هر چند که دانش آموختگان رشته‌های مختلف سعی دارند تا با ابزار هنر، ادبیات و تجسم، مدرسه را برای کودکان به ویژه در دوره‌های ابتدایی لذت‌بخش کنند، اما زنگ ورزش و تحرک این قشر یکی دیگر از ابزارهای ایجاد نشاط است. پسوند پرورش در مراکز آموزشی ایران به خوبی منتقل کننده این پیام است که حضور در مدرسه تنها نشستن بر روی نیمکت و فرا گرفتن درس به وسیله معلم نیست بلکه هر دانش‌آموزی در زمینه‌های مختلف استعداد بالقوه‌ای دارد که اگر به کار گرفته شود بدون شک مسیر تمامی دانش‌آموزان به استرس امتحان یا کنکور ختم نخواهد شد.
یکی از زمینه‌های پرورش کودکان و نوجوانان برجسته کردن بعد ورزشی استعداد آنان است. ظرفیتی که اگر به درستی شناخته شود ممکن است در آینده سطح افتخار افراد را تا رسیده به بالاترین سکوهای المپیکی افزایش دهد.
اما با وجود اهمیت و ضرورت ورزش دانش‌آموزی این سوال در ذهن شکل می‌گیرد که چگونه ممکن است در مدارسی که امکانات آموزشی آنان در سطح پایین آموزشی قرار داد نخبگان ورزشی تربیت می‌شوند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که نبود امکانات و زیر ساخت ورزشی واقعیتی است که در آموزشگاه‌های ایران وجود دارد، اما این محرومیت باید تا چه زمانی ادامه داشته باشد؟ بدون شک تغییر سبک زندگی و ماشینی شدن بسیاری از نمودهای آن، می‌طلبد تا امکانات آموزشی و پرورشی در مدارس به روز شوند. لازم است برای رفع این مشکلات یک زمان‌بندنی در نظر گرفته شود؛ زمان‌بندی که در قالب طرح فراگیر کشوری قابلیت اجرا داشته باشد.
یکی از این طرح‌ها «مدرسه پویا» است. طرحی که ۲۹ مهر امسال در دبستان شهید بهشتی تهران افتتاح شد و «مهرزاد حمیدی» معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش از آن به عنوان راهکاری برای نهادینه کردن ورزش یاد کرد. او گفت: ورزش باید ریشه‌دار باشد و مدرسه می‌تواند ریشه تمام ورزش‌های قهرمانی کشور باشد و ورزش همگانی را نیز نهادینه کند.
تاکید معاون وزیر آموزش و پرورش بر فراگیر شدن ورزش و حرکات ورزشی در مدارس کشور نشان از آن دارد که این وزارتخانه به دنبال گذر از مشکلات زندگی شهرنشینی است و یکی از ابزارهای این کار ورزش است؛ ورزشی که در ابتدایی‌ترین سال‌های زندگی بر سواد حرکتی استوار است و باید پا به پای سواد آموزشی گسترش پیدا کند. سوادی که حمیدی باور دارد اگر در آن تعلل شکل گیرد جبران‌ناپذیر است.
اما چرا توسعه طرح مدرسه پویا باید در بلندمدت مورد توجه قرار گیرد؟ برای رسیدن به واقعیت این طرح لازم است سبک زندگی و راهبرد نظام آموزش و پرورش مورد واکاوی قرار گیرد.
با ورود به دنیای صنعتی سبک زندگی و میزان تحرک خانواده‌ها به کمترین زمان ممکن رسید. این تحرک در فضای کوچک آپارتمان‌ها بر روی تحرک کودکان تاثیر گذاشته است. تاثیری که کارشناسان نتیجه آن را چاقی و تنبلی می‌دانند. البته در کنار این کم تحرکی استفاده از فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای میزان کم‌تحرکی آنان را به بالاترین زمان ممکن رسانده است. اما زمانی تاثیر بی‌تحرکی، بیش از پیش خواهد شد که در برخی از مدارس شیوه تدریس یک‌طرفه و متکلم وحده است و دانش‌آموزان برای پایان زنگ کلاس لحظه شماری می‌کنند.
دوران کودکی یکی از دوره‌هایی است که فرد در آن پرانرژی و تشنه سرگرمی‌های کودکانه است، سرگرمی‌هایی که در برخی از مواقع فردی و در پاره‌ای از اوقات گروهی است. در این بازی‌ها کودک ضمن خو گرفتن با همسالان خود وارد دنیایی می‌شود که به وسیله بازی ممکن است بسیاری از نقش‌ها را بیاموزد. نقش بازیکن، داور، مربی و قواعد بازی از جمله لازمه‌هایی است که باید در وجود فرد نهادینه شود تا در ورود به زندگی اجتماعی در آینده آن را به کار گیرد. اگر در مدارس شرایط و امکانات برای دانش‌آموزان فراهم شود بدون شک خلا بسیاری از کمبودهای اجتماعی، ورزشی و حرکتی او برطرف خواهد شد.
اما مشاهده می‌شود با وجود اهمیت ورزش و تحرک در مدارس به ویژه مدارس ابتدایی زنگ ورزش توسط برخی از معلمان جدی گرفته نمی‌شود و هستند مربیانی که این زنگ را به دروس سخت‌تری به مانند ریاضی اختصاص می‌دهند. اشتباهی که موجب می‌شود کودکان از کلاس زده شوند. در این زمینه لازم است تعریف تحرک و ساعت ورزش در مدارس به یک راهبرد برای دانش‌آموزان تبدیل شود، راهبردی که فراتر از یک ساعت حضور در محیط مدرسه برای ورزش باشد.
لازم است که فضاهای خالی مدارس با امکاناتی پر شوند که زمینه را برای بازی و سرگرمی دانش آموزان در ساعت فراغت فراهم کند. این ابزارها تنها به ورزش فوتبال یا فوتسال نباید منتهی شود بلکه باید در تعریف بازی کودکان از ابزارهایی استفاده شود که جذابیت برای این قشر داشته باشد.
نظر شما