تکاپوی داعش در شمال افغانستان

اوضاع افغانستان طی ۲۰ سال گذشته بویژه پس از سال ۲۰۱۴ بیشتر پیچیده شده و با حضور و گسترش مناطق تحت نفوذ داعش در این کشور پیش بینی برای آینده آن نیز دشوارتر از هر زمانی شده است.

مقامات محلی در شمال افغانستان بتازگی از حضور داعشی های خارجی با خانواده های آنها در استان فاریاب و سرپل خبر داده اند و در باره همکاری دوجانبه بین آنها گفته اند.

«نقیب الله فایق» استاندار فاریاب افغانستان که در این روزها در پایتخت بسر می برد، روز گذشته (دوشنبه) در نشست مطبوعاتی از حضور ۴۰ خانواده داعشی در شهرستان های «المار»، «گرزیوان» و «کوهستان» این استان خبر داد که در مناطق تحت کنترل طالبان جابجا شده اند.

وی افزود: اطلاعاتی در اختیار دارد که داعشی ها افراد گروه طالبان را در بخش پرتاب خمپاره و تک تیراندازی آموزش می دهند و طالبان هم در بخش تجهیزات با داعشی ها همکاری می کنند.

فایق گفت که «عبدالعزیز» پسر «طاهریولداش» از تروریستان شناخته شده ازبکستانی نیز در جمع این داعشی ها است و هرچند این افراد در حال حاضر هیچ پرچمی با خود حمل نمی کنند.

استاندار فاریاب افغانستان گفت که حضور دوباره داعش در شمال تهدید جدی برای امنیت پنداشته می شود و این موضوع نگرانی را افزایش داده ا ست.

در ششم آبان نیز مقامات محلی در استان سرپل افغانستان از حضور حدود ۴۰ خانواده دیگر از داعشی های خارجی در این استان خبر دادند که بتازگی در شهرستان کوهستانات جابجا شده بودند.

منابع محلی با تائید حضور داعش در این استان افزوده بودند که داعشی ها مشغول ساخت مین های دستی، جذب سرباز و تبلیغ هستند که در این راستا شب نامه نیز منتشر می کنند.

این منابع گفته اند که داعشی های که در سرپل حضور یافته اند با سلاح های دید در شب مجهز هستند و این افراد از کشوهاری ازبکستان، تاجیکستان و چچن هستند.

«اسد الله خرم» یکی از اعضای شورای استانی سرپل ضمن تائید این گزارش افزوده است که نگرانی مردم از حضور دوباره داعش بشدت افزایش یافته است.

حضور داعش در شمال افغانستان به سال های ۱۳۹۶ و ۹۷ بر می گردد که در استان های جوزجان، سرپل و فاریاب بصورت گسترده حضور یافته و از این مناطق شماری زیادی سرباز برای خود جذب کردند.

اما در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ یک گروه ۲۰۰ نفری داعش که در استان جوزجان با طالبان مشغول نبرد سنگین بودند، به فرماندهی مولوی «حبیب الرحمان» به دولت تسلیم شدند.

طالبان در آن زمان دولت افغانستان را متهم کرد که در نبرد بین آنها و داعش از افراد داعش حمایت کرده و آنها را با بالگرد نجات داده اند.

اما دولت افغانستان با رد این ادعای طالبان گفت که افراد داعش به دولت تسلیم شدند که پس از تسلیمی آنها به مرکز استان جوزجان منتقل کرده اند اما سرنوشت این داعشی ها پس از آن روشن نشد.

**نقش آمریکایی ها در حضور داعش 

اما روی دیگر سکه در تحولات افغانستان آمریکایی ها  است که بارها به تجهیز و جابجایی داعش در این کشور متهم شده اند.

پس از نبرد جوزجان بین داعش و طالبان، افراد گروه طالبان اسرای داعش در نزد خود را به استان بادغیس انتقال داده و در شهرستان «جوند» در روستانی صعب ‌العبور «پنج ‌بز» جابجا کردند.

براساس گزارش منابع داخلی، پس از مدتی یکی از اسیران ازبکستانی داعش به نام «امین الله ازبکستانی» از نزد طالبان از شهرستان جوند موفق به فرار شد و طالبان مسئول زندان خود را در پیوند به فرار این زندانی بازداشت کرد.

منابع در افغانستان نوشته بودند که با فرار امین الله اطلاعات به دست آمریکایی ها رسید و محل نگهداری زندانیان داعش را پیدا کرده و عملیات ویژه در این منطقه انجام دادند.

آمریکایی ها در غروب روز ۲۳ دی ماه وارد شهرستان جوند شدند و پس بمباران این منطقه که شماری جنگجویان طالبان در آن کشته شدند، زندانیان داعش را با خود بردند.

اکنون که موضوع آغاز دوباره صلح آمریکا با طالبان برسرزبان ها افتاده است، و تلاش های زلمی خلیل زاد نماینده ویژه آمریکا در امور صلح با طالبان از سر گرفته شده است، نگرانی های نیز بوجود آمده است که اگر صلح پایدار تأمین نشود، با جایگزینی داعش برای طالبان وضعیت خطرناکتر از قبل خواهد شد.

«حمدالله محب» مشاور امنیت ملی افغانستان پس از سفر اخیر زلمی خلیل زاد به کابل، گفت: نقش پاکستان در صلح افغانستان حیاتی بوده و اگر پاکستان حاضر نشود که صلح پایدار را تضمین کند، با پیوستن طالبان به روند صلح، داعش جایگزین این گروه خواهد شد.

محب گفت، اطلاعاتی دارند که برخی از فرماندهان مهم طالبان به داعش پیوسته و از فرماندهان طالبان دیگر حرف شنوی ندارد و به همین دلیل از طالبان خواست که برای اثبات یک پارچگی خود در روند صلح، آتش بس یک ماهه را پیش از آغاز دوباره گفت وگوها اعلام کند.

دولت افغانستان به همین دلیل بارها تأکید کرده است که به صلحی تن نخواهد داد که آغازگر جنگ دیگری تحت عنوان جدید باشد و حضور دوباره داعش در شمال، نگرانی ها در این رابطه را افزایش داده است.

یکی از مقامات سابق  دولت وحدت ملی افغانستان که به استان های شمالی این کشور سفر کرده بود پیشتر از  افزایش حضور گروه تروریستی داعش در مناطق شمالی افغانستان خبر داده و این روند را موضوعی نگران کننده خواند.

«محمد محقق» افزود که پس از شکست داعش در کشورهای عراق و سوریه فعالیت داعش در این کشور بیشتر شده و جنگجویان خارجی که از کشورهای ازبکستان، چچن و برخی کشورهای دیگر از آسیای میانه، در شمال افغانستان تجمع کرده اند افزایش و هر روز وسعت فعالیت خود را گسترده می سازند.
وی گفت که تعداد زیادی از مردم در مناطق تحت کنترل داعش خانه های خود را ترک و آواره شده اند و این موضوع باعث نگرانی مردم در مناطق شمال افغانستان شده است.

پیش از این نیز رسانه های افغانستان گزارش هایی مبنی بر حضور افراد وابسته به داعش در شهرستان «درزاب» استان جوزجان منتشر کردند و اشاره داشتند که این گروه تروریستی 54 زن و دختر این مناطق را مجبور کرده اند با افراد داعش ازدواج کنند.

گروه تروریستی داعش سه سال پیش برای نخستین بار در استان شرقی «ننگرهار» دیده شد و در مدت زمان کمی حضور خود را در استان های بدخشان، زابل، غزنی، کنر، جوزجان، هلمند، فراه و سرپل گسترش داد.

اگر چه دولت افغانستان و وزارت دفاع این کشور از سرکوب داعش خبر می دهند و در هر استان که خود نشان دهد به شدت سرکوب می شوند اما شاهدان عینی و مردم مناطق مختلف از حضور روز افزون آنها همواره ابراز نگرانی می کنند.