سومین نشست سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران سه شنبه شب در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی با حضور جمعی از اساتید و اندیشمندان از جمله نعمت الله فاضلی، محمود سریع القلم و شهیندخت مولاوردی برگزار شد.
«فرشاد مومنی» در ادامه این نشست و در سخنان خود با عنوان «اقتصاد و صلح» اظهار داشت: اندیشه ورزان علم اقتصاد کانون اصلی خشونت ورزی را از جنبه معرفتی به نام انگاره مونو اکونومی می شناسند. یعنی قائل بودن به علم اقتصاد در همه زمان ها، مکان ها و همه سطوح تحلیلی سبب این انگاره می شود. اما افرادی که این انگاره را خشونت زا معرفی کردند آن را به خانواده، بنگاه های کوچک، اجتماع و مسائل خرد، کلان و توسعه ای اقتصادی بسط دادند.
وی گفت: اگر توجه به علم اقتصاد وجود نداشته باشد، بستری به نام خشونت بوجود می آید. از طرفی اگر جامعه ای آزادی سیاسی بخواهد ابتدا باید به آزادی اقتصادی تن بدهد. ولی اگر جامعه تقدم را به آزادی سیاسی بدهد، جامعه شکل نمی گیرد و قانون جنگل حاکم خواهد شد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی به تحولات ۳ دهه اخیر ایران اشاره کرد و گفت: ۴ رییس جمهور پیشین از نظر تفکر و نگاه به مسائل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، بین المللی از زمین تا آسمان با یکدیگر متفاوت بودند ولی از نظر اقتصاد از یک روش پیروی کردند. جالب اینکه افرادی که در زمینه عدالت اجتماعی، مزاج آتشین داشتند، افراطی تر از افرادی بودند که چنین ادعایی را بیان نکردند.
رییس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با تاکید بر اینکه نیاز است با دانش راه را باز کرد تا دلیل مشکلات مشخص شود، افزود: ۷۰سال پیش پائولو فریره(نظریه پرداز تعلیم و تربیت برزیلی) ایده شیوه های آموزش در کشورهای در حال توسعه را رمزگشایی کرد و معتقد بود در جاهایی که افکار افراط گرایانه به نام علم ترویج می شود، شیوه های آموزشی نیز شکل و شمایل متناسب با همان افکار پیدا خواهد کرد.
وی ادامه داد: این نظام آموزشی حافظه محور می شود و به جایی اینکه به خلاقیت، گفت وگو و کار جمعی اهمیت بدهد، مناسبات را بر اساس تک گویی پایه گذاری می کند. به عبارتی در کشورهای در حال توسعه بعد از فروپاشی نظام استعماری، استبدادگران جایگزین استعمارگران شدند و آنها دیدند که این نظام آموزشی برای آنها کارایی دارد تا این سیستم آموزشی حفظ شود.
مومنی با بیان اینکه امروزه حق، با مقدار دلار تعریف می شود، اظهار داشت: در این روش میزان صاحب حق بودن هر فردی بر اساس دلارهایی او است که این موضوع سبب می شود حقوق دیگر انسان ها نادیده گرفته شده و به حاشیه بروند. مانند حق بر اشتغال که در ۳۰ ساله گذشته حدود ۷۰ درصد جمعیت توانا برای اشتغال قادر به مشارکت و رقم زدن اقتصاد خود و جامعه نبودند.
وی ادامه داد: از طرفی هرچقدر سطح تحصیلات و دانایی بالاتر رفته، ضریب مشارکت زدایی از آنها نیز شدت گرفته است. البته اگر بخواهیم از مشکلات چند وجهی خارج شویم نیاز است تمرکز اصلی بر اشتغال مولد، مطالبه ها و حل مسئله گذاشته شود.
این استاد دانشگاه درباره تعربف فقر در ایران توسط سازمان های جهانی گفت: این سازمان ها می گویند ویژگی ۸۹ درصد فقرا در ایران، شاغل بودن آنها است. اما از آنجا که این شغل ها نسبتی با اعتلا بخشی و توسعه جامعه ندارد، فقط تن آنها رنجور و آسیب دیده می شود و به حداقل های بقا نیز دست نمی یابند و برخورد سهل انگارانه با این موضوع سبب خشونت می شود.
وی خاطرنشان کرد: با تمرکز به مسئله اشتغال و نابرابری هایی غیر موجه می توانیم تهدید ها که برای مردم کشور وجود دارد به فرصت تاریخی تبدیل کنیم.
به جای کنشگری صرف باید به ساحت عقل در ایجاد صلح رجوع کرد
در ادامه این نشست «رحیم محمدی» استاد جامعه شناسی دانشگاه در سخنانی با موضوع صلح و گفتمان دانشگاهی گفت: برای رسیدن به مسئله صلح باید در جامعه شناسی تاریخی ایران بیاندیشیم. زیرا صلح از نظر جامعه شناسی میوه جامعه و انسانهای صلح گرا است.
وی گفت: شرایط تاریخی و اجتماعی برای صحبت از صلح بسیار مهم است. در دوره صفویه یک آمادگی برای تغییر و آغاز مدرنیته ایجاد شد و بعد از صفویه یعنی تا پیش از انقلاب اسلامیْ، عصر روشنفکران که بیشتر صحبت از جنگ و مبارزه می کردند و چپ مذهبی بودند، متولد شد.
مدیرگروه انجمن جامعه شناسی ایران به دوران پس از انقلاب اشاره کرد و افزود: بعد از انقلاب اسلامی عصر پسا انقلاب تولد یافت و مفاهیمی مانند دولت قانون، جمهوری، دمکراسی، حقوق شهروندی شکل می گیرد تا استقلال دانشگاه و روشنفکر خردگرا و باز اندیش نیز بوجود آمده تا این نسل میراث ایران را دوباره بیاندیشند.
این استاد جامعه شناسی با تاکید بر اینکه صلح امروزه در حد سیاسی، قدمایی و... نیست بلکه نمادی از مطالعه، مسائل فرهنگی و اجتماعی است، افزود: چنین وضعیتی سبب شد تا گفتمان دانشگاهی و طرح مسئله در ایران بوجود بیاید و دور جدیدی از آزاد اندیشی، دمکراسی و فرهنگ پروری شکل بگیرد.
محمدی خاطرنشان کرد: مسئله اینجاست که نباید همه چیز را به کنشگری ارتباط دهیم و در جایی نیز باید به ساحت عقل رجوع کنیم.
سومین نشست سالانه همایش انجمن علمی مطالعات صلح ایران با عنوان «علوم انسانی و اجتماعی و صلح» برگزار شد.
نخستین و دومین نشست سالانه همایش انجمن علمی مطالعات صلح ایران نیز به ترتیب با عناوین «چیستی و مفاهیم نظری صلح» و «همبستگی ملی و انسجام نظام علمی و صلح» در سال های ۹۶ و ۹۷ برگزار شده بود.
نظر شما