مطالعات نشان می دهد که مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان که متاسفانه این روزها در بین زنان و دختران رایج شده است، سن بروز یائسگی را حتی تا ۲ سال جلو بیاندازد.
در شرایطی که یائسگی در سن ۴۵ سالگی یا زودتر بروز کند، به آن یائسگی زودرس می گویند البته همان علائم یائسگی به موقع را دارد. شایعترین علامت یائسگی گرگرفتگی است که با احساس گرما در اندام فوقانی به خصوص گردن، صورت و قفسه سینه خود را نشان می دهد. این علائم با تعریق، سرخی صورت، لرز، اضطراب و گاهی تپش قلب همراه است و می تواند یک تا چند دقیقه طول بکشد.
ممکن است گرگرفتگی به تعداد کم یا بارها و بارها در طول شبانه روز روی دهد که در حدود ۸۰ درصد زنان در اوایلی که یائسه شده اند، دیده می شود و معمولا بعد از ۲ تا ۴ سال از بین می رود.
عامل آغاز کننده ممکن است ادویه، غذاهای تند یا الکل، نوشیدنی های داغ یا استرس و محیط گرم باشد. این در حالی است که چاقی، مصرف دخانیات، عدم فعالیت فیزیکی و عدم مصرف سبزیجات و حبوبات هم می توانند باعت تشدید گرگرفتگی شوند.
همواره این پرسش مطرح می شود که چگونه می توان گرگرفتگی خود را کاهش داد؟ در پاسخ به بانوان توصیه می شود که از فاکتورهای تشدیدکننده یا عوامل آغازکننده گرگرفتگی اجتناب کنید. یعنی اگر چاق هستید وزن خودتان را کاهش دهید. دخانیات مصرف نکنید و رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید. از مصرف نوشیدنی های محرک و غذاهای خیلی تند یا خیلی گرم خودداری کنید.
دوم اینکه در انتخاب لباس دقت کنید. در هوای گرم لباس های روشن بپوشید و از پارچه هایی با تهویه بالا مثل لباس های نخی استفاده کنید. در هوای سرد به جای استفاده از یک لباس گرم از چند لباس نازکتر استفاده کنید تا بتوانید آنها را کم و زیاد کنید. همچنین محیط زندگی و کار خودتان را خنک نگه دارید. اگر با این روش ها هنوز گرگرفتگی شما آزاردهنده است، از متخصص زنان خود جهت تجویز درمان کمک بخواهید.
تعریق شبانه یکی دیگر از علائم یائسگی است که وقتی گرگرفتگی در شب ها اتفاق می افتد، بیماران از آن به عنوان تعریق شبانه یاد می کنند که در برخی از زنان سبب بی خوابی مزمن می شود. زنان برای فرار از این مشکل، بهتر است به جای استفاده از پتوی کلفت از چند پوشش نازک استفاده کنند که بر حسب نیاز قابل کم و زیاد کردن باشد. زیر بالش کیسه یخ بگذارند و مرتب بالش را پشت و رو کنند تا همیشه سر در خنکی قرار گیرد. در کنار تخت آب یخ بگذارند و طی شب کم کم از آن بنوشند. اگر با این روش ها هنوز تعریق شبانه شما زیاد بود از متخصص زنان جهت درمان کمک بخواهند.
شکایت از اختلال در خواب شبانه هم بسیار صورت می گیرد که توصیه می شود در صورتی که دچار اختلالات خواب شدند، قبل از خوابیدن خود را با خواندن کتاب یا گرفتن حمام یا شنیدن موسیقی آرام کنند. شیر و بادام زمینی حاوی تریپتوفان هستند که به احساس آرامش کمک می کنند؛ قبل از خواب خوردن کره بادام زمینی و نان را امتحان کنند. ضمن این که دم کرده بابونه هم ممکن است کمک کننده باشد.
شیوع افسردگی در سال های گذر از یائسگی دو و نیم برابر قبل از یائسگی است. این اختلال در کسانی که سابقه افسردگی قبلی داشته باشند، شایع تر است. در عده ای از آنها اختلالات خواب ممکن است زمینه ساز افسردگی یا اضطراب باشد که در این افراد با درمان گرگرفتگی، افسردگی بهبود می یابد، اما در تعداد زیادی علت افسردگی، مسائل فرهنگی، اجتماعی و به خصوص این باور غلط است که یائسگی مرحله ورود به پیری و بیماری است.
وظیفه اطرافیان در حمایت روحی فردی که در سنین یائسگی است در این موارد بسیار کمک کننده خواهد بود چرا که در عده کمی از خانم های یائسه درمان دارویی برای کنترل افسردگی نیاز است.
متخصص زنان و عضو انجمن متخصصین زنان ایران
نظر شما