سعد حریری نخست وزیر دولت پیشبرد امور لبنان که در هفته دوم تظاهرات استعفا داد، بر لزوم تشکیل دولت فن سالار پافشاری دارد و آن را به عنوان شرط بازگشت خود به نخست وزیری مطرح کرده است.
موانع تشکیل دولت فن سالار در لبنان
با توجه به ماهیت جامعه لبنان و به عبارت بهتر تنوع مذهبی، طایفه ای و سیاسی این کشور، می توان آن را شبیه موزاییکی دانست که از قطعات مختلف تشکیل شده است وهر یک از این قطعات جزئی از بدنه سیاسی این کشور هستند به گونه ای که امکان حذف هیچ یک از این اجزاء تحت عنوان دولت فن سالار وجود ندارد.
اما اینکه چرا حریری با علم کامل به ماهیت سیاسی لبنان همچنان بر تشکیل دولت فن سالار پافشارری دارد، موضوعی است که برخی کارشناسان دلیل آن را افزایش سهم خواهی و نیز فشارهای خارجی و به عبارت بهتر فشارهای آمریکا ومتحدانش بر وی به منظور دور کردن حزب الله از دولت جدید لبنان عنوان کرده اند، حال آنکه آمریکا بیش از هرطرف دیگری به ماهیت دولت لبنان و تنوع مذهبی و طایفه ای آن آگاه است و می داند تنها دولتی که در این کشور امکان تشکیل آن وجود دارد یا سیاسی است یا تکنو-سیاسی.
افزایش تماس ها بین جنبش امل و حزب الله با سعد حریری
در پی انصراف "محمد الصفدی" از وزیران سابق لبنان که هفته گذشته برای تشکیل کابینه معرفی شده بود، همچنان صحنه سیاسی لبنان در خصوص تشکیل دولت جدید درجا می زند.
در این میان جنبش امل به رهبری "نبیه بری" رئیس پارلمان و حزب الله در تلاش برای تماس بیشتر با حریری هستند تا او را به نخست وزیری دولت جدید متقاعد کنند و بر همین اساس در ساعت های گذشته تماس هایی بین وی و علی حسن خلیل وزیر دارایی دولت پیشبرد امور انجام شد.
اسم حریری اکنون به عنوان تنها نامزد تشکیل دولت آینده مطرح است؛ دولتی که چاره ای نیست جز اینکه فن سالار باشد و در آن تعداد بسیار اندک و محدودی از سیاستمداران حضور داشته باشند.
در این میان محافل نزدیک به حریری اعلام کردند، هر چند وی همچنان مخالف بازگشت به دولت سیاسی بوده و تصمیم نهایی او انصراف از تشکیل دولت جدید است، اما نمی توان گفت، امکان توافق با وی وجود ندارد به ویژه اینکه وضعیت کشور در تمام سطوح بسیار خطرناک شده است و نباید فرصت را هدر داد.
در همین ارتباط روزنامه "الاخبار" نوشت:هر چند تشکیل دولت در شرایط کنونی حائز اهمیت زیادی است اما از آن مهم تر سرو سامان دادن به وضعیت اقتصادی و جلوگیری از تلاش هایی است که برای فروپاشی اقتصاد لبنان در جریان است زیرا وضعیت کشور به سمت خطرناکی در حرکت است و زنگ خطر برای انفجاری که همه را در برخواهد گرفت، به صدا در آمده است.
به نوشته این روزنامه بعد از انصراف الصفدی از تشکیل دولت، وضعیت لبنان دشوار تر شده است و اکنون فقط نام سعد حریری برای تشکیل کابینه مطرح است.
مثلث حریری-جنبلاط – جعجع و اصرار بر دولت فن سالار
روزنامه "الجمهوریه" نیز در این خصوص نوشت: حریری همچنان مخالفت تشکیل دولت جدید با حضور چهره های سیاسی است و تا این لحظه راز پافشاری او بر این مخالفت مشخص نشده است از همین رو صحنه سیاسی لبنان در دو سطح زیر درجا می زند:
اول: یک تیم سیاسی متشکل از مثلث سعد حریری- سمیر جعجع- ولید جنبلاط که تلاش دارند از تکاپوی مردمی به عنوان پلی برای تحمیل خواست خود مبنی بر لزوم تشکیل دولت فن سالار بدون حضور نمایندگانی از چهره های سیاسی و حزبی در آن بهره برداری کنند.
جنبلاط رهبر حزب "سوسیالیت ترقیخواه" و جعجع رهبر حزب "نیروهای لبنانی" و نیز حریری دلیل موضع کنونی خود مبنی بر لزوم تشکیل دولت فن سالار را خودداری از تشکیل دولتی شبیه دولت مستعفی و دولت های سابق عنوان می کنند زیرا آن را عاملی برای تحریک مردم و تشدید خشم آنان می دانند.
دوم: تیم سیاسی دیگر که مثلث مقابل به شمار می آید و شامل رئیس جمهوری به همراه "جبران باسیل" رهبر جریان ملی آزاد، جنبش امل و حزب الله است که تشکیل دولت تکنو-سیاسی که مسئولیت نجات کشور با حضور تمام گروههای سیاسی را برعهده بگیرد، خواستارند به ویژه اینکه دولت فن سالار را گزینه مناسبی برای لبنان در مرحله کنونی نمی دانند.
همچنین اغلب گروههای سیاسی لبنان در خصوص تشکیل دولت فن سالار توافق نظر ندارند به گونه ای که گروه کوچکی خواستار دولت فن سالار و گروه بزرگی مخالف آن هستند.
بدنه ضعیف دولت فن سالار
الجمهوریه در ادامه نوشت: دلیل مخالفت با دولت صرفا فن سالار فقط به این دلیل تعارض آن با نتایج انتخابات پارلمانی و عدم تناسب آن با مرحله دشوار کنونی نیست، بلکه بیش از هرچیز به این دلیل است که چنین دولتی شبیه جسم ضعیفی خواهد بود که زمینه را برای هرگونه دخالت های خارجی فراهم خواهد کرد به گونه ای که ضعف آن موجب می شود طرف های خارجی به راحتی بر آن مسلط شده و آن را در جهتی که خود می خواهند، سمت و سو دهند.
با این توضحیات به نظر می رسد تلاش برای نزدیک کردن این دو منطق (فن سالار و تکنو-سیاسی) به یکدیگر دشوار است و چاره ای نیست جز دستیابی به یک راه حل میانه به گونه ای که بر اساس آن هیچ طرف سیاسی خود را پیروز و طرف مقابل را در شکست خورده نداند، زیرا لبنان در این خصوص تجربه های متعددی را پشت سر گذاشته و بهای سنگینی پرداخت کرده است و در شرایط کنونی کشور دستیابی به یک راه حل میانه به عنوان یک ضرورت مطرح است.
الجمهوریه نوشت: برخی بر این باورند که حریری دیر یا زود از مواضع خود عقب گرد خواهد داشت و ماموریت تشکیل دولت تکنو-سیاسی را خواهد پذیرفت وبه این ترتیب از فشارهایی که با آن روبه رو است نجات می یابد زیرا گفته می شود حریری با پافشاری بر تشکیل دولت فن سالار به دنبال بهبود شروط و سهم خواهی هرچه بیشتر در دولت آینده است آن هم در شرایطی که بیم آن می رود، بحران مالی و اقتصادی کنونی در پرتو دولت پیشبرد امور وخیم تر شود.
به نوشته ای منبع به نظر می رسد حریری از چیزی می ترسد و از صحبت کردن در مورد آن پرهیز دارد، اما در گفتگو با برخی دست اندکاران اصلی تشکیل دولت به این نکته اشاره کرده است که مشکل مربوط به موضوع حزب الله است و آمریکا و متحدانش با پافشاری بر لزوم تشکیل دولت فن سالار، وی را برای دور کردن حزب الله از دولت جدید تحت فشار گذاشته اند، حال آنکه همه به خوبی می دانند، واشنگتن کاملا باور دارد که دولتی در لبنان قابل تشکیل است که یا سیاسی باشد یا تکنو-سیاسی زیرا ماهیت سیاسی لبنان و حساسیت عناصر سیاسی، طایفه ای و مذهبی آن را به خوبی می شناسد؛ ماهیتی که تشکیل دولت توافقی با حضور احزاب را ایجاب می کند.
الجمهوریه نوشت: آمریکا بیش از هرکس دیگری معنی دولت احزاب را درک می کند زیرا خود از طریق انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات کنگره و حتی انتخابات شهرداری ها از یک دولت حزبی برخوردار است.
نظر شما