، حضور دارند.
این فتنه انگیزی تازه با موضع گیری به موقع عراقی ها در نطفه خفه شد و حتی نیازی به واکنش مقامات ایرانی برای تکذیب آن نداشت زیرا کاملا واضح بود که عراق تجربه کافی در تامین این آیین های بزرگ میلیونی پیدا کرده و نیازی به ایران یا هر نیروی خارجی دیگر ندارد.
تحولات بزرگ منطقه ای وبین المللی در آستانه اربعین حسینی
اعلام جنگ اقتصادی آمریکا علیه چین و تنش در روابط آمریکا و جمهوری اسلامی ایران، حمله کم سابقه پهپادی نیروهای نظامی یمن به بزرگترین تاسیسات نفتی عربستان سعودی و در نهایت اقدام نظامی ترکیه در شمال سوریه و اعتراضات اجتماعی لبنان مجموعه تحولات بزرگ منطقه ای و بین المللی است که همه آنها در آستانه اربعین حسینی رخ داده اند.
در این میان یکی از اتفاقات مهم حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به بعضی از انبارهای مهمات و نیروهای الحشد الشعبی در نزدیکی مرزهای عراق و سوریه بود.
نیروهای الحشد الشعبی در سال های اخیر یکی از مهمترین نیروهای نظامی عراق در تامین امنیت آیین های مقدس دینی به ویژه عاشورا، اربعین، نیمه شعبان، سالروز شهادت امام موسی کاظم (ع) و شهادت امامین عسکریین (ع) در سامرا بوده و سرگرم کردن این نیروها در درگیری های انحرافی بیم آن می رفت که بر امنیت مراسم اربعین امسال اثر بگذارد.
فرماندهی عالی الحشد الشعبی و دولتمردان عراق با هوشیاری، رویارویی و پاسخگویی به حملات بی سابقه رژیم صهیونیستی را به بعد از اربعین موکول کرده تا این آیین مقدس از حیث امنیتی دستخوش مشکلی نشود و چنین هم شد و مراسم اربعین حسینی با عملیات پیشگیرانه نظامی و خنثی سازی چند تلاش تروریستی در کمال امنیت و آرامش برگزار شد.
بی شک حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه و همچنین اعتراضات اجتماعی لبنان که در شب اربعین حسینی آغاز شد و بخشی از آن همانند بغداد به خشونت کشیده شد، نگرانی هایی را در عراق به همراه داشته است.
برخی در عراق نگران هستند که اعتراضات اجتماعی همانند لبنان بعد از اربعین حسینی از سرگرفته شود و این بار خشن تر از سری قبل (پیش از اربعین) باشد به ویژه اینکه هم اینک فراخوان هایی برای آن در سطح شبکه های اجتماعی داده می شود و تاریخ سوم آبان ماه را برای آن تعیین کرده اند.
بازگشایی مجدد گذرگاه «البوکمال – قائم» با کشور عراق فضا را برای ورود تعدادی از زائران سوری به عراق و شرکت در اربعین حسینی در امسال مهیا کرد که در نوع خود اتفاق مهمی محسوب شده و فضا را برای پیوند های مردمی گسترده بین دو کشور عراق و سوریه مهیا کرده است.
اربعین حسینی به رغم همه این چالش ها و تهدیدها اما امسال نیز یکی از باشکوه ترین آیین ها بوده که آمارهای اولیه حاکیست بیش از ۱۸ میلیون تاکنون در آن شرکت کرده اند و بیش از ۱۰ هزار و ۷۰۰ موکب از عراق و ۲۲ کشور دنیا در امر پذیرایی از زائران نقش داشتند.
اربعین به رغم همه فتنه انگیزی ها و جو سازی ها اما به همایش بزرگ الفت و اخوت بین دو کشور و دو ملت ایران و عراق تبدیل شده و بعد از ۱۰ تا ۱۵ روز که عراق درگیر مراسم اربعین حسینی بوده، این مراسم باشکوه که بزرگترین تجمع دینی در زمین به شمار می رود، امروز شنبه با آرامش و اطمینان به پایان رسید تا بار دیگر توطئه دیگری از دشمنان اربعین و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به زیر خاک برود./
نظر شما