آبشوران رودخانه ای است که از دل شهر یک میلیونی کرمانشاه عبور می کند و به محلی برای ریزش فاضلاب و زباله ها تبدیل شده است.
منشا این رودخانه که سراب قنبر در جنوب غرب کرمانشاه است با عبور از دل محلات شهر راهش را تا رودخانه قره سو در ضلع شمال شرقی کرمانشاه ادامه می دهد و با این رودخانه یکی می شود.
مدت ها پیش مسوُولیت ساماندهی این رودخانه بر عهده شهرداری بود اما باتوجه به اهمیت پروژه برای شهر کرمانشاه، ۱۲ مهرماه سال ۹۱ با هدف جداسازی فاضلاب از رودخانه آبشوران و ساماندهی آبهای سطحی به شرکت آب منطقه ای سپرده شد.
از آن زمان تاکنون نه تنها این رودخانه ساماندهی نشده، بلکه روند اجرای پروژه در محله هایی همچون پارکینگ شهرداری برای شهروندان و کسبه محل مشکلات بسیاری را به وجود آورده است.
اجرای پروژه خیلی کند است
استاندار کرمانشاه روز شنبه (۱۶ آذر) در نشست شورای برنامه ریزی استان که در استانداری کرمانشاه برگزار شد، نسبت به اجرای پروژ آبشوران انتقاد کرد و گفت: با وجودی که این پروژه از سال ۹۱ آغاز شده است، تنها ۴۵ درصد پیشرفت دارد که به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست.
«هوشنگ بازوند» افزود: به گفته مدیران شرکت آب منطقه ای کرمانشاه برای اتمام پروژه ساماندهی آبشوران ۱۸۰ میلیارد تومان بودجه نیاز است که هزینه بسیار زیادی است.
وی با بیان اینکه سرعت اجرای پروژه بسیار کند است، عنوان کرد: اجرای این پروژه در هشت ماه گذشته تنها ۱۲۰ متر پیشرفت داشته است که بسیار ناچیز است.
استاندار کرمانشاه با بیان اینکه اجرای این پروژ مردم را دچار گرفتاری های بسیاری کرده است، گفت: بخشی از گرفتاریهای پروژه به دلیل ضعف مشاور است از این رو باید به صورت جدی با آن برخورد کرد.
بازوند به مشکلات ایجاد شده در محله پارکینگ شهرداری در پی اجرای پروژه آبشوران اشاره کرد و گفت: باید برنامه مدونی در رابطه با ساماندهی آبشوران ارائه شود تا دیگر شاهد تکرار خاطره پارکینگ شهردرای نباشیم.
قفل آبشوران در بازار
فرماندار کرمانشاه نیز در این نشست به قرارگیری بخشی از بازار قدیمی کرمانشاه بر روی رودخانه آبشوران اشاره کرد و گفت: کار ساماندهی آبشوران در بازار قدیمی شهر کاملا قفل شده است از این رو باید با همکاری میراث فرهنگی، شهرداری و آب منطقه ای به صورت جدی برای آن چاره اندیشی کرد.
«فضل الله رنجبر» همچنین به مشکلات رودخانه آبشوران برای شهر کرمانشاه اشاره کرد و اظهارداشت: ساماندهی آبشوران در مناطقی همچون خیابان حدادعادل، وزیری و پارکینگ شهرداری با مشکل جدی روبه رو است.
آسیب آبشوران به تکیه معاون الملک
از آنجایی که آبشوران از کنار بنای تاریخی و ارزشمند تکیه معاون الملک می گذرد گویا این همسایگی بدون تاوان نبوده و رطوبت به آن نفوذ کرده است موضوعی که می تواند تهدیدی جدی برای این بنای ارزشمند باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه نیز در نشست شورای برنامه ریزی به آسیب های رودخانه آبشوران به تکیه معاون الملک اشاره کرد و اظهارداشت: از مدیران استانی تقاضا داریم که هرچه سریع تر طرح ساماندهی رودخانه آبشوران را در کنار تکیه معاون آغاز کنند.
«امید قادری» با اشاره به ارزش تاریخی تکیه معاون المللک گفت: آبشوران تهدیدی جدی برای دیوارهای این بنای تاریخی محسوب می شود که آن را به سمت نابودی می برد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه نیز چندی پیش در این باره به ایرنا گفت: به دلیل ارتفاع پایین، کف این بنا با کف آبشوران هم سطح است و به هنگام جریان سیلابی چون دیواره آبشوران سنگی است آب به تکیه معاون الملک نفوذ می کند.
«مهرداد سالاری» افزود: مشکل اصلی این است که طرح آبشوران به صورت سنتی با دیواره های سنگی اجرا شده است و این دیواره ها شسته شده اند و کاری که الان در آبشوران می خواهد انجام شود ایجاد دیواره بتنی برای جلوگیری از نفوذ جریان آب به بدنه این بنا و زیرزمین خانه های اطراف است.
آبشوران رها شده است
در نشست شورای برنامه ریزی استان، نمایندگان کرمانشاه نیز نسبت به کندی روند اجرای پروژه ساماندهی آبشوران و مشکلات آن برای مردم انتقاد کردند.
«احمد صفری« یکی از نمایندگان مجلس در این نشست گفت: از سال ها قبل مدیران مختلف وعده جدایی فاضلاب از رودخانه قره سو را داده اند اما تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است.
وی با انتقاد از طولانی شدن روند اجرای پروژه ساماندهی رودخانه آبشوران اظهارداشت: در سال های گذشته دیده ایم که این طرح به بهانه مختلف تعطیل و رها می شود، مدیران باید هرچه زودتر زمان پایان پروژه را مشخص کنند.
منازل اطراف خریداری شوند
«سید قاسم جاسمی» دیگر نماینده کرمانشاه نیز در این نشست در رابطه با پروژه ساماندهی آبشوران گفت: به منظور اجرای بهتر و سریع تر پروژه بهتر است که منازل اطراف رودخانه خریداری شود.
وی با تاکید بر اینکه ساماندهی آبشورانی یکی از اولویت های اصلی استان کرمانشاه است، گفت: از وزیران مربوطه دعوت و حساسیت موضوع برای آنها شرح داده شود تا بودجه لازم برای ساماندهی این رودخانه را تامین کنند.
آبشوران، سطل زباله بزرگ شهروندان
در بخش هایی از محل عبور این رودخانه از جمله در محله های «باغ نی» و «باریکه» شهر کرمانشاه برخی از شهروندان به راحتی زباله ها را داخل رودخانه می ریزند و این موضوع به امری عادی و جزو برنامه های روزمره آنها تبدیل شده است.
ریختن زباله در رودخانه آبشوران آنچنان موضوعی عادی برای شهروندان ساکن در جوار این رودخانه تبدیل شده که گویا ساکنان راهکار دیگری برای دفع زباله های خود ندارند.
در گفت و گو با چند شهروند برای جویا شدن از دلایل ریختن زباله به داخل رودخانه آنها عنوان کردند که در این محله ها مخزن زباله وجود ندارد و ما مجبوریم زباله ها را به داخل رودخانه بریزیم.
صحت و سقم نبود مخزن زباله را نیز از طریق گشتن در محله راستی آزمایی کردیم اما در این محله ها مخزن زباله ای مشاهده نشد.
ساکنان این محله ها از شهرداری درخواست استقرار سطل زباله و سپس جمع آوری زباله های این محله ها را داشتند.
در جوار رودخانه آبشوران، منازل مسکونی فراوانی وجود دارد که با گرم شدن تدریجی دمای هوا و باتوجه به روباز بودن آن، بوی تعفن ناشی از زباله و حضور حیوانات و جوندگان موذی می تواند منشا برخی از بیماری ها در این مکان باشد.
تولید روزانه ۱۴۵ هزار متر مکعب فاضلاب در کرمانشاه
به گفته مدیران آب و فاضلاب استان کرمانشاه در هر شبانه روز حدود ۱۴۵ هزار متر مکعب فاضلاب در شهر کرمانشاه تولید میشود که تنها بخش کمی از آن تصفیه می شود و بقیه بدون طی مراحل کامل تصفیه در رودخانههای شهر تخلیه میشود.
اکنون رودخانه های آبشوران و قره سو در شهر کرمانشاه به کانال های روباز فاضلاب تبدیل شده اند و به گفته مسوُولان شرکت آب و فاضلاب شهر ۹۵۰ هزار نفری کرمانشاه در آن ها تخلیه می شود.
با اینکه همواره مسوُولان استان بر موضوع ساماندهی آبشوران، قره سو و سیستم تصفیه فاضلاب شهر کرمانشاه تاکید داشته اند و کار را نیز تا حدی پیش برده اند اما طولانی شدن این پروژه ها به طور قطع باعث ایجاد فضای یاس در روند توسعه شهر کرمانشاه شده است.
اجرای هرچه سریعتر پروژه های شهری جدای از اینکه نیازمند تامین به موقع اعتبار است؛ عزم جدی مدیران شهری و استانی را نیز می طلبد هرچند بی ثباتی مدیریت شهری و استانی خود عامل ایجاد بی انگیزگی در پیگیری امور و پیوستگی روند توسعه محسوب می شود.