اخلاق و زبان فارسی دو بال هویت ایرانی هستند

سیدعباس صالحی، عصرشنبه در مراسم اختتامیه جایزه جلال آل احمد، گفت: جان مایه حوزه هنر دانش و حکمت است اما کالبد آن تکنیک و مهارت شمرده می‌شود. هنر و ادبیات ایران زمین حافظ اخلاق و زبان فارسی بوده است و ادبیات ایران زمین نگهبان این دوبال هویت ایرانی بوده از یک سو اخلاق و از یک سو زبان فارسی؛ هنر و ادبیات ما اگر بخواهد امتداد تاریخی داشته باشد باید نگهبان این دوبال باشد.

وی افزود: فضای صریح و تند مجازی می تواند عامه مردم را از زبان فارسی دور کند و کسانی که در حوزه ادبیات فعالیت می کنند هرگز پسندیده نیست این تساهل را داشته باشند. اگر به تساهل در این زمینه حرکت کنند دیگران از این تساهل پیشی می گیرند؛ بنابراین از آن ها انتظار می رود این راه را امتداد بدهند.

صالحی ادامه داد: در فرآیند جایزه جلال، تلاش شده اتفاق‌ها به گونه‌ای رقم زده شود که شفافیت و اعتمادسازی را از یک سو ارتقا دهد که در این راستا اعلام اسامی هیأت علمی، داوران و نامزدها و آنچه در رویه جایزه بر آن پافشاری شده امتداد یابد و همچنین هیأت داوران و علمی در چرخه بسته نباشد.

وزیر فرهنگ افزود: در کنار پیشکسوتان یا کسانی که آثار متعدد داشته‌اند تلاش شده آثار اولی‌ها هم دیده شوند و نکاتی که کمک کرده جایز جلال به نوعی به اعتمادسازی نسبی نزدیک‌تر شود. تلاش در طی طریق در این مسیر صورت گرفته البته در آنچه باید انجام شود تا به آنچه باید برسیم فاصله داریم و باید گام های محکمی طی کنیم اما جایزه جلال آل احمد فرصتی برای پایش، تحلیل و گفت‌وگو درباره ادبیات ایران غیر از شاخه شعر است.

وی اظهار داشت: باید تمامی بخش‌ها به تحلیل سپرده شود ما وقتی به دوره‌های اصلی و دوره دوازدهم می‌نگریم اتفاتی را مشاهده می‌کنیم که نشان‌دهنده گام‌های پیشرفت در حوزه فرهنگ و ادب ایران است.

صالحی دو اتفاق مهم در جایزه جلال را برشمرد و گفت: در حوزه نویسندگان شاهد دو اتفاق خوب هستیم. اول اینکه نسل جوان که معدن آینده ایران هستند در حوزه ادبیات در بیش از چند حوزه خود را نشان دادند. همچنین بانوان ایران هر سال بیش از پیش در ادبیات ایران کماً و کیفاً سهمی فزاینده داشه‌اند. تنوع در مضامین در حوزه داستان اشاره و با تأکید براینکه امروزه حوزه‌های مختلفی از زندگی روزمره به موضوعات داستانی مبدل می‌شوند، ما در حوزه مستندنگاری هم این تنوع را می‌بینیم و جریان مستندنگاری ایران قدم به قدم به پیش آمده است.

وی ادامه داد: تنوع در سبک و شیوه هم ملموس است هم در داستان هم نقد ادبی و مستندنگاری؛ داستان‌هایی که نوشته می‌شوند کوتاه یا رمان امروز سبک‌های متنوعی را می‌توان در آنها دید. در بخش مستندنگاری علاوه بر مستندنگاری گزارشی امروز مستندنگاری علمی و پژوهشی هم جدی پی‌گیری می‌شود. در نقد ادبی هم همین‌طور است. تنوع سبک‌ها و روش‌ها کاملاً محسوس هستند. در گزارش داوران دوره دوازدهم در پاره‌ای بخش‌ها به مشکلات نشر هم اشاره شد.

وزیر فرهنگ با اشاره به مشکلات حوزه چاپ کتاب بیان کرد: گرچه مشکلات حوزه نشر و کاغذ زمین‌گیر کننده است اما از ناحیه ما مسئولان باید تلاش شود تا مشکلات کمتر شوند ولی شرایط سخت کنونی دقت نویسندگان و ناشران را در عرصه نشر بالا برده است تساهل و تسامح نویسنده و ناشران کمتر شده که می‌تواند نعمتی در دل مصیبت باشد.

وی اظهار داشت: اینکه ما در فضای کارهای موجود علاوه بر تنوع در سبک، تنوع در پس‌زمینه‌ها را می‌بینیم که به اندازه سبک و مضمون حائز اهمیت است. توجه به پیوندها و رشته‌هایی که بر زندگی اجتماعی و سیاسی اثر دارد را مهم است، همه اینها داشته‌هایی است که ما گام به گام جلو آمده‌ایم که مایه ابتهاج است اما هنوز راه نرفته و کم رفته فراوان داریم.

صالحی در پایان گفت: فرهنگ و تمدن ایران زمین به لحاظ اقلیمی و عمق تاریخی آنقدر سوژه دارد که بین آنچه انجام شده و باید شود فاصله‌ها و فرسنگ‌ها است. سوژه‌هایی که در دل تاریخ مانده، بنابراین این سوژه ها در گستره جغرافیای ایران هستند و منتظر شمایند تا آن ها را کشف کنید و در قالب اثر داستانی و مستند به دیگران منتقل کنید.

در بخشی از این آیین از کتاب کارت دعوت، مجموعه داستان‌های کوتاه، به گردآوری احسان رضایی و یزدان سلحشور، که توسط نشر جام‌جم منتشر شده، توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد.

جایزه ویژه دوازدهمین جایزه جلال آل‌احمد به کتاب پس از 20 سال، نوشته سلمان کدیور، از انتشارات شهرستان ادب رسید، این جایزه به دلیل پرداختن به ارزش‌های اسلامی، به این کتاب تعلق گرفت.