چهارمین سفر ظریف به چین، راهبرد فعال دیپلماسی ایران

به گزارش ایرنا، این سفر و گفت و گوی وی با «وانگ یی» وزیر خارجه چین در شرایطی انجام شد که ایران و چین دو کشور دوست با تاریخی از مناسبات بسیار نزدیک هستند که قدمتی دیرینه دارد و در سال های اخیر روند رو به رشد خوبی داشته است.

ایران و چین در بسیاری از مسایل منطقه ای و بین المللی رایزنی هایی دارند و دیدگاه های مشابه و مشترک آنها برای مقابله با یکجانبه گرایی و کاستن از تنش های منطقه ای آنها را به یکدیگر نزدیک کرده است.

افزون بر این نباید فراموش کرد که چین در بیش از یک دهه گذشته بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است و به رغم تحریم ها و فشار حداکثری آمریکا روابط رو به رشد با ایران را مورد حراست قرار داده و همواره بر پایبندی طرفین بر توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی تاکید کرده است.

ایران و چین و رزمایش مشترک
سفر در حالی صورت گرفت که ایران و چین بتازگی یک رزمایش سه جانبه را با روسیه برگزار کردند گستردگی این عملیات رزمی و تمرینی مشترک، بسیار قابل توجه بود و همچون یک کمربند امنیتی دریای عمان و منطقه اقیانوس هند را دربر می گرفت.

دیدار وزیر خارجه ایران به چین به دنبال سفر به مسکو نشان می دهد طرفین عزم خود را برای گسترش روابط در عرصه های سیاسی، نظامی و اقتصادی جزم کرده اند، این رزمایش به گفته ظریف تلاشی از سوی سه کشور برای حراست از امنیت منطقه است و اینکه این منطقه هرگز نیازی به حضور بیگانگان و نیروی نظامی آنها نداشته است و ائتلاف شکل نگرفته و شکننده آمریکا نیز جز اینکه باعث ناامنی می شود، دستاورد دیگری ندارد.

ایران و چین هر دو بر این نکته تاکید کرده اند که یکی از اصلی ترین عوامل تنش در منطقه خاورمیانه، خلیج فارس و تنگه هرمز، اقدامات و راهبردهای نظامی و مداخله جویانه آمریکا است در همین راستا رزمایش مشترک سه کشور نشانه ای مبنی بر این است که آنها نمی توانند شاهد سلطه جویی آمریکا در منطقه ای باشند که از لحاظ راهبردی و  تامین انرژی برای دنیا مهم است و گذرگاهی استراتژیک است که همه کشورها می خواهند امن باشد و با مداخله گرایی بیگانگان در آن مخالفت می ورزند.

برجام و نقش ایران و چین

ظریف بارها و از جمله در این سفر با همتای چینی خود درباره برجام گفت و گو کرده است و هر دو کشور بر این باورند که ریشه تنش های امروز منطقه خروج و نقض یکجانبه برجام از سوی دولت آمریکا است.

دو کشور تاکید می کنند توافق هسته ای یک توافق بین المللی است که شورای امنیت سازمان ملل به رسمیت شناخته است و پشت کردن آمریکا به آن یکجانبه گرایی این کشور را در برابر اراده جامعه بین المللی نشان می دهد.

جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است از اقدامات چین و روسیه درخصوص برجام بسیار خرسند است و اعلام کرده این کشورها برای حراست از این توافق به تعهدات خود عمل کرده اند.

هم اکنون و با نظرداشت این سفر ، مهم این است که ایران و چین از اروپا نیز می خواهند که به تعهدات خود عمل کند و دست از پیروی از آمریکا بردارند و اجازه ندهند توافق هسته ای در معرض فروپاشی قرار گیرد.

ایران و چین تاکید دارند همه طرف ها باید به تعهدات پایبند باشند اینکه یک طرف پایبندی نشان دهد و طرف های دیگر همچنان فشارهای حداکثری و تحریم را دنبال کنند ، راهکاری سازنده نیست و نتیجه ای نخواهد داشت.

مقابله با یکجانبه گرایی
جلوگیری از تک جانبه گرایی و مقابله با حمایت گرایی های تجاری آمریکا در دستور کار بسیاری از کشورها از جمله چین و ایران قرار گرفته است یکجانبه گرایی آمریکا، راهبردهای تجاری بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران و چین را به چالش کشیده و سد راهی برای سازمان های بزرگ تجاری دنیا از جمله سازمان تجارت جهانی بوده است.

ایران، روسیه و چین به عنوان قدرت های بزرگ منطقه ای و آسیا می کوشند با تقویت مناسبات خود و افزودن بر روابط تجاری و استفاده از ارزهای ملی با این یکجانبه گرایی که عرصه های سیاسی و تجاری را شامل شده است، مقابله کنند.

ظریف در سفر خود به روسیه پیش از دیدار از چین نیز در خصوص مسایل دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی با وزیر خارجه آن کشور گفت و گو کرد و خاطر نشان نمود روابط دوجانبه به صورت گسترده در تمامی زمینه ها در حال گسترش است ضمن اینکه زمینه های متعددی برای گسترش روابط وجود دارد که اتحادیه اقتصادی اوراسیا، استفاده از ارزهای ملی در تجارت برای خارج شدن از وابستگی به دلار آمریکا و همکاری در خصوص توسعه فناوری و حوزه های مختلف انرژی از جمله آنها است.

امنیت منطقه 
امنیت منطقه خاورمیانه و خلیج فارس برای همه کشورها بخصوص ایران که بیشترین ساحل را در این منطقه دارد، با اهمیت است یکی از مهمترین مسایلی که ایران درباره آن با چین و روسیه و دیگر کشورها وارد رایزنی شده است مساله امنیت جمعی است.

این طرح به صورت مشترک از سوی ایران و روسیه نیز بارها مطرح شده است و اکنون رایزنی های دیپلماتیک در جریان است تا کشورهای دیگری نیز عضو این مجموعه شوند رزمایش مشترک سه کشور نیز در راستای همین تلاش ها بود و اینکه کشورهای مذکور می توانند برای تامین امنیت منطقه و کشتیرانی آزاد در آن با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند.

وزیر خارجه ایران در این باره می گوید: در این زمینه، ایران و روسیه دو طرح شبیه به هم در خصوص امنیت خلیج فارس دارند که مبنای آن بر همکاری و گفت و گو استوار است نه اینکه به دنبال امنیت از طریق مقابله، تهدید و توصل به زور باشند.

او می افزاید :امیدواریم با مشارکت یکدیگر دو طرح را گسترش دهیم و سایر کشورها را برای پیوستن به این طرح تشویق کنیم.

این اظهارات نشان دهنده آن است که ایران در حال تشویق دیگر کشورها از جمله چین برای پیوستن به این طرح است که طبیعتا می تواند ابزار مهمی برای مقابله با مداخله گرایی و یکجانبه گرایی های خطرناک آمریکا در منطقه باشد.

در مجموع رایزنی های وسیعی میان ایران و چین وجود دارد و سفرهای متقابل مسئولان دو کشور نیز نشان می دهد که هر دو کشور عزم راسخی برای افزودن بر قلمروهای همکاری دارند.

موضوع ارزهای ملی ، گسترده تر کردن روابط تجاری ، راه ابریشم نوین ، توسعه حوزه گردشگری ، امنیت منطقه ای ، مبارزه با تروریسم ، همکاری های علمی و فنی ، توسعه همکاری در بخش انرژی و همکاری در بخش های دانش بنیان و بسیاری از زمینه های دیگر از جمله مسایلی است که دو کشور روی آنها تمرکز کرده اند و در کنار آن در حال یافتن راهکارهایی برای بهبود شرایط منطقه ای از جمله در سوریه هستند و در مورد بسیاری از مسایل منطقه خاورمیانه نیز دو طرف بر اهمیت دیپلماسی و یافتن راه های صلح آمیز برای مقابله با تنش ها تاکید می ورزند.