کتاب «ترامپ و ایران؛ از مهار تا تقابل» در آمریکا منتشر شد

نادر انتصار استاد علوم سیاسی در دانشگاه جنوب آلاباما و کاوه افراسیابی دانش آموخته علوم سیاسی و کارشناس امور خارجی ایران، این کتاب را به رشته تحریر در آورده اند که در اواخر ماه نوامبر وارد بازار نشر شد.

در چکیده این کتاب آمده است:

«با روی کار آمدن دولت ترامپ، روابط بین ایران و آمریکا به طور فزاینده‌ای به سمت درگیری می رود تا نشان دهد جنگ آینده بین دو کشور یک واقعیت ممکن است. رئیس جمهوری ترامپ به طور یک جانبه ایالات متحده را از توافقنامه تاریخی هسته‌ای ایران خارج و تحریم های مربوط به هسته ای را که در نتیجه آن توافق تعلیق شده بود را دوباره اعمال کرده است.

بازتاب تلاش‌های جدید آمریکا برای مهار رفتار هژمونیک ایران در خاورمیانه، سیاست ترامپ در مورد ایران را با استراتژی مهار ایران در 6 دولت پیشین آمریکا گسسته است. سیاست تغییر رژیم، با پیشگامی یک کابینه جنگ طلب با سابقه طولانی انزجار نسبت به دولت ایران، بارزترین ویژگی سیاست آمریکا در قبال ایران در زمان ریاست جمهوری ترامپ است.

این تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده پیامدهای مهمی نه تنها برای ایران بلکه برای همسایگان ایران و چشم انداز ثبات طولانی مدت در خلیج فارس و فراتر از آن به همراه دارد.

این کتاب با ارائه درک علمی-اجتماعی از الگوی خصومت و ضدیت بین واشنگتن و تهران و درگیری پیچیده ناشی از آن که ممکن است به جنگ فاجعه آمیز در منطقه منجر شود، به بررسی دینامیک سیال روابط ایران و آمریکا در دوره ترامپ پرداخته است.»

این کتاب شامل هفت بخش است که در بخش نخست به "میراث مختلط اوباما و ترامپ درباره ایران"، در بخش دوم به "ترامپ و برنامه هسته‌ای ایران"، در بخش سوم به " استراتژی فشار حداکثری و پاسخ ایران" پرداخته شده است.

"بسط وادارندگی و دیپلماسی اروپا"، "ابعاد منطقه‌ای"، "سناریوهای جنگ و استراتژی دفاعی ایران" و "مسیرهای دیپلماسی جدید ایران و آمریکا" دیگر بخش‌های این کتاب است.

کاوه افراسیابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا هم درباره این کتاب اظهار کرد: این سومین کتاب مشترک با دکتر انتصار است. دو کتاب اخیر درباره مذاکرات هسته‌ای و کتاب دوم با عنوان دوباره سازی خاورمیانه بود.

وی افزود: با روی کار آمدن دونالد ترامپ و دگرگونی‌هایی که ایجاد شده است، لازم دیدیم کتاب دیگری در این زمینه بنویسیم که باز هم بخش مهمی از آن به مساله هسته‌ای اختصاص دارد.
این تحلیلگر سیاست خارجی ایران ادامه داد: ما به جزئیات سیاست ترامپ نسبت به ایران در 2 سال نخست ریاست جمهوری پرداختیم و در بخش الحاقی کتاب هم سعی کردیم که اثرات این سیاست را منعکس کنیم. هرچند با توجه به تغییر و تحولی که در این دو سال شاهد بودیم، نتیجه گیری کلی را مشکل می کند اما این مساله را به عنوان یک متغیر مهم در مطالعه خود در نظر گرفته ایم.

افراسیابی اضافه کرد: بخشی از این کتاب به اثرات اقتصادی تحریم‌های آمریکا اختصاص یافته و در حد امکان به ریز و درشت اثرات منفی این جنگ اقتصادی ترامپی علیه ایران پرداختیم. دلیل اصلی آن هم این است که گاهی در غرب فراموش می شود که این جنگ یک طرفه و کاملا غیرقانونی که دولت ترامپ علیه ایران به راه انداخته است، تا چه حد اثرات منفی برای ایران دربر داشته است.

وی یادآور شد: فکر می‌کنم برای خوانندگان کتاب هم شوکه آور باشد وقتی که از جنگ اقتصادی علیه ایران آگاه شوند و به اثرات منفی آن پی ببرند. تخمین‌های سهمگینی از خسارت به ایران مطرح است که لغو بسیاری از قراردادهای منعقده با شرکت‌های مختلف غربی هم در زمره آنها محسوب می شود.

این تحلیلگر سیاست خارجی ایران درباره منابع اطلاعات این کتاب هم اظهار کرد: برای هر فصل متفاوت است، یک فصل درباره دکترین ترامپ و ایران داریم، در این فصل تا جایی که امکان داشت، نوشته‌ها، تحلیل‌ها، کتاب‌ها ومقالاتی که درباره جهان بینی ترامپ نوشته شده بود را مطالعه کردیم و حتی برخی از آنها را به نقد گذاشتیم.

افراسیابی یادآور شد: سعی کردیم تا حد امکان یک برداشت عمیقی از تفکر و جهان بینی ترامپ برای خوانندگان فراهم آوریم که کار ساده ای نبود چرا که باید انبوهی از کتاب‌ها و مقالات را کنکاش می کردیم و پس از پالایش آنها به کار می گرفتیم.

وی خاطرنشان کرد: برخی از این نوشته‌ها مربوط به کسانی بود که از دولت ترامپ منفک شده بودند و بخش دیگری از آن درباره سیاست گذاران نسبت به ایران در دولت ترامپ همچون جان بولتون یا مایک پمپئو و قبل از آن رکس تیلرسون و جیمز متیس یا مشاوران ترامپ همچون استیو بنن بود که غیر از تیلرسون تفکرات ضد ایرانی و حتی اسلامی داشته و دارند و می توان به آنها ایران هراس نامید.

کارشناس مسایل سیاست خارجی ایران اظهار کرد: بخشی از این کتاب هم درباره دیپلماسی اروپایی ها است و تلاش‌هایی که داشته اند هرچند که زیاد موثر نبوده است. همچنین به اثرات کشورهای ثالث بر سیاست‌های اروپا پرداخته‌ایم.

افراسیابی به موضوع تنش در منطقه هم اشاره کرد و گفت بخشی از این کتاب به تنش زدایی در روابط ایران و عربستان سعودی پرداخته شده است هرچند که حاکمان سعودی به دلیل هژمونی طلبی منطقه ای زیاد به دنبال صلح و آرامش در روابط با ایران نیستند.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر آنچه که از مکتوبات به دست آمده است با چندین صاحب نظر در روابط ایران و آمریکا همچون وندی شرمن معاون سیاسی جان کری وزیر خارجه دولت باراک اوباما و همچنین محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مصاحبه داشته‌ایم.

برخی از کارشناسان و صاحب نظران مسایل بین المللی هم به این کتاب توجه کرده و درباره آن نظر داده‌اند که در جلد پایانی کتاب شاهد آن هستیم.

محمود منشی‌پور استاد دانشگاه دولتی سانفرانسیسکو و نویسنده کتاب سیاست‌های خاورمیانه تغییر پویایی‌ها درباره این کتاب گفته است: با افزایش تنش بین آمریکا و ایران در پی خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای ایران، وظیفه یافتن راه‌های واقعی  دیپلماتیک و عمگرا به عنوان یکی از جدی‌ترین چالش‌های پیش روی جامعه بین المللی مطرح شده است.

وی افزوده است: در این کتاب، انتصار و افراسیابی مشارکت به موقع، جذاب و ابتکاری را در این وظیفه ایفا می کنند.    

از دیگر کسانی که درباره این کتاب اظهار نظر کرده اند، کیهان برزگر کارشناس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه در تهران است که می گوید: در زمان عدم اطمینان زیاد در روابط ایران و آمریکا، این کتاب یک بررسی درست و با مفهوم نسبت به سیاست مقابله جویانه ترامپ درباره ایران و همچنین پیامدهای کوتاه و طولانی مدت آن را برای منطقه فراهم می سازد.

وی می افزاید: نویسندگان کتاب، توجه ویژه و چشمگیری به ابعاد اقتصادی و ژئوپولیتیکی سیاست خارجی ایران نسبت به آمریکا، اروپا و خلیج فارس دارند. سناریوهای جایگزین برای جنگ و دیپلماسی بین ایران و غرب در این کتاب از اهمیت بسیاری برای درک روندهای منطقه ای و جهانی موجود برخوردار است که خواندن آن بسیار توصیه می شود."
"نادر انتصار و کاوه افراسیابی تحلیلی جامع و کاملا روشنگرانه از روابط ایران-آمریکا از زمان انتخاب رئیس جمهوری دونالد ترامپ نوشته اند" جمله "توماس جونو" استاد دانشگاه اوتاوا در کانادا است که در وصف این کتاب نوشته است.

وی ادامه داده است: آنها مفهوم منطقه ای و تاریخی لازم را فراهم می کنند و سپس با روشی متعادل و دقیق به تشریح آن می پردازند که چرا تمایل ترامپ از سیاست مهار به یک سیاست تقابلی می تواند تنها به شکست بینجامد.
محی الدین مصباحی از دانشگاه بین المللی فلوریدا و هومن صدری مدیر مرکز تجزیه و تحلیل اطلاعات و سیاست‌گذاری هم دیگر کسانی هستند که در تمجید از این کتاب، سطوری را به تقریر در آورده و آن را برای جامعه سیاسی و علمی ارزشمند دانسته اند.
این کتاب در انتشارات لگزینگتون همزمان در اروپا و آمریکا منتشر و برای هر جلد، 95 دلار در نظر گرفته شده است.