آتشی که شاید این روزها در این خطه فیروزه ای یعنی گیلان سرسبز، بهانه اش وزش باد گرم باشد اما بیش و پیش از آن نقش هر یک از ما به عنوان عامل انسانی در آن نمود گسترده و بارزی دارد نقشی که گاه از روی عمد و گاه غیر عمد است و با آن لطمه ای جبران ناپذیر به جنگل ها که ذخایر ژنتیکی غنی چندین میلیون ساله ماست و محیط زیست مان، فرزندان و آیندمان می زنیم.
طی روزهای اخیر در پی وزش باد گرم بخشی از جنگلها دچار آتش سوزی شد هر چند به اذعان مسئولان شاید این باد گرم خیلی هم در این آتش سوزی ها نقش کلیدی نداشته باشد اما بهانه خوبی برای تخریب این اراضی از سوی عده ای سودجوست ضمن آنکه در کنار بی توجهی و کم دقتی مردمانی که از این هوای معتدل آن هم در آغاز زمستان برای تفریح و تفرج در طبیعت بکر و زیبای این استان بهره می برند، خود عاملی در ایجاد و تشدید آتش سوزی ها شد.
آن هم آتش سوزی در جنگلها که جدای از اثر آن در حفاظت از خاک و آب و ذخیره سازی بارشها و جذب بیشتر آن در خاک و جلوگیری از جاری شدن سیلابها، خود حکم یک پناهگاه امن را برای میلیون ها گونه متنوع زیستی دارد.
ضمن آنکه از سویی بعد اقتصادی جنگل‌های پایدار و اثری که روی معیشت، گردشگری، مزرعه داران، محققان، فعالان داروسازی، شکارچیان وغیره می‌گذارد را هم نباید نادیده گرفت و چه بسا چربیدن این بعد، آن هم برای عده ای سودجو زمینه تخریب و تغییر کاربری این اراضی ارزشمند را فراهم می آورد.
پدیده آتش زدن جنگل و مرتع امروزه بلای جان منابع طبیعی شده که باید برای حفظ جنگل ها بیش از پیش تلاش کرده و همه خود را مسئول بدانیم.
نگین فیروزه ای ایران و خطه سرسبز گیلان هم هرساله به اشکال مختلف از این پدیده بسیار متاثر شده و می شود آنگونه که روزها اخیر چندین شبانه روز (از عصر سه شنبه گذشته تا جمعه شب) وزش بادهای گرم بهانه ای شد تا بخش زیادی از مناطق جنگلی و مرتعی استان به نوعی درگیر آتش شود، آتشی که دیر یاد زود تبعات آن و تخریب هایش در طبیعت خدادادی، دامن مردمان را می گیرد.
از این رو به اعتقاد کارشناسان باید تک تک آحاد مردم نسبت به حفاظت از جنگل ها و مراتع به عنوان عامل تداوم حیات بشر بر زمین و این خاک تلاش کنند و همین امر هم موجب شده تا در اطفای حریق جنگل ها گروه های مختلف مردمی و تشکل های مردم نهاد هم ورود یافته و حضور داشته باشند.
آتشی که در این چند روز به دامن طبیعت جنگلی و مرتعی گیلان افتاده بود موجب شد تا همه از آتش نشانی تا محیط زیست، بسیج، سپاه و گروه های مردمی برای خاموش کردن آن وارد عرصه شوند و این حضور هم موثر بود.
آنگونه که با همه گستردگی آن در نقاط مختلف اما خسارت ها در سطح ماند و فرصتی برای عمقی شدن نیافت.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان در این رابطه در گفت و گو با ایرنا گفت: آتش سوزی جنگل های استان که از عصر سه شنبه در شهرستان های مختلف گیلان آغاز شده بود، با تلاش و ورود به موقع ماموران حفاظتی و مردم کاملا مهار شد.
محسن یوسف پور ضمن قدردانی از همکاری تمامی دستگاه ها، ماموران حفاظتی منابع طبیعی و آبخیزداری در شهرستان های مختلف گیلان، شهرداری ها و غیره به کنترل درآمدن و در نهایت مهار این آتش سوزی ها اضافه کرد: با ورود به موقع ماموران حفاظت جنگل بیشتر این آتش سوزی ها سطحی بوده و از توسعه آتش و عمق یافتن آن و آسیب به تنه وتاج درختان جلوگیری شده است.
کاهش ۶۰ درصدی آتش سوزی ها در گیلان
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان هم در این رابطه گفت: در چند سال اخیر آتش سوزی ها در جنگل های استان عموما سطحی بوده و آسیب جدی به جنگل های گیلان وارد نشده است.
سرهنگ محمد قربانی لرد افزود: آتش سوزی جنگل ها در ۹ ماه گذشته یعنی از اول فروردین تا پایان آذرماه امسال با ۶۵ فقره آتش سوزی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶۰ درصد کاهش یافته، ضمن این که این آتش سوزی ها سطحی بود.
وی در تشریح آتش سوزی جنگل های گیلان در سال گذشته و گستردگی آنها هم گفت : آتش سوزی ها سطحی و ترمیم و بازسازی جنگل ناشی از این آتش سوزی ها نیز سطحی بوده، آسیبی به طبیعت و جنگل های استان وارد نشده و جای هیچ نگرانی نیست.
۹۰ فقره آتش سوزی جنگل در چند روز اخیر
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان با بیان اینکه در این چند روز ۹۰ فقره آتش سوزی در جنگل های شهرستان های مختلف استان روی داد، اظهار کرد : بیشتر این آتش سوزی ها سطحی بوده، ضمن آنکه هم اکنون دو تیم کارشناسی برای ارزیابی میزان دقیق آتش سوزی جنگل در شهرستان های مختلف مشغول فعالیت هستند.
وی در پاسخ به سووال خبرنگار ایرنا، مبنی بر حرف و حدیث ها در مورد عمدی بودن این آتش سوزی ها در برخی از شهرستان های استان خاطر نشان کرد: این خبر را تایید نمی کنم ضمن آنکه موضوع در دست بررسی است.
جعفر صفری اولم، معاون فرماندار ماسال هم پیش از این در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از اطفای حریق ۳۰ هکتار از جنگل های بخش شاندرمن خبر داد و افزود: این آتش سوزی توسط عامل انسانی رخ داده و از شواهد چنین بر می آید آتش سوزی ها عمدی و سریالی است.
وی با اشاره به فعالیت دامداران در جنگل ها و حضور شکارچیان و کوهنوردان وغیره در این گستره ها تاکید کرد : همه این افراد ممکن است که با آتش سر و کار داشته باشند بنابراین ضروری است تا در استفاده از آتش توصیه های ایمنی را جدی گرفته و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز آتش و سرایت آن به جنگل را انجام دهند، ضمن اینکه باد گرم هم می تواند به عنوان عامل و یا تشدیدکننده این آتش سوزی ها باشد.
در این راستا، فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان از مردم خواست زمانی که در جنگل آتش روشن می کنند بعد از استفاده، از خاموش شدن آن مطمئن شده و در صورت مشاهده آتش، اخبار مربوط به آتش سوزی جنگل را با شماره ۱۵۰۴ اطلاع دهند.
در این میان اساتید جنگلداری نیز معتقدند که به دلیل تحریم ها، اختلال در بودجه، مشکل در پرداخت قرق بانان، قاچاق چوب و کاهش نظارت ها دراثر مشکلات اقتصادی همه و همه به عنوان عامل اختلال، موجب شده تا شاهد این آتش سوزی ها در جنگل ها باشیم.
ضرورت نظارت جنگل ها
دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه گیلان با بیان اینکه تغییرات اقلیمی در چند سال اخیر موجب تغییر در شرایط آب و هوایی در استان گیلان و در ابعاد بزرگ تر، کشور شده است، گفت: این تغییرات خشکسالی، سیل، رژیم آبی را شامل می شود، از طرفی دیگر بارندگی های سیل آسا و سیلاب را هم داریم که اختلالات مقاومتی را به جود می آورد.
کامبیز طاهری آبکنار با اشاره به آتش سوزی جنگل ها در شهرستان های استان گیلان افزود: آتش سوزی جنگل اتفاق جدیدی نیست، سالیان سال(آن هم چند باردر سال) در فصل پاییز و اوایل زمستان شاهد آتش سوزی در جنگلها هستیم که عوامل مختلفی می تواند در بروز این آتش سوزی ها سهیم باشد.
وی با بیان این که از دو سال گذشته برداشت از جنگل های شمال را متوقف کرده ایم، اظهار داشت: قرار بر این بود که موضوع حفاظت از جنگل های شمال در اولویت کار سازمان جنگل ها قرار گیرد، اما متاسفانه به دلیل تحریم ها، اختلال در بودجه، مشکل در پرداخت حقوق قرق بانان، قاچاق چوب و کاهش نظارت ها به دلیل (مشکلات اقتصادی) همه این اختلالات موجب شده تا شاهد این آتش سوزی ها در جنگل ها باشیم.
دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه گیلان خاطر نشان کرد : به طور کلی تغییر اقلیمی، اختلال در قاچاق چوب و اختلال در نظارت ها می تواند موجب بروز و ظهور آتش سوزی در جنگل ها شود، ضمن این که وضعیت چند سال اخیر دلیلی بر این ادعا است که ابعاد این مشکلات بیشتر شده است.
وی با تاکید بر این مطلب که باید نظارت در سطح جنگل ها افزایش و قاچاق چوب کنترل شود، خاطر نشان کرد: گفته می شود که میزان مصرف چوب در کشور ما هفت تا ۹ میلیون مترمکعب است و حال در بازاری که خلا چوب وجود داشته باشد، قیمت بالا رفته و قاچاق چوب شکل گرفته در نتیجه اختلال ایجاد می شود.
طاهری آبکناری بیان داشت : گیلان در بخش زراعت چوب جزء اولین استانها بود اما اکنون به جایگاه سوم رسیده که این نشان می دهد در بحث قیمت چوب و خرید تضمینی آن و سیاست گذاری های لازم در این باره باید در سطح ملی پرداخته شود.
امکانات لازم برای اطفای حریق و پایش جنگلها را نداریم
دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه گیلان در ادامه گفت : در حال حاضر، امکانات لازم برای خاموش کردن آتش سوزی جنگل ها از جمله هلیکوپتر مناسب را نداریم، فراهم کردن این امکانات برای حفاظت از جنگل ها باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان این که در اطفا و مهار آتش سوزی در جنگل ها متکی به نیروی بسیج، مردم و غیره هستیم، ادامه داد: موضوع پایش را در سطح جنگل ها توسعه ندادیم در حالی که در چند سال اخیر موفقیت های خوبی در زمینه مخابراتی و پایش داشتیم، تحقق این امر و مواردی اینچنینی در بحث حفاظت از جنگل ها، عزم ملی را می طلبد و مختص استان گیلان نیست.
طاهری آبکناری اظهار داشت: تصمیمات جزیره ای گرفته شده، نتیجه اش این شد، بسترهای جزیره ای ما را به تصمیم سازی نهایی نمی رساند، تصمیم سازی های جدا از هم موجب می شود که در عرصه عملی کاررایی نداشته باشد.
دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه گیلان با اشاره به نیروهای متخصص در گیلان در حوزه های مختلف خاطر نشان کرد: ما در این استان از نیروهای متخصص و به طور کلی از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برخورداریم، مساله نوع مدیریت است.
وی با تاکید بر این که ما نیازمند مدیریت یکپارچه هستیم، اضافه کرد: در زمان وقوع اتفاق به فکر موضوع می افتیم، در واقع همواره عقب هستیم حال آنکه باید دو قدم جلوتر باشیم، و اصلاح این مسائل نیازمند بازنگری در امور مدیریتی است.
وی با بیان اینکه بروز حوادث غیرمترقبه و مقابله با آن نیازمند بررسی های جدید و جدی است، اظهار کرد : در گارگروه های مختلف باید از نیروهای متخصص داخلی استفاده شود این نیروها می توانند در ارائه راه حل های جدید موثر باشند، در حالی که در بسیاری از امور تصمیم گیری ها یک و دو نفره است.
وی با اشاره به نیروهای متخصص و توانمند در گیلان بیان داشت: ما نیروهای متخصص در این استان زیاد داریم، ضروریست تا در کارگروه های استانداری از این نیروها استفاده شود و نباید منتظر باشیم تا حادثه ای رخ دهد، آن وقت بگوییم چه کار کنیم.
نظر شما