از ۳۵ سال قبل زمانی که نیاز به آشکارساز گازهای شیمیایی در جنگ تحمیلی علیه ایران بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شد و به همین دلیل گروهی از دانشمندان تحقیقات خود را در حوزه ساخت دستگاهی برای این منظور آغاز کردند. حالا پس از ۳۵ سال دستگاه «دتکتور» (آشکارساز قابل حمل مواد منفجره) از مرحله طراحی گذشته و به فاز تجاری رسیده است. این دستگاه که در نمایشگاه تلکام امسال و در غرفه پژوهشگاه فضایی ایران رونمایی شد، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد.
خصوصیات آشکارساز
بر اساس کاتولوگ معرفی این محصول در نمایشگاه تلکام امسال، زمان آنالیز مواد ممنوعه توسط این آشکارساز سه و نیم کیلوگرمی بین ۵ تا ۳۰ ثانیه است که این میزان بر اساس نیاز کاربر متفاوت است.
این دتکتور قابلیت آنالیز مواد جامد، مایع و امکان ذخیره‌سازی نتایج را دارد، باتری آن قابلیت تعویض دارد و زمان استفاده مداوم از آن سه ساعت است.
قابلیت کارکرد در شرایط سخت آب و هوایی از دیگر موارد مهمی است که می‌توان در خصوص این آشکارساز به آن اشاره کرد. ضمن این که در کمتر از۲۰ ثانیه می‌توان آن را مجددا آماده‌سازی کرد و زمان شروع به کارش ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.
این دستگاه قابلیت حمل آسان را دارد و پس از تشخیص ماده جدید می تواند آن را به مواد جدید کتابخانه موجود در دستگاه اضافه کند.
تشخیص مواد ممنوعه حتی در حد نانوگرم
رییس گروه پژوهشی طیف سنجی و تجهیزات میکروالکترونیک پژوهشگاه فضایی ایران در خصوص این آشکارساز کوچک اما پرکاربرد به ایرنا گفت: این گروه با تکیه بر سه دهه تجربه و تخصص در حوزه طراحی و ساخت آشکارسازها بر اساس فناوری طیف سنجی تحرک یونی، تاکنون محصولات مختلفی در این زمینه را به کاربران ارائه کرده است.
سعید حاج علی گل با اشاره به اینکه یک تیم متخصص و جوان موفق به طراحی و تولید این دستگاه شده‌اند، افزود: با توجه به بازخوردهایی از کاربران، از دو سال قبل تیم جوان پروژه که اکنون از متخصصان و صاحبنظران پژوهشکده در این حوزه هستند، فعالیت خود را برای ارائه آشکارساز بهینه و قابل رقابت با نمونه خارجی آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: آشکارسازها دستگاه‌های حساسی هستند و معمولا نیاز به تعمیرات دوره‌ای و نگهداری ویژه دارند، دستگاه‌های خارجی خریداری شده با قیمت بالا، معمولا گارانتی و خدمات پس از فروش ندارند بنابر این در صورت خراب شدن یا داشتن نیاز به قطعات خاص، معمولا دیگر قابل استفاده نیستند.
وی با اشاره به اینکه آشکارسازهای تولیدی توانایی شناسایی مواد ممنوعه در حد نانوگرم را دارند، گفت: این آشکارسازها قابلیت تشخیص نوع ماده مورد نظر را به شیوه‌ای خاص خواهند داشت، در فناوری طیف سنجی تحرک یونی، ابتدا مواد مورد نظر بخار شده و پس از یونیزه شدن، تحت تاثیر یک میدان الکتریکی شتاب می‌گیرند و سپس بر اساس نسبت جرم به بازار از هم جدا می‌شوند، با توجه به این که هر کدام از مواد ممنوعه سرعت منحصر به فرد خود را دارد، می‌توان تشخیص داد که ماده مورد نظر چیست و به چه مقدار وجود دارد.
حاج علی گل اظهار داشت: تحریم‌ها و کیفیت قابل رقابت محصول ارائه شده با نمونه‌های خارجی باعث شده تا کاربران به سمت این محصول متمایل شوند، ضمن این که قیمت نمونه خارجی که اکنون عرضه شده، تا چهار برابر نمونه داخلی است و این مساله باعث شده استقبال کاربران در استفاده از این محصول فراتر از حد انتظار باشد.
نظر شما