به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، سرانجام پس از ماه‌ها کشمکش و درگیری مسلحانه میان نیروهای وفادار به «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن (وابسته به عربستان) و شورای انتقالی جنوب (وابسته به امارات) در جنوب یمن، روز سه شنبه چهاردم آبان ماه با میانجیگری سعودی‌ها، توافقی میان نیروهای شورای انتقالی جنوب و نیروهای منصور هادی در ریاض به امضا رسید.
امضای این توافق با حضور چهره‌هایی همچون «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان، «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی و منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی یمن در ریاض صورت گرفت. از مهم‌ترین بندهای توافق ریاض می‌توان به استقرار دولت منصور هادی در شهر عدن طی مدت ۷ هفته، متمرکز شدن نیروهای نظامی زیر نظر وزارتخانه‌های کشور و دفاع، مقابله مشترک با جنبش انصارالله زیر نظر ائتلاف سعودی، تشکیل یک کمیته نظارت بر توافق ریاض با نظارت عربستان و تعیین ۱۲ وزیر از شورای انتقالی جنوب در دولت آینده از مجموع ۲۴ وزیر کابینه اشاره کرد.
شورای انتقالی جنوب یمن در سال ۲۰۱۷ پس از برکناری «عیدروس الزبیدی» استاندار پیشین عدن از سوی منصور هادی و با حمایت ابوظبی تشکیل و هدف آن استقلال مجدد بخش جنوبی یمن اعلام شد. ائتلاف کشورهای عربی به سردمداری عربستان از ۲۶ مارس۲۰۱۵ (فروردین ۹۴) به بهانه بازگرداندن منصور هادی به قدرت یمن را هدف حمله‌های خود قرار داده‌اند. این در حالی است که پس از گذشت بیش از چهار سال و نیم از این جنگ، ائتلاف سعودی هیچ دستاوردی در یمن کسب نکرده است.
توافق ریاض و تبعات آن برای یمن
روزنامه «الثوره» یمن در گزارشی به قلم «علی صبری» نوشت: به نظر نمی‌رسد توافق ریاض به طور آشکار قابلیت اجرایی شدن داشته باشد. اگرچه در نتیجه تفاهم عربستان و امارات تلاش شده است تا بندهای این توافق متوازن باشد تا اختلاف میان این دو کشور کاهش یابد. حتی اگر نیروهای وابسته به دولت مستعفی بتوانند به عدن بازگردنند باز هم آنان با مشکلات و چالش‌های گذشته روبرو خواهند شد و زمانی طول نخواهد کشید که باز هم بر سرتصمیم‌های رئیس جمهوری و سهم خواهی‌ها رقابت‌هایی صورت خواهد گرفت. در شرایطی که شهروندان خواستار دستاورد واقعی خواهند بود دولت نخواهد توانست نیازهای آنان را بر آورده سازد. روند مذاکرات به نتیجه مطلوب نخواهد رسد مگر اینکه عربستان به قیمومیت خود بر یمن پایان دهد و از این پس با یمن به گونه ای دیگر برخورد کند و به حاکمیت، کرامت و استقلال یمنی‌ها احترام گذارد.
روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در گزارشی به قلم «بشری المقطری» نوشت تفاهم‌های سیاسی در یمن درباره بازنگری در ساختار دولت تنش‌های داخلی را به دنبال خواهد داشت. این تفاهم‌ها راه‌حل مقطعی ارائه می‌دند که بیانگر اراده یمنی‌ها نیست. این توافق‌ها نمی‌توانند به بحران‌های عمیق پایان دهد. بندهای این توافق‌ها و نتایج سیاسی ناشی از آن بار دیگر جنگ‌هایی را به همراه خواهد داشت.
به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر، بسیاری از یمنی‌ها با توافق ریاض مخالفند و نسبت به پیامدهای آن هشدار داده‌اند و گفته‌اند که بسیاری از بندهای این توافق همانند یک بمب عمل می‌کند. آنان معتقدند که این توافق به منزله نادیده گرفتن بحران یمن و مقدمه‌سازی برای تقسیم یمن میان امارات و عربستان است.
«احمد بلحاف» یکی از مسوولان استان المهره یمن در این زمینه به الجزیره گفت توافق ریاض طبق تمایلات عربستان و امارات تنظیم شده و در راستای منافع و طمع ورزی‌های آنها در یمن است.
«یاسین التمیمی» تحلیلگر مسائل سیاسی یمن هم به الجزیره گفت توافق ریاض هیچ حسن نیتی در بر ندارد. این توافق از همان آغاز با مقاصد شوم بنا شده است و گرنه دولت فراری یمن نیاز به دادن امتیازهای بسیار برای بهره‌مندی از فرصت در پایتخت موقت نداشت. به نظر می‌رسد ائتلاف حمله به یمن از طریق این توافق خواسته است سازوکار کارآمدی را برای رسیدن به خواسته های خود ایجاد کنند.
روزنامه «الاخبار» لبنان در گزارشی به قلم «رشید الحداد» آورد: توافق ریاض که از سوی دستگاه اطلاعاتی عربستان و امارات آماده شده عبارت از سندی است که حق قیمومیت بر استان‌های جنوبی یمن را به کشورهای ائتلاف حمله به یمن می‌دهد و بخشی از قیمومیت از دست رفته عربستان بر استان شمالی یمن را بر می‌گرداند. همچنین به موجب این توافق بیشتر اختیارات منصور هادی و دولت او در انتخاب فرماندهان نظامی، مدیران، وزیران و دیپلمات‌ها و مدیریت پرونده‌های امنیتی و نظامی از بین می‌رود. در این توافق مشکلات جنوب یمن نادیده گرفته شده است. این توافق آغازگر مرحله تازه‌ای از صف‌بندی‌های سیاسی در دو بخش یمن است. در این توافق به مسائل سیاسی و نظامی پرداخته شده است، اما به موضوع اقتصاد نابسامان یمن توجهی نشده است تا کشورهای ائتلاف حمله به یمن درباره کمک به بانک مرکزی یمن تعهد مالی ندهند.
روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در گزارشی به قلم «حسن مرهج» نوشت: با توجه به معادلاتی که انصارالله یمن تحمیل کرده است می‌توان گفت در هر گونه توافقی اگر بر معادله پیروزی که انصارالله ترسیم کرده‌اند تمرکز نشود آن توافق نتیجه‌ای به دنبال نخواهد داشت. با وجود همه نشست‌هایی که با هدف پایان دادن به بحران یمن برگزار می‌شود تا زمانی که گروه انصارالله در معادلات یمن نادیده گرفته شود این نشست‌ها و توافق‌های ناشی از آن نتیجه‌ای به دنبال نخواهد داد. آشکار است که در توافق ریاض، عربستان تلاش کرده است تا به دولت یمن با ریاست عبدربه منصور جنبه قانونی بخشد تا وی به نمایندگی از یمن در محافل بین المللی حضور داشته باشد. اما توافق ریاض با چشم پوشی از اینکه موضوع تجزیه یمن را دنبال می‌کند آغازگر مرحله‌ای از جنگ داخلی میان یمنی‌ها و مزدوران است.
ریاض تلاش می‌کند با دادن ۱۲ کرسی وزارتخانه به هواداران دولت منصور هادی به آنان مشروعیت قانونی ببخشد. جنگ یمن طی سال‌های گذشته یک واقعیت را نشان داد و آن این است که عربستان و امارات با هدف تجزیه یمن و دامن زدن به اختلاف میان طیف‌های مختلف مردم این کشور وارد جنگ شده‌اند. عربستان یمن را حیات خلوت خود می‌داند و تاب تحمل یمن یکپارچه را ندارد. امارات هم اعتقاد دارد یمن ضعیف به طور مستقیم بر ثبات کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تاثیر دارد. با توجه به این موضوع همه شاخص‌ها نشان می‌دهد که در توافق ریاض برای تجزیه یمن تلاش شده است. اما یمنی‌ها به این توافق اهمیتی نمی‌دهند و تقسیم قدرت میان دولت فراری یمن و شورای انتقالی برای یمنی‌ها مهم نیست. زیرا در هرگونه توافقی باید پایان دادن به جنگ یمن پایه و اساس باشد و در آن همه جریان‌های یمن به ویژه انصارالله نقش داشته باشند. زیرا پیروزی‌های نظامی باید با دستاوردهای سیاسی همراه باشد. با توجه به نادیده گرفتن این موضوع پیش‌بینی می‌شود که روزهای آینده شاهد تحولاتی باشیم که انصارالله بار دیگر سعودی، اماراتی‌ها و جدایی‌طلبان جنوب را شگفت زده کند. شاید عملیات عملیات «نصرمن الله» دیگری مشروعیت را به یمن برگرداند و عربستان، امارات و مزدوران آن را از یمن خارج سازد.
تلاش ائتلاف حمله به یمن برای سرپوش نهادن بر شکست‌ها
نشریه «۲۶سپتامبر» یمن در گزارشی می نویسد: طی پنج سال گذشته ائتلاف حمله به یمن نتوانسته است به هیچ یک از اهداف خود در این کشور دست یابد. بلکه این ائتلاف اکنون به باتلاق بزرگی وارد شده و در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی هزینه‌های بسیاری را متحمل شده است. از این رو، نظام عربستان به دنبال ترسیم طرح‌های جدیدی است که یکی از آنها برقراری گفت و گو و توافق میان هتل‌نشینان ریاض و مزدوران آنان در داخل یمن بود. عربستان با این اقدام خواسته است اینگونه وانمود کند که میان طیف‌های مختلف یمن درگیری در جریان است و ائتلاف به سردمداری عربستان به دنبال برقراری صلح در منطقه و یمن است. عربستان با این اقدام می‌خواهد خود را پیامدهای جنایت‌های خود در جنگ یمن رها سازد.
تارنمای مرکز پژوهش های «الجزیره» قطر، توافق ریاض را نتیجه مستقیم تمایل امارات برای کاهش حضور نظامی و عقب نشینی از یمن به شمار آورد و نوشت: امارات تلاش می‌کند هزینه حضور را کاهش دهد و همزمان با این موضوع از طریق وکلای محلی نفوذش را در یمن حفظ کند. این توافق به طور کلی یکی از نشانه‌های شکست ائتلاف حمله به یمن به سردمداری عربستان در رسیدن به اهداف خود در یمن از جمله شکست انصارالله و بازگرداندن منصور هادی به قدرت است. با توجه به اینکه در این توافق به اختلاف میان همپیمانان کشورهای ائتلاف حمله به یمن پرداخته شده است این موضوع نشان می‌دهد که ائتلاف کشورهای عربی نتوانسته همپیمانان را در جنگ علیه انصارالله همسو سازند.
این توافق نخواهد توانست جبهه مخالف با انصارالله را تقویت کند بلکه این توافق نتیجه معکوسی به دنبال خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود عربستان خود را سرگرم اختلاف‌ها در جنوب یمن کند و در جبهه‌های جنگ تضعیف شود. عربستان قدرت سیاسی، نظامی، اداری و قانونی برای مدیریت مناطق جنوبی و اعمال قیمومیت واقعی در این مناطق ندارد. اوضاع یمن بسیار پیچیده است. مشکلات اقتصادی، نبود نهادهای کارآمد، قدرت‌یابی انصارالله در مناطق راهبردی یمن و افزایش دشمنان داخلی و خارجی عربستان سبب شده است ماموریت سعودی ها در یمن دشوار باشد. ریاض پس از این توافق تنها خواهد ماند و با توجه به اینکه این توافق در شرایط ضعف راهبردی عربستان صورت گرفته است ریاض پس از این هر چه بیشتر در باتلاق یمن غرق خواهد شد.
نظر شما