مهربان به وسعت آسمان

سالن را سکوتی کامل فرا گرفته، خواب مهمان چشمان بیماران و حتی همراهانی که برای مراقبت از عزیزانشان مانده‌اند شده اما او همچنان بیدار است، با شنیدن گاه و بیگاه ناله‌هایی که از برخی اتاق‌ها به گوش می‌رسد خود را بالای تخت بیمار می‌رساند و با نگاهی مهربان و سخنانی امید بخش، آرامَ‌ش می‌کند.

با شنیدن صدای اذان تازه متوجه می‌شود صبح شده اما حتی یک پلک کوتاه هم نزده،  چشمانش از شدت خستگی و بی‌خوابی سرخ و متورم شده اما همچنان مهربانانه و بدون کوچکترین عصبانیتی التیام بخش رنج و درد بیماران‌اش است.

صحبت از پرستاران است، سیپدجامگان بی ادعایی که با تمام وجود در خدمت بیماران بوده و در سخت‌ترین شرایط در کنار آنها هستند و علیرغم تمام خستگی‌ها، بی‌خوابی‌ها و حتی بدخلقی‌های بیماران، همچون شمعی به دور آنها می‌گردند و در هر شرایطی وظیفه انسانی خود را انجام می‌دهند.

حرفه پرستاری یکی از مشاغل سخت و پراسترس در جامعه به شمار می‌رود اما این فرشته‌های سفیدپوش با وجود تمام سختی‌ها و خستگی‌ها، عاشقانه به بیماران خدمت می‌کنند و در بسیاری مواقع تمام خستگی‌شان با مشاهده لبخندی از روی رضایت در چهره بیماران و همراهانشان از تن بیرون می‌رود.

اما نکته قابل توجه در مورد پرستاران اینکه تلاش برای کاهش درد و رنج بیماران در بسیاری مواقع موجب می‌شود از دغدغه‌ها و مشکلات خود غافل شوند در حالیکه آنان نیز همانند همه اقشار جامعه مشکلاتی دارند که نیازمند توجه مسئولان ذیربط است.

عدم پرداخت بموقع کارانه‌ها و اضافه کاری‌ها مشکل عمده پرستاران

یکی از پرستاران بیمارستان توحید سنندج و کارشناس بیهوشی با ۲۴ سال سابقه کار، از مهمترین مشکلات و چالش‌های این حرفه را عدم پرداخت به موقع طرح‌ها، کارانه‌ها و اضافه‌کاری‌ها اعلام کرد و گفت: در این شرایط اقتصادی پرستاران نیز همانند سایر اقشار با مشکلات مالی زیادی مواجه هستند.

جهانگیر خوشخو که در اتاق عمل بیمارستان توحید مشغول به کار است، افزود: در حال حاضر پرداختی‌های ما بیشتر از یکسال است عقب افتاده البته این مساله فقط مختص استان کردستان نیست لذا از مسوولان مرتبط انتظار می‌رود که از طریق وزارتخانه این مساله را پیگیری کنند.

وی اظهار داشت: قطعا حقوق پرستاران جوابگوی سختی کار آنان نیست و اکثر ما مجبور به اضافه کاری هستیم که متاسفانه اضافه‌کاری‌ها هم در وقت خود پرداخت نمی‌شود.

انتظارات مردم فراتر از وظیفه پرستاران

این پرستار کردستانی اضافه کرد: در حال حاضر نقش پرستار در جامعه کاملا شناخته شده نیست و مردم انتظارات خیلی زیادی از او دارند در حالیکه ما در بیمارستان با کمبود نیرو مواجه هستیم و در بسیاری بخش‌ها مریض زیاد و پرستار کم است و مجبوریم با ارائه خدمت به چندین مریض از خود بیشتر از حد توان مایه بگذاریم.

وی افزود: در بسیاری مواقع همراهان بیماران ادعا دارند کمتر به مریضشان رسیدگی می‌شود در حالیکه همه ما تلاش می‌کنیم علی رغم تمام خستگی‌ها با وجدان کاری بالا خدمتگذار مردم باشیم اما جامعه درک آنچنانی که باید از یک پرستار ندارد و توقعات‌شان فراتر از وظیفه و رسالت این قشر است.

خوشخو یادآور شد: با وجود بدخلقی‌ها و بداخلاقی‌های برخی بیماران و حتی همراهان آنان، تمام تلاش ما به عنوان یک پرستار این است که شرایط آنان را درک کرده و از استرس و ناراحتی‌شان بکاهیم.

وی در ادامه به ویژگی‌های یک پرستار نمونه اشاره کرد و گفت: یک پرستار باید با جان و دل در خدمت مریض باشد و انجام وظیفه‌اش فقط رافع مسوولیت قانونی‌اش نباشد بلکه مریض را عضوی از خانواده خود بداند.

این پرستار کردستانی به جوانانی که می خواهند وارد این حرفه شوند توصیه کرد خدمتگزاری صادقانه را سرلوحه کار خود قرار دهند چرا که پرستاری شغل شریفی است که با جان انسان‌ها سر وکار دارد بنابراین باید با جان و دل وارد این حرفه شد.

نجات جان پسرم شیرین خاططره دوران خدمتی‌ام

وی در ادامه با بیان اینکه شغل پرستاری پر از خاطرات تلخ و شیرین است، گفت: حدود ۲۰ سال پیش که پسرم تازه به دنیا آمده و سه ماهه بود ساعت حدود ۱۲ و یک شب بر اثر استفراغ، سیاه و کبود شده و در اصطلاح پزشکی آسپیره کرده بود.

خوشخو افزود: در همان موقع چون دیدم واقعا خفه شده و شاید تا بیمارستان دوام نیاورد مجبور شدم با تنفس مصنوعی و ماساژ در منزل سی پی آرش کرده و از مرگ نجاتش دهم که قطعا اگر کسی دیگر بود شاید فرزندش را از دست می‌داد و این به عنوان یکی از خاطرات خوش در ذهنم حک شده و هیچگاه آن را فراموش نمی‌کنم.

پرستار الگوی صبر و مقاومت

فریبا کابله‌سوری یکی دیگر از پرستاران کردستانی است که کارشناس پرستاری و کارشناس ارشد روان شناسی بالینی بوده و ۲۳ سال سابقه خدمت دارد و در بخش های مختلف بیمارستانی و پست‌های مرتبط انجام وظیفه کرده است.

وی که در حال حاضر به عنوان سوپروایزر بالینی مرکز توحید مشغول به فعالیت است، از پرستاران به عنوان الگوهای صبر و مقاومت در جامعه نام برد و گفت: تمام پرستاران جامعه ما با تحمل سختی‌ها و مشکلات در خدمت مردم بوده و با صبر و حوصله به نیازهای بیماران پاسخ می‌دهند.

این پرستار بیمارستان توحید ادامه داد: هر شغلی که از حالت سیستم عادی فیزیولوژیک خارج شود، خودبخود در زمره مشاغل سخت قرار می‌گیرد چون از مجموعه و ساختار خود خارج شده و بر روح و جسم فرد نیز تاثیر می‌گذارد.

وی افزود: بیمارانی که به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مراجعه می‌کنند ممکن است درک درستی از شرایط کاری و موقعیت یک پرستار نداشته باشند بلکه فقط یک نگاه به وی دارند آن هم اینکه جوابگوی تمام مشکلات و درد و ناراحتی‌های شان باشد.

کابله‌سوری یادآور شد: معطل شدن یک بیمار حتی ۱۰ دقیقه که به نوعی ارباب رجوع پرستاران محسوب می‌شود، ممکن است در برخی مواقع به قیمت جان وی تمام شود در حالیکه در سایر سیستم‌های اداری اینگونه نیست و همین مساله نشان می‌دهد که کار پرستاری قابل توصیف و مقایسه با سایر مشاغل در جامعه نیست.

نگاه رضایت بخش یک مریض درمان تمام خستگی‌هایم است

وی با بیان اینکه با عشق و علاقه وارد این حرفه شده و در تمام سال‌های خدمت هر روز با شوق و اشتیاق  به محل کارش مراجعه کرده و برای انجام هر کاری در هر مقطع و شرایطی آمادگی دارد، افزود: قطعا سختی‌ها و خستگی‌های این شغل بر زندگی شخصی ما نیز تاثیرگذار است اما نگاه رضایت بخش یک مریض درمان خستگی‌هایم در تمام این سال‌ها بوده است.

این سوپروایزر بیمارستان توحید اظهار داشت: مریض و همراه مریض جزو لاینفک کار پرستاران است بنابراین همیشه همه چیز خوب و عالی نیست و در بسیاری مواقع با رفتار بد بیماران نیز مواجه می‌شویم اما با کمی آرامش و ارتباط درست برقرار کردن و حتی لبخندی آرام می توان آرامش را جایگزین عصبانیت فرد کرد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر درک جامعه نسبت به پرستاران افزایش یافته و می‌توان گفت ۷۰ درصد مردم نسبت به نقش این قشر در جامعه آگاهتر شده‌ و انتظارت هم کم کم در حال معقول شدن است ضمن اینکه گاهی ما نیز شاید رفتار خوبی با مریض نداشته‌ایم اما تمام تلاش خود را برای درک وضعیت بیماران انجام می‌دهیم.

کابله سوری در ادامه یکی از امیدهای پرستاران را بحث تعرفه گذاری که توسط وزارتخانه انجام‌ می‌شود، اعلام کرد و گفت: پرستاران با توجه به اینکه فرآیندکارشان بیماری‌زا است، قطعا گاهی از لحاظ روحی و روانی ضربه می بینند که باید تلاش شود از راههای دیگر این تنش برای آنان جبران شود.

عشق و علاقه مهمترین نیاز حرفه پرستاری

وی به افرادی که علاقمند به شغل پرستاری هستند توصیه کرد با عشق و علاقه قلبی وارد این حرفه شده و فقط به عنوان منبع درآمد به آن نگاه نکنند و وضعیت روحی و روانی خود را با این حرفه بسنجند و خود را با شرایط سخت آن سازگار کنند بعد آن را به عنوان یک شغل برگزینند.

این پرستار کردستانی با بیان اینکه وقتی یک پرستار به حرفه‌اش فقط به عنوان شغل کارمندی و درآمد زا نگاه کنند در آینده هم سیستم، هم مردم و هم خودشان دچار مشکل می‌شوند، ابراز امیدواری کرد، شغل پرستاری بیشتر از همیشه در جامعه شناخته شود تمام افرادی که به مجموعه ما اضافه می‌شوند با علاقه وارد شده و سیستم های حمایتی نیز در سطوح بالا بیشتر این قشر را حمایت کنند.

کمبود کادر پرستاری یک معضل جهانی است

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کردستان نیز می‌گوید: پرستاری یکی از مشاغل سخت و زیان آور بوده و کسانی در این حرفه موفق خواهند بود که دارای عشق و محبت بسیار به همنوعان خود بوده و دارای وجدان کاری بالایی باشند.

سهیلا استیفایی با بیان اینکه پرستار باید مهارت ارتباطی خوب، اخلاق مناسب، درک بالا و صبر زیادی داشته باشد، افزود: پرستاری به دلیل لزوم حضور در شیفت‌های غیرمتعارف عصر و شب، قرار گرفتن در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف و حضور در محیط پر استرس باید بتواند فشارهای کاری را تحمل کرده و آرامش خود را تحت هر شرایطی حفظ کرده و با بیماران همدردی کند.

وی اظهار داشت: کمبود کادر پرستاری یک معضل جهانی است بر این اساس بهداشت جهانی نیاز به تأمین پرستار در دنیا را به عنوان معضلی همه گیر اعلام کرده و نمی‌توان آن را تنها به ایران و یا استان کردستان تعمیم داد.
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کردستان یادآور شد: بازگشایی مراکز درمانی جدید و پیشرفت‌های نوین در روش‌های درمانی و مراقبتی و ایجاد بخش‌های درمانی جدید افزایش روزافزون تعداد سالمندان و بسیاری دلایل از این قبیل، همگی موجب افزایش تقاضا برای جذب هر چه بیشتر پرستار در مراکز درمانی اکثر کشورهای دنیا شده است.

وی تاکید کرد: در دانشگاه علوم پزشکی کردستان نیز علی‌رغم افزایش هر ساله پذیرش دانشجو در رشته پرستاری و همچنین ایجاد رشته‌های تخصصی پرستاری در مقاطع تحصیلات تکمیلی و توسعه کمی و کیفی آموزش پرستاری و توانمندی‌های قابل توجه پرستاران و اعضای هیات علمی دانشکده پرستاری هنوز تا حدودی کمبود نیرو وجود دارد.

استیفایی افزود: با تمهیداتی اندیشیده شده از ابتدای امسال تاکنون امکان جذب نیروی جدید هم از طریق استخدام پیمانی، خرید خدمت پرستاران و بکارگیری نیروهای مشمول قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان فراهم شده است.

فعالیت بیش از سه هزار پرستار در کردستان

وی اظهار داشت: در حال حاضر حدود سه هزار و ۲۰۰ نفر کادر پرستاری اعم از کارشناسان پرستاری، اتاق عمل و هوشبری و کمک پرستار در مراکز و بیمارستان‌های سطح استان مشغول به فعالیت هستند که از این تعداد یک هزار و ۵۰ نفر فارغ التحصیلان پرستاری در مقاطع مختلف اعم از کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا هستند.

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کردستان افزود: تاخیر در پرداخت معوقات از جمله مشکلات پرستاران در کشور و استان است هر چند در این راستا مسوولان دانشگاه نهایت سعی خود را به منظور پرداخت به موقع حقوق و مزایای کادر پرستاری انجام داده‌اند ولی امید است در آینده نزدیک شاهد پرداخت این معوقات به پرستاران باشیم.

براساس آمارهای موجود در کشورهای حوزه خلیج فارس به ازای هر تخت بیمارستانی ۲.۵ تا سه پرستار وجود دارد که این آمار در کشورهای توسعه یافته بین چهار تا هفت پرستار است اما در کشور ما به ازای هر تخت بیمارستانی یک پرستار وجود دارد و این آمار در استان کردستان نیز کمتر است.

در تقویم جمهوری اسلامی ایران سالروز ولادت حضرت زینب (س) بزرگ پرستار دشت کربلا به عنوان روز پرستار نامگذاری شده است.