طرح ملی جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس که عنوان دومین شهر بزرگ استان گلستان را نیز یدک می‌کشد، با هدف ساماندهی فاضلاب شهری و بازتولید ۳۰ تا ۴۰ هزار مترمکعب فاضلاب در شبانه‌روز برای مصارف زراعی و صنعتی و نیز افزایش رفاه شهروندان در سال ۱۳۷۴ آغاز شد.
این طرح ملی برای افق ۱۴۰۰ طراحی شده و به گفته چند ماه پیش علیرضا هژبری مدیر بودجه و تجهیز منابع مالی شرکت آب و فاضلاب شهری استان گلستان به ایرنا، اجرای این طرح از دو سال پیش به دلیل اختصاص اعتبار در قالب اسناد خزانه (اوراق قرضه) و تخصیص ندادن اعتبارات ریالی به آن، با ۳۸ درصد پیشرفت فیزیکی متوقف شده است.
با این حال اگرچه تا چندی قبل هنوز کورسوی امید در بین برخی شهروندان و مسوولان گنبدکاووس برای به سرانجام رسیدن طرح ملی جمع آوری فاضلاب شهری باقی بود، اما سخنان معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان در جلسه ۲۸ مهر امسال شورای اداری این شهرستان و اعلام زودهنگام مرگ این پروژه نیمه تمام ملی، آب پاکی را روی دست شهروندان و مسوولان گنبدی ریخت.
میرمحمد غراوی در این جلسه گفت که متاسفانه لوله‌گذاری‌های انجام شده در طرح ملی جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس که مربوط به ۲۵ سال قبل است به دلیل تکمیل نشدن طرح و نیز وارد نشدن آب در آن از رده خارج شده‌اند و اکنون برای اجرای این طرح مجددا بایستی مطالعات و شبکه جدید انجام و اجرا شود.
وی افزود: سیل روزهای آغازین امسال نیز بدون تردید گل و لای زیادی را داخل لوله‌های طرح جمع آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس کرده و تخلیه آن نیز کاری سخت و هزینه‌بر است که باید وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان، چاره‌ای جدید برای رفع معضل فاضلاب این شهر قدیمی که بشدت به آن نیاز دارد، بیندیشند.
به نظر می‌رسد سخنان معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان منطقی باشد زیرا طراحی آن برای افق ۱۴۰۰ انجام شده که به معنای رسیدن آن به حداکثر ظرفیت خود در دو سال آینده بوده و این درحالیست که هنوز خبری از بهره‌برداری این طرح ملی نیست.
خوب است که بدانیم برای اجرای این طرح ملی تاکنون ۴۰۰ میلیارد ریال از بیت‌المال هزینه شده و هنوز به نیمه راه هم نرسیده و تنها برای تکمیل مرحله نخست آن شامل تکمیل تصفیه‌خانه و چند ایستگاه پمپاژ به چند صد میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز است و با این اوصاف چگونه و با چه منطقی می‌توان به آینده آن امیدوار بود؟
با این حال شهر ۲۸ کیلومترمربعی گنبدکاووس با جمعیت تقریبی ۱۷۰ هزار نفر به گفته معاون امور عمرانی استاندار گلستان و نیز شهردار این شهر بشدت نیازمند اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب و تصفیه‌خانه آن است؛ طرحی که بایستی برای آن از سوی مسوولان متولی در وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان برنامه‌ریزی شود.
شهردار گنبدکاووس که در بیشتر جلسات مدیریت بحران یا شورای اداری این شهرستان، ضرورت تکمیل طرح جمع آوری فاضلاب را به مسوولان گوشزد می‌کند، در جدیدترین سخنان خود در روز ۲۰ آبان در جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران گنبدکاووس، بار دیگر بر ضرورت تکمیل این پروژه ملی تاکید کرد.
منصور طعنه گنبدی گفت که اجرای طرح ملی جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس یک نیاز بسیار ضروری و حیاتی برای شهروندان است زیرا هرگونه توسعه این شهر به اجرای این طرح بستگی دارد.
وی بابیان اینکه روزانه ۳۰ میلیون لیتر فاضلاب در شهر گنبدکاووس تولید می‌شود که تصفیه و بازتولید آن برای مصارف کشاورزی و صنعتی این شهرستان خشک و نیمه بیابانی می‌تواند قابل توجه باشد، افزود: به دلیل تکمیل نشدن حتی مرحله نخست طرح ملی جمع آوری فاضلاب شهری، این حجم فاضلاب از طریق ۴۰ کیلومتر کانال هدایت آب‌های سطحی به سمت دو رودخانه واقع در شمال و جنوب این شهر هدایت می‌شود.
طعنه گنبدی اضافه کرد: ورود فاضلاب‌های خانگی به داخل کانال‌های هدایت آب‌های سطحی این شهر علاوه بر ایجاد بوی تعفن و نارضایتی در شهروندان، در ادامه وقتی وارد رودخانه‌ها می شوند، آلودگی زیست محیطی هم به همراه می‌آورند.
وی تصریح کرد: ظرفیت کانال‌های هدایت آب‌های سطحی شهر گنبدکاووس جوابگوی این حجم فاضلاب نیست و هر از چند وقت یکبار خسارت‌های سنگینی به این کانال‌ها که بخش زیادی از آنها نیز قدیمی و فرسوده هستند، وارد می‌شود.
شهردار گنبدکاووس همچنین با اشاره به وضعیت توپوگرافی و هم‌تراز بودن زمین در بیشتر نقاط این شهر و بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی ادامه داد: این شرایط سبب شده تا امکان حفر چاه‌های جذبی توسط شهروندان بسیار اندک بوده و آنها به ناچار، فاضلاب خانگی را به داخل کانال‌های هدایت آب‌های سطحی هدایت می‌کنند.
طعنه گنبدی با یادآوری وقوع سیل روزهای آغازین امسال در گنبدکاووس، گفت: این رخداد طبیعی درمجموع ۱۸۰۰ میلیارد ریال به برخی تاسیسات و زیرساخت‌های شهری از جمله کانال‌های هدایت آب‌های سطحی این شهر خسارت وارد کرد درحالی که اگر حداقل مرحله نخست طرح ملی جمع آوری فاضلاب بهره‌برداری شده بود، میزان خسارت‌ها بسیار کاهش می‌یافت.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان با تایید بخشی از سخنان معاون عمرانی استاندار درخصوص ورود گل و لای به داخل لوله‌های شبکه جمع آوری فاضلاب گنبدکاووس، گفت: برای لایروبی این لوله‌ها مبلغ ۱۰ میلیارد ریال اعتبار ازمحل منابع سیل امسال پیش بینی و موافقت‌نامه آن نیز با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان امضا شده است.
ابوالفضل رحیمی افزود: هم اکنون مراحل برگزاری مناقصه برای انتخاب پیمانکار برای لایروبی ۷۰ تا ۸۰ کیلومتر شبکه اجرا شده در حال انجام است که به محض انتخاب پیمانکار، عملیات اجرایی لایروبی شبکه فاضلاب شهر گنبدکاووس آغاز می‌شود.
وی با رد تخریب لوله‌های شبکه فاضلاب شهری گنبدکاووس به دلیل بلا استفاده ماندن، اضافه کرد: جنس بیشتر لوله‌های استفاده شده حداقل از ۱۵ سال قبل در طرح‌های شرکت آب و فاضلاب پلی‌اتیلن است که مقاومت بالایی دارد و حداقل بالای ۵۰ سال عمر خواهند داشت.
رحیمی گفت: ممکن است بخشی از لوله‌های استفاده شده در طرح جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس، بتنی باشد که آن هم پس از انجام لایروبی مشخص می‌شود که قابل استفاده است یا نیست و در صورتی که قابل استفاده نباشد، می‌توان این بخش از لوله‌ها را با لوله‌های پلی‌اتیلن جایگزین کرد.
وی تصریح کرد: اگرچه طرح جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس برای افق ۱۴۰۰ پیش بینی شده اما تعیین زمان به منزله جمعیت این شهر درسال ۱۴۰۰ است نه به معنای عمر مفید طرح؛ ضمن اینکه با زیرساخت‌های ایجاد شده فعلی می‌توان با تجهیزات روزآمدتر و قراردادن خط دوم در زیرساخت‌های فعلی، این طرح را برای زمان‌های آینده هم مورد استفاده قرار داد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان علت طولانی شدن اجرای طرح جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس را عدم تخصیص کامل و بموقع اعتبارات این طرح درسال‌های گذشته اعلام کرد و گفت: این امر سبب افزایش هزینه‌های اجرایی و نیز قیمت تجهیزات مورد نیاز شده است.
رحیمی افزود: با این حال امسال برای ادامه طرح جمع‌آوری فاضلاب شهر گنبدکاووس افزون بر ۵۲ میلیارد ریال اعتبار که ۱۰ میلیارد ریال آن نقد و بقیه در قالب اسناد خزانه است، پیش بینی و موافقت نامه آن نیز با سازمان مدیریت و برنامه ریزی گلستان امضا شده است.
وی با بیان اینکه با اعتبارات امسال بخشی از ایستگاه پمپاژ شماره ۹ و تصفیه‌خانه فاضلاب این طرح تکمیل می‌شود، اضافه کرد: برای تکمیل مرحله نخست این طرح که شامل ۳۰ درصد پروژه با حداقل واگذاری دو هزار انشعاب است، به ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار دیگر تا سال ۱۴۰۰ نیاز می‌باشد که تحقق آن نیازمند همراهی و مساعدت بیشتر مسوولان گلستان و نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی است.
رحیمی همچنین با عذرخواهی از تاخیر و طولانی شدن عملیات اجرایی پروژه ملی جمع‌آوری فاضلاب شهری گنبدکاووس از مردم این شهرستان، تصریح کرد: همه تلاش مسوولان شرکت آب و فاضلاب شهری گلستان تکمیل حداقل مرحله نخست این طرح و رفع برخی مشکلات و معضلات فاضلاب گنبدکاووس است که همه باید به این شرکت کمک کنند.
با این حال باوجود آگاهی مسوولان متولی نسبت به وضعیت جغرافیایی (توپوگرافی) شهر گنبدکاووس که فاقد پستی و بلندی‌های طبیعی بوده و این امر سبب شده تا آب‌های سطحی و فاضلاب‌های خانگی غالبا در نهرها و جوی‌ها راکد مانده و مشکلات بهداشتی برای مردم ایجاد می‌کند و همچنین کمبود منابع آبی و خشکسالی‌هایی که کشاورزان این شهرستان با آن مواجه‌اند، به نظر می‌رسد، متولیان امر بایستی با کار و تلاش جهادی و به ثمر رساندن آن، کورسوی امید را در دل مردم این شهر همچنان روشن نگه دارند.
نظر شما