تامین اطلاعات مکانی، اعمال حاکمیت بهتر دولت

به گزارش سازمان نقشه‌برداری کشور، مسعود شفیعی در این جلسه اظهار داشت: با به کارگیری ناوگان عکسبرداری هوایی و کشتی مجهز آبنگاری، تهیه نقشه‌های ملی از سراسر کشور و بستر آب‌ها، زمینه اعمال حاکمیت بهتر بر سرزمین با شناخت عوارض مختلف آن، ممکن می‌شود. در این باره باید با به‌روز نگهداشتن این نقشه‌ها و چارت‌های دریایی، از این سرمایه‌های ملی نگهداری کرد.

وی درباره پیشینه سازمان نقشه‌برداری کشور گفت: این سازمان در سال ۱۳۳۲ و با هدف تهیه نقشه‌های مورد نیاز برای برنامه‌های عمرانی کشور تأسیس شد و به تدریج تأمین اطلاعات مکانی پایه امور زیربنایی برای سازمان برنامه و بودجه کشور بر عهده گرفت. علاوه بر تهیه نقشه‌های موردی در دهه۱۳۷۰ و۱۳۸۰ اقدام به تهیه نقشه پوششی به مقیاس۱/۲۵۰۰۰از کل کشور کرده است. درواقع بزرگ مقیاس‌ترین نقشه پوششی کشور که تاکنون تهیه شده، نقشه‌های مقیاس ۱/۲۵۰۰۰ هستند که علاوه بر رفع نیازهای سازمان برنامه و بودجه برای بسیاری از دستگاه‌های اجرایی کشور و نهادهای غیر دولتی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.


تهیه نقشه‌های شهری نماد همکاری بین دستگاه‌های اجرایی کشور

معاون سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به تهیه نقشه‌های با مقیاس ۱/۲۰۰۰ از شهرهای کشور در دهه ۱۳۸۰ افزود: این طرح مشترک با همکاری وزارت کشور و برای تامین نقشه بزرگ‌مقیاس شهرها از سال ۱۳۸۰ برای شهرهای کشور آغاز شد. با افزایش تعداد شهرها هم اکنون از حدود ۱۳۳۵ شهر موجود تعداد ۴۰۰ شهر فاقد نقشه و تنها ۵۰ شهر دارای نقشه به‌روز هستند. برای به‌روز نگهداری نقشه‌های تهیه شده و نیز تهیه نقشه شهرهای فاقد نقشه، توان مالی شهرداری‌های محلی کافی نیست و لازم است برای تامین بودجه آن، اعتباری در نظر گرفته شود.

شفیعی با اشاره به گسترش دانش و توسعه فن‌آوری، نقش سازمان نقشه‌برداری کشور را فراتر از تهیه نقشه‌های مبنایی عنوان کرد و گفت: برای نمونه با جمع‌آوری اطلاعات مکانی، پردازش و تحلیل اطلاعات مکانی دوره‌های مختلف شبکه سراسری ترازیابی، شبکه دائم تعیین موقعیت ماهواره‌ای GNSS شبکه‌های سراسری ثقل سنجی و داده‌های راداری ماهواره‌ای، ۵۰ پهنه کشور در زمینه فرونشست زمین، مطالعه شده و نتایج آنها به صورت اطلس‌های فرونشست ارائه شده است.

وی در این باره خاطر نشان کرد: اولین نتیجه این اقدام، نامه رئیس سازمان مدیریت بحران به ۱۱ استاندار برای هشدار شرایط بحرانی و توجه به فرونشست در ایجاد زیرساخت‌ها در مناطق تحت تاثیر بود. اما در این زمینه وضع مقررات جدی برای جلوگیری از وقوع بحران در این مناطق مورد انتظار است.

شفیعی در ادامه به تهیه مدل رقومی ارتفاعی کشور به‌عنوان بخش دیگری از خدمات سازمان نقشه‌برداری کشور پرداخت و افزود: از مدل ارتفاعی رقومی کشور با ترکیب اطلاعاتی نظیر پوشش گیاهی، میزان بارش، جنس خاک و سایر اطلاعات می‌توان مدل پیش‌بینی سیلاب را تهیه و تا حدود زیادی از وقوع خسارات جانی و مالی پیشگیری کرد. اکنون مدل رقومی ارتفاعی کشور با دقت ۵ متر تهیه شده است و برای استفاده دقیق‌تر و بهتر باید این مدل رقومی ارتفاعی، تدقیق شود.

وی بیان کرد: در سازمان نقشه‌برداری کشور، علاوه بر تأمین اطلاعات مکانی، اهتمام بر تبادل اطلاعات در قالب ژئوپرتال ملی و بر اساس وظایف ذاتی این سازمان وجود دارد. در این زمینه در گام اول معرفی فراداده برنامه‌ریزی شده است که مشخصات داده‌های مکانی دستگاه‌های اجرایی موجب برنامه‌ریزی بهتر شده و از هدر دادن منابع مالی کشور نیز جلوگیری می‌کند. در مرحله بعد نیز باید اشتراک‌گذاری اطلاعات با رویکردی ملی انجام شود.

جلوگیری از تمرکزگرایی در نقشه و اطلاعات مکانی

شفیعی با اشاره به برنامه تفویض وظایف مدیریت‌های منطقه‌ای سازمان نقشه‌برداری کشور به سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها گفت: به منظور جلوگیری از تمرکزگرایی و ایجاد ساختاری کارآمدتر در استان‌ها، پنج مدیریت منطقه‌ای سازمان نقشه‌برداری کشور در سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها ادغام و وظایف آنها با دیدگاهی حاکمیتی به ۳۱ استان کشور تفویض شد.

وی در جمع این نمایندگان به اهمیت کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی با عضویت نمایندگانی از وزارت خانه‌های کشور، امور خارجه، ارشاد اسلامی، جهاد کشاورزی، دفاع، علوم و مرکز آمار ایران به‌عنوان بستری مناسب برای همکاری با کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در زمینه جلوگیری از تشتت نام‌ها نیز پرداخت و به شفاف‌سازی مالی در ارائه ریز ماهانه هزینه‌ها، به کارگیری سامانه تدارکات الکترونیکی دولت(ستاد) و فراخوان تامین نیرو برای انتخاب متصدیان پست‌های مدیریتی اشاره کرد.

شفیعی اظهار داشت: در راستای پیاده‌سازی دولت اکترونیک و به منظور تمرکز زدایی و دسترسی آسان عموم مردم به نقشه و اطلاعات مکانی، با انعقاد تفاهم‌نامه با دفاتر پیشخوان خدمات دولت، گامی مهم برداشته شد. در این طرح با استفاده از بیش از ۲۰۰۰ دفتر پیشخوان دولت در سراسر کشور، دریافت سفارش و ارائه محصولات سازمان نقشه‌برداری کشور، در تمام شهرهای قابل انجام خواهد بود.

وی در ادامه افزود: با برنامه‌ریزی در زمینه به‌روز نگهداری نقشه شهرها، طرح تجمیع اعتبارات و برنامه‌ریزی منسجم با استفاده از تجربه همکاری پیشینِ سازمان نقشه‌برداری کشور و وزارت کشور، می‌توان طی حدود ۲ سال عکسبرداری از تمام شهرهای کشور را به‌عنوان گامی کلیدی در تهیه نقشه و تأمین اطلاعات مکانی به‌روز انجام داد.
 
در این نشست،  پیمان بکتاش؛ معاون فنی سازمان نقشه‌برداری کشور در پاسخ به سوال علی جلیلی نماینده مردم مراغه و یکی دیگر از اعضای کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور، در مورد جایگاه تخصصی ایران در زمینه نقشه و اطلاعات مکانی، گفت: بنابر سوابق جلسات UNGGIM که دارای ۵۵ عضو از آسیا و اقیانوسیه می‌باشد، در زمینه دانش و توان تخصصی نقشه‌برداری، ایران جزء ۵ کشور برتر این منطقه است و با نگاه مثبت تصمیم‌گیران کشور به‌خصوص نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با تامین اعتبار لازم، توان متخصصان کشور با تامین تجهیزات مورد نیاز نه تنها تامین کننده نقشه و اطلاعات مکانی کشور است، بلکه می‌تواند کشورهای منطقه را نیز پوشش دهد.

یزدانی معاون سازمان مدیریت و بحران کشور که در این جلسه حضور داشت گفت: سازمان مدیریت بحران کشور ضمن برخورداری از همکاری نزدیک سازمان نقشه‌برداری کشور و استفاده از اطلاعات مکانی مفید این سازمان، برای بهره‌گیری از اقدامات انجام شده برای مدیریت بحران در کشور دارای عزمی جزم است و برای این منظور لازم است زیرساخت‌های قانونی و اعتبارهای لازم فراهم شود.