گروه اطلاع رسانی ایرنا بر اساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه‌های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته‌ترین و مهم‌ترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.
برجام و گسترش اینستکس
ماجرای پرماجرای برجام و پیوستن کشورهایی همچون بلژیک، دانمارک، سوئد و هلند در حمایت از سازو کار مالی اینستکس از جمله خبرهای پرحاشیه ای بود که رسانه ها در هفته گذشته به انعکاس آن پرداختند. جهان خواهان جنگ نیست و جنگ به سود منطقه و ایران و مردمان هم نیست. فارغ از اینکه در جنگی گسترده چه کسی پیروز شود، نسل‌های آینده باید به‌جای بهره‌مندی از میراث پیشینیان، با محرومیت‌ها و جبران خسارت‌ها و خرابی‌های برجای‌مانده کنار بیایند، وگرنه از اینستکس کشورهای کوچک چیزی بیش از اینستکس بزرگان برنمی‌آید. پرسش این است که بیانیه اخیر مشترک بلژیک، دانمارک، سوئد، فنلاند، نروژ و هلند در حمایت از سازوکار مالی اینستکس برای کمک به عملیاتی‌کردن مبادلات بازرگانی اروپا و ایران می‌تواند وضعیت برجام و امید به آینده آن را بهبود ببخشد؟ این سؤالی است که در کمیسیون اخیر برجام نیز پاسخ روشنی به آن داده نشد. در واقع اگر به ادامه بیانیه نگاهی بیندازیم که ایران را تشویق به احترام به تعهدات برجامی خود کرده، می‌توان نتیجه گرفت با توجه به واکنش‌های انفعالی آلمان و فرانسه در قبال گام چهارم ایران در رفع تدریجی و متقابل تعهدات خود در برجام که ضمن اشاره به احتمال خروج کامل جمهوری اسلامی ایران از برجام به خروج از تعهدات ان‌پی‌تی یعنی عهدنامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای نیز اشاراتی شده است، اکنون کشورهای کوچک‌تر این اتحادیه که زمانی هرکدامشان روابط بازرگانی گسترده‌ای با ایران داشتند، خواسته‌اند ضمن ترغیب ایران به خودداری از برداشتن گام‌های خطیر به سوی خروج از برجام، به سمت نوعی همکاری متقابل البته در اندازه نه چندان بزرگ گام بردارند.
نمایندگان بعد از انتخابات با گرانی بنزین موافق بودند
افزایش ناگهانی قیمت سوخت و اتفاقات بعد از آن از جمله مهم ترین خبرهای اقتصادی است که بعد از گذشت چند روز از اجرایی شدن آن همچنان در صدر اخبار قرار دارد. نمایندگان مجلس از این تصمیم مطلع بودند. از یک یا دو ماه قبل نمایندگان مجلس از اصل موضوع اطلاع داشتند. شاید برخی از نمایندگان عنوان می‌کنند ما اطلاع نداشتیم که قرار است در این زمان قیمت بنزین افزایش پیدا کند. با ثبت‌نام چهره‌های سیاسی در انتخابات مجلس تا حدودی آرایش سیاسی ماه‌های منتهی به انتخابات مشخص شده است. آخرین باری که قیمت حامل‌های انرژی افزایش داشت در سال۱۳۸۹ بود. این در حالی است که در این مقطع زمانی تنها قیمت بنزین افزایش پیدا نکرد. در سال۸۹ قیمت بنزین که لیتری صد تومان بود به‌صورت سهمیه به چهارصد تومان افزایش پیدا کرد و به‌صورت آزاد هفتصد تومان شد. این به معنای این بود که قیمت بنزین هفت برابر بیشتر شده است. با این وجود این اتفاق رخ داد و قیمت بنزین در کشور افزایش پیدا کرد اما آب از آب تکان نخورد و هیچ‌تنش اجتماعی به وجود نیامد. هنگامی که رئیس‌جمهوری وقت عنوان کرد قصد دارد طرح هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کند مجلس به استقبال این طرح رفت. با این وجود ما از دولت خواستیم که برنامه خود را برای اجرای این طرح به مجلس ارائه کند. در چنین شرایطی رئیس‌جمهور نمایندگان خود را به مجلس فرستاد و در مجلس کمیسیونی به نام کمیسیون هدفمندی یارانه‌ها تشکیل شد. در این کمیسیون شش ماه کار پرحجم و تلاش گسترده انجام گرفت. در این زمینه کارشناسان هفده وزارتخانه اعم از وزارتخانه‌های اقتصادی و امنیتی در این کمیسیون حضور پیدا کردند و جوانب مختلف قضیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. پس از بررسی‌های دقیق قانون‌گذاری صورت گرفت و مجلس به‌صورت کامل در جریان این بررسی‌ها قرار داشت.
حمایت مجلس از الگوی برد- برد در مذاکره
آزاد شدن زندانی محبوس شده از زندان آمریکا سبب شد تا سیاستمداران به این موضوع نگاهی خوشبینانه داشته باشند، خبری که رسانه ها نیز با عناوین مختلف آن را در هفته گذشته بازتاب دادند. کمال دهقانی فیروزآبادی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند که در هر صورت راه برای به‌کارگیری ابتکارات جدید به منظور پایان دادن یا کم اثر کردن فشار حداکثری «باز» است و هر تلاشی که از سوی وزارت امور خارجه به عنوان متصدی امر در این راستا و در چارچوب سیاست «عزت، حکمت و مصلحت» صورت گیرد، مورد حمایت مجلس خواهد بود. بعدازظهر روز شنبه ۱۶آذر که محافل خبری سرگرم پوشش مراسم روز دانشجو و آخرین تحولات در حوزه انتخابات بودند، سرانجام آن اتفاقی که سخنگوی وزارت امورخارجه بیش از یک ماه پیش وعده‌اش را داده بود رخ داد و محمدجواد ظریف برای بازگرداندن دانشمند ایرانی محبوس در آمریکا به زوریخ سفر کرد. وزیر امور خارجه ایران در حالی که به سوئیس رسیده بود، در توئیتی اعلام کرد که طی این فرایند و همکاری‌هایی که میان ایران و آمریکا به واسطه دولت سوئیس صورت گرفته «مسعود سلیمانی» و «ژائو وانگ»، تبعه چینی‌تبار آمریکا نزد خانواده‌هایشان بازمی‌گردند؛ اتفاقی که شاید بتوان آن را اولین همکاری جدی و موفق میان جمهوری اسلامی ایران و دولت دونالد ترامپ دانست. این همکاری برد - برد و همچنین واکنش مقامات آمریکایی سبب شد، زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال همکاری‌های بیشتر میان تهران و واشنگتن شنیده شود. وزیر امور خارجه آمریکا که اغلب مواضعی ضد ایرانی اتخاذ می‌کند، همکاری دولت ایران در موضوع تبادل زندانیان را «سازنده» توصیف کرد و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در توئیتی ضمن «تشکر» از ایران نوشت: «دیدید می‌توانیم باهم به توافق برسیم؟ ». پیشتر نیز رئیس‌جمهور آمریکا در جمع خبرنگاران و در واکنش به موضوع آزادی «وانگ» گفته بود: «این مبادله می‌تواند یک پیش درآمد برای چیزی باشد که می‌شود آن را انجام داد». به گفته برخی کارشناسان این همکاری می‌تواند آغازی برای همکاری‌های بزرگ‌تر باشد اما برخی دیگر با اظهار ناامیدی عنوان می‌کنند که تغییرات بزرگتری برای آغاز همکاری ایران و آمریکا در حوزه‌های تأثیرگذاری نظیر پرونده هسته‌ای یا تحریم‌ها مورد نیاز است که هنوز نشانه‌هایی از آن در روابط دو کشور مشاهده نمی‌شود. یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به «آرمان ملی» می‌گوید که نمی‌شود به این اقدام اخیر آمریکا دلخوش کرد و پنداشت که این موضوع می‌تواند به همکاری‌های بزرگتری منتهی شود.
پرش بورس به قله ۳۲۷
صعود بورس در روزهای گذشته از جمله موضوعاتی بود که رسانه ها آن را در سطح وسیعی بازتاب دادند. شاخص کل بورس تهران با صعود ۱.۶ درصدی توانست در ارتفاع ۳۲۷ هزار و ۶۲۵ واحدی بایستد. این بالاترین سطح بسته شدن نماگر سهام در تاریخ است که با اوج‌گیری سهام بزرگ کالایی رقم خورد. در حالی دماسنج بورس ۱۴ روز متوالی را مثبت پشت سر گذاشته است که عمده افزایش قیمت‌ها در ابتدای روند صعودی در سهام کوچک‌تر رخ داد. ورود نقدینگی تازه در کنار انتظارات تورمی مهم‌ترین محرک‌های بورس در آغاز این مسیر بود. اما پایان هفته گذشته، نیروهای تازه‌ای در جهت افزایش قیمت‌ها به چشم خورد؛ به‌طوری‌که پس از رشد نرخ دلار، بازار جهانی در حوزه نفت و فلزات نیز صعودی شد و همین امر کافی بود تا در معاملات دیروز توجه معامله‌گران به سهام شاخص‌ساز کالایی جلب شود و ارزش معاملات بورس تا مرز ۲ هزار میلیارد تومان پیش رود. این مساله در صورت تداوم به معنای ورود پول‌های تازه به سمت سهام است که می‌تواند زمینه‌ساز موج تازه‌ای از رونق عمومی این بازار باشد. در غیر این صورت دو سناریو برای جریان نقدینگی بورس تهران قابل تصور است که یکی کوچ سهامداران از شرکت‌های کوچک به سمت بزرگ‌ترهاست و دیگری ادامه روند قبلی و باقی ماندن اقبال به نمادها با ارزش بازار پایین‌تر حداقل در کوتاه‌مدت خواهد بود. شاخص کل بورس تهران به سبب جبهه قدرتمند تقاضا در اولین روز معاملاتی هفته به رکورد تاریخی دیگری دست یافت. به این ترتیب دیروز نماگر اصلی بازار سهام با رشد بیش از ۵ هزار واحدی که چهاردهمین رشد متوالی این نماگر به‌حساب می‌آید، از میانه کانال ۳۲۷ هزار واحدی عبور کرد. رکورد قبلی این نماگر در تاریخ ۱۳مهرماه به ثبت رسیده بود. میزان شاخص در این تاریخ ۳۲۷ هزار و ۳۰۶ واحد بود. البته شاخص بورس پیش از این در رویه روزانه معاملات روز سیزدهم سطوح بیش از ۳۳۰ هزار واحدی را نیز تجربه کرده بود. رشد قیمت فلزات و در عین حال نفت در بازار جهانی در کنار ورود دلار به کانال ۱۳ هزار تومانی از مهم‌ترین دلایل پرش ۵ کانالی شاخص سهام با اهرم گروه‌های بزرگ کالایی بود. ارزش معاملات خرد سهام نیز دیروز از ۱۹۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت. در این شرایط انتشار لایحه بودجه سال ۹۹ در روز جاری می‌تواند در تعیین مسیر کوتاه‌مدت سهام و تغییر ریل توزیع نقدینگی در بورس تهران اثر جدی بگذارد.
رشد نرخ دلار و واکنش بورسی‌ها
دلار در پایان هفته گذشته بعد از ۵ ماه مجددا به کانال ۱۳ هزار تومانی وارد شد، این موضوع مهم‌ترین محرک سبزپوشی سهام بورسی در هفته گذشته قلمداد می‌شود. این خبر از نگاه رسانه‌ها دور نماند و به بازتاب آن پرداختند. نیز این خبر را اثرگذاری رشد نرخ دلار بر بورس تهران را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد. در یک نگاه افزایش بهای دلار و به موازات آن کاهش ارزش ریال سبب شد تا انتظارات تورمی که پیشتر به‌واسطه اصلاح قیمت بنزین ایجاد شده بود، تقویت شود. بورس تهران نیز که همواره در دوره‌های تورمی با رشد اسمی قیمت‌ها همراه شده است حال از روند نرخ دلار متاثر شده است. در واقع افزایش شاخص ارزی کشور به معنای کاهش بیشتر ارزش ریال است و در این شرایط بار دیگر سرمایه‌گذاران برای فرار از کاهش بیشتر ارزش سرمایه‌هایشان به سمت دارایی‌های دیگر روی می‌آورند. این مهم درحال‌حاضر به شکل تشدید تقاضای عمومی سهام انعکاس یافته است.
سیاستمداران در راه پارلمان
آیا سرمای اسفند ۹۸ را برگزاری انتخاباتی پرشور، گرم خواهد کرد؟ این پرسشی است که برای قرار گرفتن پاسخ «آری» در مقابل آن فعالان جریان‌های مختلف سیاسی پا به میدان گذاشتند، موضوعی سیاسی که رسانه ها نیز به بازتاب آن پرداختند. برای ثبت نام در انتخابات مجلس چهره های ۲ جناح به میدان آمدند. روز گذشته در آخرین فرصت ثبت نام داوطلبان اگر نه همه، که اکثریتی از چهره‌های سیاسی دارای شرایط نمایندگی از هر سه جریان اصلاح‌طلب، اصولگرا و اعتدالگرا به ستادهای انتخابات وزارت کشور مراجعه کردند و گام اول را برای مشارکت در این رویداد تأثیرگذار برداشتند.به این ترتیب اگرچه خوشبینی اصولگرایان به وضعیت‌شان در انتخابات پیش رو سبب شده بود که پرشمارتر در مرحله ثبت نام ظاهر شوند اما حضور اصلاح‌طلبان نیز چندان کم نبود. دیروز همان طور که از جمع اصولگرایان چهره‌هایی همچون محمدباقر قالیباف، حسین مظفر، الیاس نادران ، غلامرضا مصباحی مقدم و عبدالحسین روح‌الامینی ثبت نام کردند، اصلاح‌طلب‌ها هم شاهد ثبت نام مجید انصاری، الیاس حضرتی، احمد حکیمی پور ، محمد علی افشانی،حسن عابدی جعفری و شهیندخت مولاوردی بودند.در آمار کلی نیز تعداد ثبت نام نه فقط از ادوار گذشته کمتر نبود که رکوردهای پیشین را نیز جابجا کرد. زیرا در پایان مهلت ثبت نام کاندیداهای مجلس یازدهم سخنگوی ستاد انتخابات کشور تعداد ثبت نام شدگان در انتخابات مجلس یازدهم را در کل کشور ۱۳ هزار و ۸۹۶ نفر اعلام کرد؛ آماری که نسبت به دوره قبل ۱۵ درصد افزایش داشته است. از این تعداد هزار و ۶۰۵ نفر زن و ۱۲ هزار و ۲۹۱ نفر مرد هستند که نشان می‌دهد نسبت ثبت‌نام زنان به مردان ۱۲ درصد به ۸۸ درصد است. بر اساس اعلام سیداسماعیل موسوی، ۶۰۱ نفر معادل ۴ درصد تحصیلات حوزوی دارند، ۱۴ درصد دکترا، ۷۷ درصد کارشناسی ارشد و مابقی لیسانس و کمتر از آن را دارند. ۳۷ درصد داوطلبان زیر ۴۰ سال دارند، ۲۶ درصد ایثارگرند، ۴ درصد سابقه نمایندگی مجلس دارند و ۲۳ درصد نیز حداقل یکبار پیش از این در انتخابات مجلس ثبت‌نام کرده‌اند. سخنگوی ستاد انتخابات کشور همچنین اعلام کرد که استان تهران با ۳ هزار و ۱۳۸ نفر، اصفهان با هزار و ۹۹ نفر، خراسان رضوی با ۹۸۰ نفر، خوزستان با ۸۰۰ نفر و استان فارس با ۷۳۹ نفر بیشترین داوطلبان را داشتند.
بررسی فراقانونی لوایح FATF در مجمع
ماجرای دنباله دار FATF و مسکوت ماندن آن در یکسال گذشته از جمله مهم ترین خبرهای سیاسی به شمار می رود که رسانه ها نیز آن را بازتاب دادند. نظر مجمع بر روند فرسایشی تعیین تکلیف لوایح پالرمو و CFT بر همگان آشکار شده و دیگر همه می‌دانند که این مساله به‌جای امری ملی به امری سیاسی و جناحی تبدیل شده و از این جهت است که نظر اعضا بیش از آنکه کارشناسانه باشد بیشتر مبتنی بر جهت‌گیری‌های سیاسی است. هرچند که برخی معتقدند با توجه به خود آیین‌نامه داخلی مجمع اساسا پس از گذشت یکسال این لوایح به‌طور خودکار از دستور کار مجمع خارج شده و نظر شورای نگهبان صائب است که در آن صورت نیز چون مجلس نظر شورا را تامین کرده می‌توان این لوایح را تصویب شده دانست با این حال سیدمصطفی میرسلیم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌گوید: «مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد لوایح مرتبط با FATF در جلسه خصوصی تصمیم‌گیری کرده، اما به‌صورت رسمی نتیجه را اعلام نکرده‌ایم تا دست دولت برای مذاکره با FATF باز باشد و بتواند حقانیت ما را به کرسی بنشاند و سعی کند به آنها ثابت کند که نیت ما خوب است اما اول باید تحریم‌ها برداشته شود تا بتوانیم به‌طور عادی در مورد این پیمان‌ها تصمیم‌گیری کنیم. ماجرای مجمع تشخیص و لوایح چهارگانه FATF کم‌کم به داستان‌های هزارویک شب بدل می‌شود و هر از چندی با اظهارنظر یک یا چند نفر از اعضای این مجمع در مورد این لوایح، رد یا تایید و معایب و مضرات آن برگ دیگری از موضع مجمع درخصوص لوایح چهارگانه ورق می‌خورد. این در حالی است که قاطبه کارشناسان به اهمیت و ضرورت پیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی تاکیده کرده و عدم تصویب این لوایح در مجمع را به مثابه قطع شدن دسترسی‌های مالی و بانکی کشورمان حتی با کشورهای دوست، همسایه و هم‌پیمان قلمداد نموده‌اند. با این حال هنوز هستند برخی افراد که به بهانه‌های واهی و لطایف‌الحیل این لوایح را به زیان کشور بدانند و برای رد آن‌هزار و یک دلیل بی‌منطق بیاورند. گرچه در این میان یک تحلیل متقن وجود دارد که طبق آن مجمع تشخیص از تصمیم‌گیری در خصوص این لوایح کنار گذاشته می‌شود.
اصلاح بودجه: ضرورت یا انتخاب
بودجه ۹۹ و تقدیم آن به وسیله رییس جمهوری به مجلس شورای اسلامی از جمله مهم ترین موضوعاتی بود که رسانه ها در هفته گذشته به انعکاس آن پرداختند. بروز کسری بودجه و کاهش درآمد ملی در اثر تحریم صادرات نفت کشور امری بدیهی است که از زمان اعلام خروج آمریکا از برجام پیش‌بینی شده بود و در اثر همین امر هم بازار ارز در سال گذشته دچار شوک بزرگی شد و نرخ ارز جهش کرد. اما آیا مساله کسری بودجه و آثار آن تمام شده است؟ تحریم‌های ظالمانه بروز کسری بودجه را آشکار و ابعاد آن را تعمیق کرده است. روزنامه دنیای اقتصاد در گزیده ای از سرمقاله خود به مساله اصلاح بودجه پرداخت و آورد: با این حال بررسی ترکیب درآمدها و هزینه‌های دولت نشان می‌دهد کسری بودجه مزمن پدیده‌ای ریشه‌دار، گسترده و قدیمی در اقتصاد ایران است.کسری بودجه سالهای ۹۷ و ۹۸ با وجود سختی‌های بسیار به کمک کاهش سهم صندوق توسعه ملی، انتشار اوراق مالی، فروش داخلی فرآورده‌های نفتی و گازی و نیز کاهش شدید هزینه‌کرد دولت، تا حد خوبی پوشش داده و آثار کوتاه‌مدت آن مدیریت شده است. با این حال، شرایط سال ۹۹، در صورت تداوم وضع موجود، متفاوت خواهد بود؛ چرا که از یکسو درآمدهای نفتی به شدت کاهش یافته و از سوی دیگر سهم بزرگ هزینه‌های غیرقابل اجتناب (مواردی چون حقوق و دستمزد، پوشش کسری صندوق‌های بازنشستگی و بیمه سلامت) کاهش قابل‌ملاحظه در هزینه‌های دولت را در عمل غیرممکن ساخته‌است. منابع صندوق توسعه برای پوشش این حجم از کسری مکفی نیست و با توجه به تورم بالا و نیز عدم اجرای عملیات بازار باز بانک مرکزی، نرخ تامین مالی دولت از بازار نیز بالا رفته است. نتیجه آنکه پوشش کسری بودجه قابل‌توجه کشور از روش‌های معمول که تاکنون مورد استفاده قرار می‌گرفته ممکن نیست و اگر در بر همین پاشنه بچرخد، استفاده مستقیم و غیرمستقیم از منابع بانک مرکزی سبب افزایش سرعت رشد کل‌های پولی و در نهایت نقدینگی خواهد شد. اصلاحات ساختاری بودجه که از سال گذشته مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته نیز به همین امر توجه دارد که در صورت عدم اجرا، دیگر بودجه کشور تراز نخواهد شد و مارپیچ کسری بودجه، پایه پولی و تورم فعال و در صورت تداوم تحریم‌ها مهارناپذیر خواهد شد. این درحالی‌است که اقتصاد کشور از ظرفیت‌های بالقوه بالایی برخوردار است که در صورت اجرای برخی اصلاحات ساختاری، نه تنها می‌توان کسری بودجه را پوشش داد و تورم را مهار کرد، بلکه می‌توان با رکود اقتصادی مقابله کرد و بر مقاومت اقتصاد نیز افزود.
نقد، مطالبه دانشگاه
روز دانشجو برای دانشگاهیان همیشه نماد آرمانخواهی و مطالبه‌گری است، موضوعی که رسانه ها نیز در سطح وسیعی در هفته گذشته به آن پرداخته اند. در این روز دانشجویان با هر گرایش سیاسی نشست‌های سیاسی برگزار می‌کنند تا صدای دانشگاه را به‌گوش مسئولان برسانند. گرچه در این سال‌ها دانشجویان روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته‌اند اما نه ستاره دار شدنشان و نه برخی محدودیت‌های فضای دانشگاه نتوانست روحیه مطالبه‌گری را از آنها بگیرد. فرهاد درویشی، استاد علوم سیاسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین بر خلاف بسیاری از ناظران سوق پیدا کردن فعالیت‌های دانشجویی به سمت مسائل صنفی، فرهنگی و اجتماعی را امر مبارکی نمی‌داند. او در گفت‌وگو با «ایران» توضیح می‌دهد که اگر این اتفاق در کنار تقویت احزاب و جامعه مدنی در فضای خارج دانشگاه رخ داده بود می‌توانست نشانه توسعه سیاسی باشد اما در واقع وقتی این موقعیت حاصل تنگ‌تر شدن فضای دانشگاه و محدود کردن و هزینه دار کردن فعالیت سیاسی دانشجویی است، نباید آن را چیزی مشابه رفتار فضای دانشجویی در کشورها و نظام‌های پیشرفته دانست. آیا شما هم مانند برخی از تحلیلگران بر این باور هستید که جنبش دانشجویی ما هر چند از سالهای اصلاحات جلوتر آمدیم، رو به سمت تضعیف بیشتری پیش رفت یا اینکه معتقدید که این تضعیف جنبش دانشجویی نبوده بلکه نوعی دگردیسی بوده است؟ رای هر ناظر منصفی این واقعیت غیر قابل انکار وجود دارد که فضای دانشگاه در ابعاد سیاسی نسبت به فضایی که دو دهه قبل داشتیم با یک افت جدی مواجه شده است. یعنی پویایی جنبش دانشجویی در سالهای اصلاحات و قبل از آن با سالهای بعدش در دولت‌های آقایان احمدی‌نژاد و روحانی اصلاً قابل قیاس نیست. این فرآیند یک فرآیند طبیعی غیرسیاسی شدن نبود بلکه یک فرآیند اجباری و دستوری سیاست زدایی از دانشگاه بود که باعث شد به یک باره بعد از پایان دولت اصلاحات ما با افت و کاهش چشمگیر و تغییر سریع فضای سیاسی دانشگاه مواجه باشیم. این فرآیند بیشتر فرآیندی برون زا بود تا درون زا، یعنی الزاماً این نبود که دانشگاه و قشر دانشجو در فلسفه زیستی و چیستی خودش به این نتیجه برسد که از سیاست فاصله بگیرد بلکه اینگونه بود که با فشار و تحکم این اتفاق افتاد و لذا ما شاهد هستیم که این تغییر خیلی سریع بود. اینکه فعالیت دانشجویی و جنبش دانشجویی در دوران قبل از دولت نهم و خصوصاً در اوج آن یعنی دوران اصلاحات خیلی با قدرت پیش می‌رفت به عوامل زیادی بر می‌گردد. یکی این بود که همان‌طور که فضای دانشگاه خودش بر جامعه تأثیر می‌گذارد، متأثر از جامعه هم هست. جامعه ایران در نیمه دوم دهه هفتاد با روی کار آمدن آقای خاتمی هم فضای خاصی پیدا کرد و هم تأثیر خاصی روی دانشگاه گذاشت.
نظر شما