سو استفاده آمریکا از منابع نفتی سوریه با هدف تامین مالی تروریستها

این اقدام به دنبال سخنان "دونالد ترامپ " رئیس جمهوری آمریکا در گردهمایی انجمن بین المللی روسای پلیس این کشور صورت می گیرد که در آن تاکید کرد: ما نفت سوریه را نگه می ‌داریم و به یاد بیاورید که ماهانه ۴۵ میلیون دلار، پول‌آوری دارد.

وی با توجه به صدور دستور خروج نیروهای آمریکایی از سوریه خاطر نشان کرد: شمار کمی از نیروهای آمریکایی در مناطقی که نفت در آنها وجود دارد، باقی خواهند ماند تا از این فرآورده محافظت کنند و در آینده تصمیم می ‌گیریم که با نفت سوریه چه کار کنیم.

"مارک اسپر" وزیر دفاع آمریکا نیز به دنبال این سخنان همسو با رئیس جمهوری ایالات متحده ولی به صورت شفاف تر ۵ سال پس از ورود تجاوزکارانه نظامیان آمریکا به مناطق شرق سوریه، تصریح کرد که ماموریت واشنگتن تامین امنیت میادین نفتی در سوریه است.

اعلام چنین مواضعی از سوی مقامات آمریکا در روزهای اخیر به وضوع بیانگر اهداف و نیات پشت پرده این کشور به همراه حضور نظامیان فرانسه و انگلیس در مناطق نفتی در شرق سوریه در ۵ سال گذشته است.

پیش از این آمریکا دارای نزدیک به ۷ هزار نیروی نظامی در ۱۹ پایگاه احداثی در مناطق مرزی شرق سوریه بود که مهم ترین آنها پایگاه "التنف" در مثلث مرزی سوریه، عراق و اردن است، ولی به دنبال برخی تحولات در شمال شرق سوریه و ورود نیروهای ترکیه، امریکا بخشی از نیروهای خود را از این مناطق خارج و به عراق منتقل کرد.

وجود حوزه های نفتی در کشورهای منطقه یکی از علت های اصلی کشورهای غربی برای ورود و نفوذ در کشورهای خاورمیانه به خصوص کشورهایی با ذخایر بالای نفتی مانند عربستان و عراق است و در این بین سوریه نیز با توجه به وضعیت بحرانی این کشور در ۹ سال گذشته و حضور ۳۶۰ هزار تروریست مورد حمایت غرب و خارج شدن بخشی هایی از آن از حاکمیت دولت مرکزی به عنوان بخشی از نگاه های غرب برای تامین نفت مورد نیاز خود در سال های اخیر تبدیل شده است.

ترامپ در همین راستا حتی از استقرار برخی از شرکت های آمریکایی در مناطق شرق سوریه برای سرمایه گذاری و بهره برداری از میادین نفتی این کشور سخن گفته است، موضوعی که با واکنش شدید روسیه مواجه شد.

"سرگئی لاوروف" وزیر خارجه روسیه در همین ارتباط با بیان این که نفت سوریه مرکز توجه آمریکا است، افزود: واشنگتن می‌خواهد میادین نفتی سوریه را تصرف کند تا دولت این کشور نتواند به آن‌ها دست یابد.

وی خاطر نشان کرد که نفت سوریه از سوی آمریکا قاچاق و از این کشور خارج شده و با درآمدهای حاصل از فروش آن، واشنگتن از گروه های مسلح وفادار به خود حمایت می کند.

"ایگور کوناشینکوف" سخنگوی وزارت دفاع روسیه هم در همین زمینه اعلام کرد که آژانس های دولتی آمریکا نفت سوریه را قاچاق کرده و ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار از این راه به دست می آورند، موضوعی که در سخنان اخیر ترامپ نیز به وضوع ولی با ۱۵ میلیون اختلاف یعنی رقم ۴۵ میلیون دلار اعلام شده است.

وزارت دفاع روسیه همچنین در هفته های اخیر تصاویر ماهواره‌ای از برخی مناطق سوریه منتشر کرد که نشان می‌داد، نظامیان آمریکایی چتر امنیتی برای قاچاق نفت سوریه ایجاد کرده‌اند و پیشتر نیز تصاویری از مناطق شرقی سوریه منتشر شده بود که کامیون های نفت را در حال تردد در مرزهای این کشور با ترکیه نشان می داد که همگی آنها بیانگر برخی اهداف عاملان و حامیان تروریست ها در سوریه است.

"بنجامین هارت" مقاله نویس مجله "نیویورک" نیز به تازگیدر گزارشی با بیان این که اولویت نخست ترامپ تصرفت منابع نفتی سوریه است، افزود که یک چیز وجود دارد که به نظر می‌رسد فکر رئیس‌ جمهوری را بدجوری به خود مشغول کرده، "نفت، نفت ارزشمندِ ارزشمند". در هفته‌های گذشته ترامپ از طریق توییت‌ها و اظهارنظرهای عمومی این مسئله را به خوبی روشن کرده که حفاظت از آن در سوریه از اولویت‌های اول او به حساب می‌آید.

اصولا باید گفت که همه این اقدامات آمریکا بعد از ۹ سال حمایت از تروریست ها در سوریه با همراهی برخی کشورهای غربی – عربی و همسایه های این کشور در کنار رژیم صهیونیستی برای از بین بردن دولت قانونی دمشق بوده، ولی با توجه به مقاومت مردم و نیروهای سوری با همراهی برخی کشورهای دوست مانند ایران و روسیه، نتوانستند به اهداف خود برسند.

اکنون که شکست تروریست ها برای همگان روشن شده، آمریکا به دنبال ایجاد بحران اقتصادی با توسل به حربه نفت علیه سوریه است، تا شاید بتواند از این طریق ضمن تسلط بر منافع نفتی این کشور و تامین منافع خود، دولت دمشق را برای وادار کردن به برخی شرایط واشنگتن تحت فشار قرار دهد.

پیشتر نیز یک هیات امنیتی – اقتصادی از آمریکا در جریان سفر محرمانه به دمشق، با مقام های امنیتی سوریه دیدار و برخی پیش شرط های خود را برای دوران پسابحران از جمله سهیم شدن آمریکا در سرمایه گذاری ها در سوریه اعلام کرده بودند که با مخالفت شدید دولت این کشور مواجه شد. مقامات دمشق در پاسخ به درخواست فرستادگان واشنگتن تاکید کرد که اولویت اول سرمایه گذاری ها در سوریه با کشورهای دوست است که در طول بحران آنها را همراهی کرده اند .

سوریه از نظر ذخایر نفتی با ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون بشکه در بین کشورهای مختلف جهان با سهم ۱۵ دهم درصد در جایگاه ۳۲ بعد از مالزی و قبل از آرژانتین قرار دارد و مهم ترین حوزه های نفتی این کشور در بخش های شرقی و استان دیرالزور دومین استان بزرگ سوریه بعد از حمص در مرکز این کشور قرار دارد و بخش کمتری نیز در مناطق دیگر نظیر حما، الرقه و حمص است.

پیش از آغاز بحران سوریه در اسفند ماه ۱۳۸۹ صدور نفت و مشتفات نفتی، گردشگری، محصولات کشاورزی نظیر پنبه، زیتون، روغن زیتون، البسه، پارچه، سیمان، چرم و دارو از مهم ترین منابع درآمدی این کشور بود که در جریان بحران ۹ ساله تقریبا همه آنها تحت تاثیر این بحران قرار گرفت و یا به کلی نابود شد و یا اینکه در اختیار تروریست ها و حامیان آنها قرار گرفت و بخش اندکی از آنها در مناطق امن مانند قنیطره، لاذقیه، سویدا و نظایر آن به فعالیت های خود ادامه دادند . باید گفت یکی از مهم ترین پشتوانه های سوریه برای ادامه حیات و مقابله با تروریست ها تامین برخی مایحتاج آن از طریق این مناطق جهت ادامه مقاومت بود.

بندر "بانیاس" مهم ترین بندر نفتی سوریه است که محصولات نفتی این کشور پیش از بحران از دیرالزور با عبور از طریق لوله های نفتی از طریق استان حمص و مرکز سوریه به سواحل مدیترانه و بانیاس منتقل و به کشورهای مختلف صادر می شد.

قبل از آغاز بحران در سال ۲۰۱۱ میلادی سوریه سالانه ۳۸۵ هزار بشکه نفت سبک به ارزش تقریبی ۳ میلیارد یورو استخراج و از طریق خط لوله به حمص ارسال می‌ کرد که از این میزان نفت استخرج شده ۱۸۹ هزار بشکه پالایش و به مصارف داخلی مانند نیروگاه های برق می رسید و مابقی از طریق بندر بانیاس صادر می‌ شد.

علاوه بر این در مناطق شرقی سوریه گاز طبیعی نیز کشف شده است و می توان گفت که با توجه به وجود برخی ذخایر نفتی و گازی در مدیترانه که لبنان به آنها دست یافته، سوریه نیز در صورت سرمایه گذاری در این بخش از سرزمین خود و با توجه به سواحل طولانی در این دریا نیز می تواند به آنها دسترسی داشته باشد.

سوریه دارای ۵ بندر مهم شامل لاذقیه، بانیاس، جبله، ارواد و طرطوس در سواحل مدیترانه است که پایگاه روسیه نیز در بندر طرطوس دومین بندر بزرگ سوریه قرار دارد و در طول بحران سوریه پایگاه "حمیمیم" نیز در اختیار نیروهای روسیه قرار گرفت.

از زمان آغاز بحران در سوریه به خاطر سیاست های تحریمی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور به خصوص در ارتباط با نفت و صادرات نفتی، این بخش از صنایع سوریه متحمل ضرر و زیان های زیادی شده است. بر اساس اعلام وزارت نفت سوریه خسارت های مستقیم و غیرمستقیم به صنعت نفت این کشور در طول هشت سال یعنی از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ میلادی به حدود ۸۲ میلیارد دلار می رسد.

سوریه در ماه های اخیر با مشکلات عدیده ای از نظر تامین سوخت برای نیروگاه های برق خود و مصارف عمومی نظیر حمل و نقل و تامین سیستم های گرمایشی مواجه است و با توجه به نزدیک شدن فصل سرما این نیاز بیش از پیش خواهد بود .

بر اساس اخبار منتشره در روزهای اخیر و به دنبال برخی تحولات در مناطق شمالی استان حما و الرقه و توافق کردها با دولت مرکزی سوریه و ورود نیروهای سوری به این بخش ها با توجه به نیاز شدید نفتی این کشور  و تشدید تحریم های کشورهای غربی برای جلوگیری از ورود نفت خام به بنادر سوریه و توقیف کشتی ها در اطراف آن، وزارت نفت این کشور برای تامین بخشی از نیازهای خود در مناطق مزبور دست به کار شده تا قبل از فرارسیدن سرما بتواند نسبت به تامین نفت و بازسازی میادین نفت و گاز در مناطقی که در اختیار ارتش سوریه قرار گرفته است، اقدام کند.

بر اساس برخی گزارش ها، میادین نفتی در شرق سوریه در صورت راه اندازی قابلیت تامین روزانه شش هزار بشکه نفت مورد نیاز این کشور را دارد و می تواند از فشارهای وارده و صف های تشکیل شده برای تامین سوخت در جایگاه ها بکاهد و نیروگاه های برق سوریه را فعال کند.

سخن آخر این که در چنین شرایطی آمریکا که تا دیروز قصد خروج از سوریه را داشت با توجه به شرایط پیش آمده به دنبال برخی توافق ها میان کردها و دولت مرکزی سوریه و ورود نیروهای این کشور به بخش های شمال شرقی و نزدیک شدن به مرزهای مشترک با ترکیه و دستیابی به تعدادی از میادین نفتی و گازی و فرارسیدن فصل سرما در مناطق کوهستانی سوریه، اکنون تلاش دارد تا بار دیگر دولت دمشق را از طریق سوخت مورد نیاز تحت فشار قرار داده و مانند سال گذشته موجب مرگ نزدیک به یکصد کودک سوری در اردوگاه ها به خاطر نبود سوخت شود که موجب اعتراض سازمان بهداشت جهانی نیز شد.