کوزوو مراسم اهدای جایزه نوبل را تحریم کرد

بهجت پاکولی (Behgjet Pacolli) وزیر امور خارجه جمهوری کوزوو، گفت نماینده کشورش در سوئد در مراسم اهدای جایزه نوبل که قرار است روز سه شنبه (۱۹ آذر ۹۸) در استکهلم برگزار شود، شرکت نمی کند.

وی دلیل تحریم شدن این مراسم از سوی کوزوو را انتخاب جنجال‌برانگیز هانتکه دانست که دوست اسلوبودان میلوسوویچ رئیس جمهوری یوگسلاوی سابق و حامی سیاست های وی است.

وی به هدف قرار گرفتن آلبانیایی تبارها به فرمان میلوسوویچ اشاره داشت، امری که به عملیات نظامی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در یوگسلاوی سابق در سال ۱۹۹۹ منجر شد.

بر اساسا اعلام خبرگزاری فرانسه، هانتکه به دلیل حمایت از صرب ها در جنگ سال های ۱۹۹۰ در یوگسلاوی سابق، مورد انتقاد قرار گرفته است.

دو عضو کمیته جایزه نوبل ادبیات در آکادمی سوئد به‌ نشانه اعتراض به اصلاحات داخلی این آکادمی و انتخاب هانتکه استعفا دادند.

هانتکهِ هفتادوشش ساله که در نزدیکی پاریس ساکن است، در یکی از کتاب های خود به کم اهمیت جلوه دادن جنایات جنگی صرب ها متهم است. وی همچنین به دلیل سخنرانی در مراسم خاکسپاری میلوسوویچ، با انتقاد شدیدی روبرو شد. میلوسوویچ در حالی درگذشت که به دلیل نسل کشی، جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت، تحت محاکمه بود. میلوسوویچ قبل از مرگ، از هانتکه خواسته بود در دفاع از وی شهادت دهد.

هانتکه در سال ۱۹۹۹ جایزه مهم ادبی آلمان موسوم به بوشر را در اعتراض به  عملیات ناتو در صربستان پس داد. این عملیات در نهایت نیروهای میلوسوویچ را مجبور به خروج از کوزوو کرد و پریشتینا پایتخت کوزوو در سال ۲۰۰۸ اعلام استقلال کرد.

تحسین هانتکه از میلوسوویچ، مردم منطقه بالگان و فراتر از آن را به شدت خشمگین کرد. انتخاب وی برای دریافت جایزه نوبل ادبیات، به طور خاص کوزوو را که از اکثریت آلبانیایی تبار برخوردار است، به خشم آورد.

کوزوو تا قبل از جدایی از یوگسلاوی سابق بعد از جنگ سال های ۹۹-۱۹۹۸، استانی صرب نشین بود. در جریان آن جنگ، صرب ها مرتکب جنایات بسیاری شدند.

آکادمی سوئد همچنین با ماجرای رسوایی اخلاقی دست به گریبان است. مراسم اهدای جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۸ به دلیل رسوایی اخلاقی در این آکادمی لغو شد و برندگان نوبل ادبی ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به طور همزمان در سال جاری اعلام شدند.

به این ترتیب نام اولگا تورکاچوک نویسنده و شاعر پنجاه و هفت ساله لهستانی به عنوان برنده نوبل سال ۲۰۱۸ و هانتکه  برنده نوبل ۲۰۱۹ اعلام شد.

تورکاچوک، نویسنده، شاعر و کنشگر اجتماعی و روشنفکر لهستانی است که در سال ۲۰۱۸ برنده جایزه بوکر بین المللی برای رمانی به نام پروازها شد، اثری که پیش از آن جایزه نایک/NIKE لهستان به عنوان مهم ترین جایزه ادبی این کشور را برای وی به ارمغان آورده بود. وی که دانش آموخته روانشناسی از دانشگاه ورشو لهستان است، برای لحن اسطوره ای آثارش شناخته می شود.  مبلغ نقدی این جایزه ۹ میلیون کرون سوئد (حدود ۹۰۰ هزار دلار آمریکا) ست و در مراسمی در استکهلم در ماه دسامبر (آذر) همراه با لوح به برندگان اعطا می شود.

هانتکه، نمایشنامه نویس، داستان نویس و مترجم اتریشی است که پیش از این جوایز ادبی دیگری نظیر جایزه کافکا و جایزه گئورگ بوشر را از آن خود کرده است، از وی آثاری به زبان فارسی توسط علی اصغر حداد مترجم مطرح آلمانی به فارسی، برگردانده شده است.

 آلفرد نوبل (۱۸۳۳ تا ۱۸۶۹) شیمی‌دان، مهندس، مخترع و تاجر سوئدی که برای کشف دینامیت و مالکیت کارخانه اسلحه سازی بوفور سوئد مشهور است؛ کمی قبل از مرگ در ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ سومین و آخرین وصیت نامه خود را نوشت و در آن تمام اموال و منافع حاصل از آن را به اهدای پنج جایزه نوبل در رشته‌های شیمی، فیزیک، زیست شناسی یا پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص داد و به طور خاص وصیت کرد جایزه نوبل ادبیات به فردی داده شود که «شاهکارترین اثر را در سال گذشته در بهترین شکل ارائه داده باشد»؛ وی همچنین مسئولیت تعیین برنده هر یک از این جوایز را مشخص و آکادمی سوئد را نهاد مسئول انتخاب فرد برنده و اهدای این جایزه کرد.