در حالیکه اهالی فرهنگ از ماه ها قبل برای بزرگداشت هفته کتاب در تکاپو بودند تا از غریبگی با کتاب در جامعه بکاهند؛ در گوشه ای از ایران عناصر آشوبگر به بهانه اعتراض به افزایش قیمت بنزین کتابخانه‌ای در شهریار را به آتش کشیدند و ۱۳ هزار جلد کتاب در آتش جهل سوخت.
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، خسارت وارده به کتابخانه تفکر شهریار در استان تهران را حدود ۲۰ میلیارد ریال ارزیابی کرده است. این اقدام ضدفرهنگی مهم ترین نشانهٔ مرزبندی اعتراض و آشوب است؛ آتش‌سوزی کتاب با فرهنگ ایرانیان سازگاری ندارد.
هرچند در روز ۲۴ آبان روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار حضور بی‌سابقه و استقبال مردم فرهنگ مدار در کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران خبرساز و موجب خوشحالی اهالی فرهنگ و کتاب‌دوستان شد، به فاصله دو روز خبر به آتش کشیدن یک کتابخانه در استان تهران شیرینی آن خبر را در ذائقه کتاب دوستان تلخ کرد. حالا کودکان و نوجوانان آن منطقه دیگر پناهگاه امن فرهنگی خود را تا زمان بازسازی این کتابخانه از دست داده‌اند.
اگرچه آتش زدن کتابخانه و کتاب به عنوان مهمترین شناسنامه و سند هویتی ایران کهن در طول تاریخ دست آویزی تقریبا مکرر برای معاندان فرهنگی بوده که قصد ضربه به ریشه های فرهنگی کشور داشته اند و حافظه ایرانیان خالی از این وقایع تاسف بار نیست حتی زمانی که کتاب جنسی غیر کاغذ داشت.
دانشنامه کتابخانه و دانش اطلاعات می‌نویسد: به گفته ابن ندیم، نویسنده الفهرست، که در حدود سال ۹۸۷ میلادی نوشته شده؛ در قصر آپادانا در تخت جمشید نوشته‌هایی به صورت لوح‌های چوبی، سنگ و خاک رس در موضوعات متعدد وجود داشت. تعداد بسیاری از این الواح به وسیله اسکندر مقدونی (۳۳۳ پیش از میلاد) نابود شد یا به کتابخانه اسکندریه فرستاده شد. کشف سی هزار لوحه از گل رس در سال ۱۹۳۴ میلادی در زیر زمین ویرانه‌های کاخ آپادانا در تخت جمشید این گفته را تأیید می‌کند. باستان‌شناسان این بخش را خزانه تخت جمشید یا کتابخانه استخر نامیده‌اند. اسکندر همین‌طور ۲۰ هزار چرم گاوی را که اوستا بر روی آنها نوشته شده بود سوزاند. این کتابها در بایگانی تخت جمشید نگهداری می‌شدند و زمانی که اسکندر آن قصر را به آتش کشید این کتابها هم از میان رفتند.
این رویه بعدها و در تهاجم‌های مختلف به سرزمین کهن ایران ادامه یافت، در جریان حمله سلطان محمود غزنوی به ری نیز بخشی از کتابخانه بزرگ ری به آتش کشیده شد و بخشی دیگر به بخارا یا به نقلی دیگر به غزنین انتقال یافت.
از دیگر مواردی که در حافظه تاریخی ایرانیان از کتابخانه سوزی وجود دارد سوزاندن کتاب و کتابخانه در هجوم مغول هاست که سبب شد یک بار دیگر تمدن عظیم ایرانیان به وسیلهٔ مهاجمان نابود شود.
اهانت های تاریخی به کتاب که بخشی از آن در قالب شعله های آتش کینه‌توزان فرهنگی ثبت شده است، اهمیت و مظلومیت این اسناد هویتی را امروز بیشتر از پیش کرده تا امروز در کنار تمام دغدغه های کتاب دوستان از جمله کاهش سرانه مطالعه به فکر بیفتند کاری برای ارج نهادن آن انجام دهند.
اقداماتی که مهمترین جلوه آن نامگذاری روز و هفته ای برای پررنگ کردن برنامه ها و اقدامات در این جهت شده تا جایی که امسال شاهد رقم خوردن بیست و هفتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و برنامه های آن با مشارکت بیش از ۷۰ سازمان و نهاد فرهنگی و تعبیه پایتختی هر ساله برای تمرکز برنامه ها هستیم که امسال پنجمین سال این رویداد را در یزد همچنان شاهدیم.
تقارن هفته کتاب امسال که تا ۳۰ آبان ادامه دارد با هفته وحدت را می توان نقطه عطفی در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی دانست؛ زیرا بزرگترین معجزه پیامبر اکرم (ص) کتاب قرآن کریم است که این امر نشان‌دهنده اهمیت ترویج کتاب و کتابخوانی در جامعه است. امری که باید مورد توجه همگان باشد و در این میان عناصر ضد فرهنگی نیز باید متوجه باشند آسیب به کتاب تیشه به ریشه فرهنگ عمومی و هویت است و دود آتش آن چشم آیندگان را بیشتر از کنونی ها خواهد سوزاند.
نظر شما