به گزارش روز پنجشنبه روابط عمومی مراکز فرهنگی هنری مطنقه۸ و فرهنگسرای گلستان، اسماعیل منصوری‌لاریجانی در ویژه برنامه «یاد استاد» به مناسبت گرامیداشت دوازدهمین سالروز در گذشت علامه «سید جعفر شهیدی» نویسنده، مترجم و پژوهشگر فقید اظهارداشت: استاد در زندگی به اهل بیت (ع) تکیه می‌کرد و این امر در آثارش مشهود است.
وی گفت: علامه شهیدی با تاکید بر جمله‌ای از نهج‌البلاغه مبنی بر «الحکمتُ قالت المومن» جوهر حیات انسان را در حکمت می‌دانست، انسان مومن شیعه اگر ظرف وجودش را با حکمت پر نکند در این دنیا ضرر کرده است، نماز شب فراوان باشد، حج فراوان رفتی، مدرسه زیاد ساختی اما اگر صدف جانت را با گوهر حکمت پر نکردی ضرر کردی.
منصوری لاریجانی با اشاره به آیه ۱۷۲ سوره اعراف «أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُوا بَلَی» دنیا دهلیزی برای آخرت است، افزود: اولین سوالی که فردای قیامت از ما می شود «الست بربکم قالو بلی» است، ما ماموریت اصلی خودمان را فراموش کردیم. بزرگترین وظیفه ما در دنیا دعوت مردم به خداوند است در هر مقام و موقعیتی که هستیم، زمانی می‌توانیم این دعوت را به جا آوریم که خود حامل حکمت الهی باشیم.
این نویسنده و پژوهشگر بیان کرد: این همه حوزه، منبر، مسجد، دانشگاه، مدرسه و هیات هست اما چرا کسی از آن بهره نمی برد؟ آیا حاصل ۵۰ سال تحقیق علامه شهیدی و بزرگان دیگر این است که همه از دین فراری باشند؟ هیچکس نمی‌تواند حامل حکمت الهی باشد مگر خدا قلب او را با ایمان پر کُند، قلبی که آکنده از خودستایی، دنیاپرستی، شهوت و حرام است از حلاوت زهد و نور خدا دور است، سینه‌های پاک، اندیشه‌های ورزیده، عرفان، برهان حامل پیام اهل بیت(ع ) می‌شوند.
وی با تاکید بر مطالعه تالیفات دکتر شهیدی افزود: شیعه هم حکمت نظری هم حکمت عملی دارد، سردار شهید سلیمانی حکمت عملی داشت شاید حکمت نظری را نخوانده بود، مادران و پدران ما سواد نداشتند اما شب و روز ذکر اهل بیت (ع) بر لبانشان بود، سردار سلیمانی تمام نشد.
منصوری لاریجانی بیان کرد: همانطور که در حج بدن را احرام می‌بندیم سحرها با اشک احرام می‌بندیم با حکمت الهی و توسل به اهل بیت از آنها کجاوه حکمت بخواهیم تا رستگار شویم.
این نویسنده و پژوهشگر، کتابخانه دکتر شهیدی را نگینی در میدان ۵۸ نارمک تهران دانست که الهام بخش ارزش های اخلاقی و فرهنگ همه کشور است.
غلامرضا امامی نویسنده، مترجم و پژوهشگر نیز در این آیین گفت: امتناع دارم در تجلیل زندگان و ترحیم رفتگان سخن بگویم چون گاهی به ستایش و تملق می‌رسد.
وی درباره سه بخش از زندگی استاد شهیدی اظهارداشت: نوجوان بودم در مشهد به دبیرستان علوی می‌رفتم در کتابخانه کتاب «جنایات تاریخ» نظرم را جلب کرد، استاد در این کتاب بی‌توجه به دوران اسفبار و سختگیری‌های ساواک به موضوع ترور با طعنه‌های بسیار به رژیم وقت پرداخته بودند که مدتی بعد مطلع شدیم این کتاب از کتابخانه‌ها جمع‌آوری و استاد نیز مدتی بازداشت شده بود.
میراحسان شهیدی، هدیه استاد در راه خدا و بقای وطن
این نویسنده و پژوهشگر در بیان ویژگی‌های استاد شهیدی تاکید کرد: باید از این استاد درس‌ها بگیریم، او به دنیا بی‌اعتنا بود، به خاطر می‌آورم هدیه‌ای از نگارش کتاب‌هایش دریافت کرد که برای دست‌اندرکاران جمع‌آوری لغت‌نامه دهخدا خرج کرد.
امامی گفت: استاد شهیدی نماز اول وقت می‌خواند، بالاترین اخلاص این بزرگوار این بود که میراحسان نوجوانی بیش نبود که در جبهه دفاع مقدس برای خدا و بقای وطن شهید شد و مفقودالاثر ماند و استاد هیچ گاه در محافل صحبت نمی‌کرد چرا که معتقد بود هدیه‌ای که در راه خداوند دادی نباید بازگو کنی.
وی افزود: استاد درجه اجتهاد خود را نزد آیت‌الله خویی، طباطبایی بروجردی کسب و با این درجه به قم می‌رود، استاد شهیدی از دوستان نزدیک موسی صدر بود با اشرافی‌گری، اختلاس و دزدی مبارزه می‌کرد.
امامی بیان کرد: استاد شهیدی کتاب‌های ابوذر غفاری از چهره‌های صدر اسلام که با عثمان برای ثروت‌های بسیارش مبارزه کرد، مهدویت در اسلام، بی‌خبری برخی عالمان از حوادث روز، دو نامه سیدجمال‌الدین اسدآبادی به میرزای شیرازی را ترجمه کرد.
این نویسنده و پژوهشگر اظهارداشت: استاد شهیدی مجله فروغ علم؛ مجله روشنفکری اسلامی آن زمان را به چاپ رساند، در رشته دکترای ادبیات به تحصیل پرداخت، علامه دهخدا به خاطر همراهی با دکتر مصدق مدتی به زندان افتاد و جمع‌آوری سه میلیون برگه با موضوع لغت‌نامه فارسی را به علامه شهیدی واگذار کرد.
امامی گفت: استاد شهیدی ریاست موسسه دهخدا را برعهده گرفت و این کار را به اتمام رساند، همانظور که ترجمه اولای نهج‌البلاغه وی در کنار ترجمه‌های دکتر مبشری و مرحوم آیتی زبانزد است، اتمام شرح مثنوی شریف کار فروزانفر، تحقیق درباره دیوان خاقانی، شرکت در کنفرانس‌های جهانی، خدمت به مفتی مصر در راه ترغیب افراد به مذاهب اسلامی از جمله فعالیت‌های این استاد گرانقدر است.
وی در پایان به بیان جمله پرمغزی از استاد شهیدی «فرهنگ چیزی نیست که اگر ویران شود با ده‌ها و صدها سال تلاش ترمیم شود» بسنده کرد.
ژرفای اندیشه و به روز بودن ذهن استاد شهیدی
رئیس فرهنگسرای گلستان نیز در این آیین اظهارداشت: دکتر شهیدی از محضر آیت‌الله خویی، آیت‌الله بروجردی در قم بهره بردند، استاد تمام علوم انسانی بود و مرحوم دهخدا از او به عنوان انسان کم‌نظیر نام می‌برد.
سعید رنجبریان گفت: وقتی در نهمین کنفرانس اندیشه‌های اسلامی در سنگال در مورد اهداف حج صحبت شد؛ استاد شهیدی گفتند عربستان نیازی به گوشت‌های قربانی ندارد و آنها را دفع می‌کند بیایید پول ذبح گوسفندان را برای فقرای هر کشور جمع‌آوری کنیم، این همان ژرفای اندیشه و به روزبودن ذهن استاد شهیدی است.
وی افزود: گاهی با پیش‌فرض‌های ذهنی غلط و عدم آگاهی مرتکب قضاوت‌های نادرستی می‌شویم، آنچه همیشه در عمق ذهن ما بوده اینکه امام سجاد(ع) در فقر، بیماری، غل و زنجیر به سر می‌برده اما وقتی دعای ابوحمزه ثمالی را می‌خوانیم ما را به منطق و درک درست و دوری از داوری و قضاوت‌های شخصی نادرست سوق می‌دهد، استاد شهیدی سال‌ها در رثای اهل بیت(ع) قلم زد؛ اساتید، فرهیختگان، بزرگان، اندیشمندان عالمان و هنرمندان تا وقتی آثارشان هست زنده و ماندگار می‌مانند.
در پایان با حضور منصوری لاریجانی، مهدی باقری قائم مقام دفترنشر و فرهنگ اسلامی، امامی و رنجبریان، از خانواده و نوه علامه سیدجعفر شهیدی تجلیل شد.
ویژه برنامه «یاد استاد» به مناسبت گرامیداشت دوازدهمین سالروز در گذشت علامه «سیدجعفر شهیدی» نویسنده، مترجم و پژوهشگر فقید عصر چهارشنبه در کتابخانه دکتر شهیدی برگزار شد.
شهیدی سال ۱۲۹۷ در شهر بروجرد متولد شد، وی از شاگردان برجسته علی‌اکبر دهخدا و بدیع‌الزمان فروزانفر در دانشگاه تهران بود و سال ۱۳۴۰ دکترای خود را در رشته ادبیات فارسی و تاریخ دریافت کرد.
شهیدی همچنین در حوزه علمیه قم و حوزه علمیه نجف زیرنظر سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدابوالقاسم خویی به تحصیل ادامه داد و موفق به کسب درجه اجتهاد شد.
وی، رئیس مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی، استاد تمام دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و از پژوهشگران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام بود.
شهیدی به جز همکاری در تدوین فرهنگ معین و لغت‌نامه دهخدا، چهار عنوان ترجمه، سه عنوان تصحیح و تعداد زیادی تألیف دارد که شماری از کتاب‌های وی به زبان‌های خارجی ترجمه شدند و جایزه دریافت کردند.
شهیدی اولین کتابش را در نجف در رد احمد کسروی نوشت، سه جلد «جنایات تاریخ» توسط ساواک توقیف شد اما بعدها بعضی مطالب انتقادی را از چاپ بعدی حذف کرد.
این پژوهشگر دی ماه ۱۳۸۶ در تهران درگذشت.
نظر شما