در گذر فرهنگی؛ هفته‌ای که گذشت

در پی اعلام خبر شهادت سردار سلیمانی روز جمعه ۱۳ دی تمامی برنامه های فرهنگی در این روز و مراکز برگزارکننده از جمله سینماها، خانه های موسیقی، تالارهای نمایش و غیره تعطیل شدند اما شاید اخبار مربوط به تهدید دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا علیه اماکن فرهنگی ایران که موجی از خشم و نفرت جهانی را برانگیخت و واکنش های مقابل این تهدید را بتوان مهم ترین و سرتیتر اخبار حوزه فرهنگ وهنر در هفته گذشته دانست، تهدیدی که علاوه بر واکنش بسیاری از صاحبنظران داخلی واکنش بیرون از مرزها را هم در پی داشت.

** روزنامه گاردین در گزارشی مبسوط نسبت به خسران وارده به گنجینه فرهنگی کشور در صورت عملی‌شدن این تهدید هشدار داد.

گاردین در گزارش خود آورد: آیا ترامپ می داند چه خسرانی در صورت حمله به ایران برجا خواهد ماند؟ شاید نه، اما وی تقریبا تنها کسی است که نمی داند. ایران با برخورداری از تمدن ۵ هزار ساله و ثبت بیش از ۲۰ بنای آن در فهرست میراث جهانی یونسکو، میراث فرهنگی غنی و منحصر به فردی دارد، به ویژه معماری مذهبی اش که معرف سلطه علم هندسه، طراحی انتزاعی و مهندسی قبل از صنعتی شدن است.

** حجت الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در نامه ای خطاب به مدیرکل سازمان علمی فرهنگی و آموزشی یونسکو، نوشت: رییس‌جمهوری آمریکا در اقدامی شگفت‌آور و غیرمتمدنانه در توییتی مکان‌های مهم فرهنگیِ تمدن چندین هزار ساله ایرانی را تهدید به تخریب و نابودی کرده است.

** همچنین در پی تهدید ترامپ برای حمله به مراکز فرهنگی ایران دو نهاد ایکوم (شورای بین‌المللی موزه‌ها) و ایکوموس جهانی (شورای بین المللی بناها و اماکن) بیانیه‌ای مشترک منتشر کردند.

متن این بیانیه به شرح زیر است: «ایکوم و ایکوموس هرگونه تخریب عمدی میراث فرهنگی را به‌طور مشترک محکوم می‌کنند، در درگیری های مسلحانه و تحولات سیاسی از زمان آغاز هزاره، میراث فرهنگی به طور فزاینده ای مورد هدف قرار گرفته است. همواره میراث‌فرهنگی به منظور تأمین مالی جنگ یا تأثیر بر هویت و اعتماد به نفس دشمنان، غارت یا به عمد نابود شده است.»

** اودری ازوله مدیر کل سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد روز دوشنبه در دیدار با احمد جلالی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد یونسکو نسبت به مواضع ترامپ در مورد حمله به مراکز فرهنگی ایران واکنش نشان داد و حفاظت از دارایی‌های فرهنگی را به آمریکا یاد آور شده است.  

** سید عباس صالحی وزیر فرهنگی و ارشاد اسلامی در توئیتی در واکنش به تهدیدات ترامپ علیه مراکز تاریخی ایران تاکید کرد: ایران که آمریکا نیست!

** وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به توئیت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، گفت: حمله به مراکز فرهنگی کاملا بر خلاف عرف و قوانین بین المللی است.

علی اصغر مونسان یکشنبه شب در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به جزئیات مصوبه سازمان ملل متحد در خصوص هنجارهای بنیادین جامعه جهانی، عنوان کرد: این تهدید در میان هیچ ملتی و با هیچ توجیهی پذیرفته نیست و براساس قطعنامه ٢٣٤٧ سازمان ملل حمله به مراکز فرهنگی جنایت جنگی محسوب می شود.

**‌ خانه نلسون ماندلا، قهرمان مبارزه با آپارتاید آفریقای جنوبی، با صدور بیانیه‌ای و محکومیت تهدیدهای دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برای حمله به ایران از جامعه آمریکایی خواست در برابر هیولایی که خود خلق کرده بایستد.

** جامعه باستان شناسی ایران طی بیانیه ای به دو زبان فارسی و انگلیسی نسبت به تهدید هدف قراردادن ۵۲ مکان مهم از جمله مراکز فرهنگی کشور از سوی دونالد ترامپ واکنش نشان داده و آن را محکوم کرد و رونوشت بیانه مذکور را برای چندین مرکز فرهنگی بین المللی ارسال کرده است.

گستره فرهنگ تحت تاثیر شهادت سردار سپهبد سلیمانی

** ۲۰ اندیشکده فعال در ایران با انتشار بیانیه‌ای به رییس جمهوری و فرمانده محترم ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از آمادگی برای ارائه راهکارهای برای مقابله با آمریکا خبر دادند.

** دومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه دفاع مقدس و مقاومت رسام نشان سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را به برترین فیلم دفاع و مقاومت و پایداری، اهدا می‌کند. این جشنواره در هفته اول خردادماه ١٣٩٩ در آبادان و خرمشهر برگزار می‌شود.

** براساس اعلام روابط عمومی مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پی شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی، شبکه اجتماعی اینستاگرام نسبت به حذف مطالب کاربران ایرانی در این باره اقدام کرده و بسیاری از حساب های کاربران کشور را مسدود کرده است.

 مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فراخوانی از صاحبان حساب‌ها و صفحات حذف شده در اینستاگرام برای طرح شکایت ملی علیه دیکتاتوری رسانه‌ای حاکم بر شبکه های اجتماعی و به منظور فراهم شدن امکان مطالبه حقوق تضییع شده کاربران ایران اسلامی، دعوت کرد.

** مدیران مسوول روزنامه‌های سراسری در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: سردار شهید قاسم سلیمانی یک هدف داشت؛ عزت مسلمانان در پهنه هستی، او در این مسیر فراتر از شُعب و فِرَق اسلام عمل می‌کرد و در راه مبارزه غیورانه با دشمنان ایدئولوژی و طریقت اسلام، سخت دل‌نگران بود تا قطره خونی از بی‌گناهی بر زمین نریزد.

** رییس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور از مزین شدن نام ۳۵ کانون فرهنگی هنری در مساجد معتبر، شاخص و محوری سراسر کشور به نام شهید سردار سلیمانی بهانه ای برای تداعی یاد و راه این شهید گرانقدر و برنامه‌های ترویجی فرهنگ ایثار خبر داد.

** با شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی، ساخت انیمیشنی از کودکی تا شهادت این سردار بزرگ اسلام در مرکز پویانمایی صبا آغاز شد.

** دبیرخانه جشنواره بین‌المللی شعر فجر اعلام کرد: محفل شعرخوانی این دوره جشنواره با عنوان نگین سلیمانی به پاسداشت سردار شهید قاسم سلیمانی اختصاص یافت.

دیگر رویدادهای فرهنگی و هنری هفته گذشته

** شورای صدور پروانه ساخت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با ساخت سه فیلمنامه از جمله فیلم‌نامه‌های زودپز به تهیه‌کنندگی منصور سهراب‌پور، کارگردانی برزو نیک نژاد، همراه با رگبارهای پراکنده به کارگردانی و نویسندگی اسماعیل عفیفه و پیر پسر به کارگردانی و نویسندگی اکتای براهنی موافقت کرد.

** تمامی اجراهای تالارهای مختلف مجموعه تئاتر شهر روزهای ۱۸ و ۱۹ دی ماه به دلیل فرا رسیدن ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) روی صحنه نخواهند رفت.

**‌ همزمان با سی‌ویکمین سال روز شهادت حجت اله زارع از کتاب یادنامه این شهید با نام «یادنامه استاد شهید زارع» با حضور همرزمان این شهید بزرگوار در باشگاه بانک ملت تهران رونمایی شد. این کتاب توسط نشر نگاران قلم در ۱۷۶ صفحه به چاپ رسیده است.

** نخستین کارگردان زن سینمای ایران تا خانه ابدی بدرقه شد: شهلا ریاحی، هنرپیشه تئاتر، سینما، تلویزیون و اولین کارگردان زن ایران چهارشنبه گذشته (۱۱ دی) در سن ۹۳ سالگی دامن از دنیای خاکی برکشید.

 پیکر زنده یاد شهلا ریاحی با حضور همه اقشار مردم از مقابل تالار وحدت به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تشییع و برای خاک سپاری تا خانه ابدی بدرقه شد.

** فراخوان پنجمین سالانه هنرهای شهری تهران با عنوان «بهارستان ۹۹» منتشر شد تا فرصتی برای خلق آثار متنوع شهری برای شهروندان و مسافران نوروزی فراهم کند.

** فراخوان بخش «نمایش‌های بازار» در سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر به منظور معرفی آثار ایرانی برای خریداران بین‌المللی اعلام شد.

** اسامی آثار راه یافته به مسابقه رادیو رادی معرفی شدند، گروه داوری بخش مسابقه رادیو رادی ۸ اثر را برای رقابت در دو قسمت نمایش های رادیویی و رادیو تئاتر انتخاب کرد.

** ۳۹ طراح راه‌یافته به بخش مسابقه و نمایشگاه پوستر سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با ۷۰ اثر معرفی شدند.

**  «مجموعه آثار خوشنویسی میرزا غلامرضا اصفهانی» نتیجه ۴۰ سال کار پژوهشی مرحوم دکتر مظفر بختیار در شب بخارا رونمایی شد تا بر حافظه تاریخی هنرهای سنتی ایران نور توجه بتاباند و «ملک در حال آب رفتن خوشنویسی» را نجات دهد.

** فرهنگستان هنر اولین شماره فصلنامه تخصصی مطالعات عالی هنر ویژه پاییز ۱۳۹۸ را به سردبیری مصطفی گودرزی و با صاحب‌امتیازی فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران منتشر شد.

** فعالیت‌های نشر ایران به هند رسید: بیست و هشتمین دوره نمایشگاه کتاب دهلی نو (۱۴ دی ماه) با حضور مسوولان فرهنگی ایران به شکل رسمی فعالیت های خود را آغاز کرد و تا ۲۲ دی ماه درهای آن به روی علاقه مندان به کتاب و کتاب خوانی باز است.

** تندیس سردار شهید سلیمانی به بهترین فیلم با مضمون جهاد و مقاومت در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر اهدا خواهد شد.  سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه سال جاری همزمان با گرامیداشت چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به دبیری ابراهیم داروغه‌زاده برگزار می‌شود.  

** فیلم کوتاه «یک صندلی برای همه» به کارگردانی فرید حامدی به جشنواره بین‌المللی ویدئو آرت کلن در کشور آلمان راه یافت.

** پیکر فرود گرگین پور صبح روزچهارشنبه ۱۸ دی در میان اندوه و غم هواداران موسیقی نواحی ایران از مقابل تالار وحدت تشییع شد. گرگین پور موسیقی‌دان، نوازنده ویولن و کمانچه بود که عاشقانه در راه اعتلای فرهنگ موسیقی اصیل قشقایی زحمات زیادی را متحمل شد و به تدوین و گردآوری آهنگ‌های محلی که در حال فراموش شدن بودند، پرداخت.

وی عصر روز ۱۰ دی ماه بدنبال عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت.

** بیستمین جشنواره سانتافه نیومکزیکوی آمریکا میزبان دو فیلم بیگاه و شهربازی از ایران است.

جشنواره سانتافه (The Santa Fe Film)، قدیمی‌ترین جشنواره در ایالت نیومکزیکوی آمریکاست که در تاریخ ۲۳ تا ۲۷ بهمن ماه (۱۲ تا ۱۶ فوریه ۲۰۲۰ ) برگزار می‌گردد.

در جهان فرهنگی چه گذشت

**‌ «جنگ ستارگان» همچنان پرفروش‌ترین فیلم این روزها در سینماهای جهان است اما از قسمت‌های قبلی این مجموعه فیلم‌ها جا مانده است. نهمین قسمت از مجموعه جنگ ستارگان، نه تنها نتوانست نظر منتقدان سینمایی را جلب کند، بلکه در فروش گیشه نیز از دیگر قسمت‌های این مجموعه عقب افتاد و نتوانست رکوردشکنی آنها را تکرار کند.

این هفته هم جنگ ستارگان با خیزش اسکای واکر (Star Wars: Episode IX - The Rise of Skywalker) در صدر جدول فروش هفتگی جای دارد. این فیلم که به کارگردانی جفری جاکوب آبرامز J.‌J.Abrams ساخته شده، همچنان در تعطیلات ژانویه، پرمخاطب است.

** درام جنگی «۱۹۱۷» به کارگردانی «سم مندس» با کسب جایزه بهترین فیلم و کارگردانی برنده بزرگ گلدن گلوب ۲۰۲۰ نام گرفت.

هفتاد و هفتمین دوره جوایز سالانه گلدن گلوب ۵ ژانویه ۲۰۲۰ (بامداد دوشنبه ۱۶ دی به‌وقت ایران) در هتل بورلی هیلتن در بورلی هیلز، کالیفرنیا برگزار شد.

** دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا با خلق یک نسخه مجازی از اثر هنری «سالواتور موندی» که گران‌ترین تابلوی نقاشی جهان است، مدعی‌اند علم می‌تواند یکی از بزرگترین اسرار این تابلو را حل کند.

تابلو سالواتور موندی در سال ۲۰۱۷ در حراجی کریستیز به مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار فروخته شد تا از انظار عمومی محو شود. باتوجه به قیمت عجیب و غریب این تابلو و ناشناخته ماندن مالک اصلی آن، تئوری توطئه پیرامون این اثر مطرح شد.

** کشف قدیمی‌ترین کتاب مصور جهان در گورستان مصر باستان: مصرشناسان قدیمی‌ترین نسخه از آنچه را که نخستین کتاب مصور جهان خوانده می‌شود، در گورستان مصر باستان پیدا کردند.

این نسخه چهار هزار ساله، دستورالعمل و رهنمودی برای مصریان باستان برای جاودانگی بوده است.