مهلت شکایت داوطلبان رد صلاحیت شده یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در حالی روز گذشته پایان یافت که عملکرد شورای نگهبان و رد صلاحیت گسترده زمینه ساز بحث های گسترده ای در فضای سیاسی کشور شده است؛ اظهارات روز چهارشنبه رییس‌جمهوری مبنی بر اینکه با یک جناح نمی توان کشور را اداره کرد با واکنش تند عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان مواجه شد که در توییتر خود از عبارت‌هایی همچون «جنجال» برای افراد فاقد صلاحیت و پیشگامی در پروژه «ضد ملی» استفاده کرد.
در واقع اعتراض‌های شخصیت‌های سیاسی و فعالان حزبی به عملکرد شورای نگهبان البته از چند روز پیش آغاز شد؛ این عملکرد صدای رییس دولت را هم در آورد که گفت وقتی رد صلاحیت ها از یک جناح خاص باشد، «اینکه انتخابات نمی‌شود.»
اظهار نظر سخنگوی شورای نگهبان با واکنش دفتر رییس جمهوری مواجه شد اظهارات کدخدایی را شتاب‌زده، نسنجیده و شخصی کردن یک موضوع ملی ارزیابی و تصریح کرد که دعوت رییس جمهوری زمینه‌سازی در راستای وحدت و انسجام ملی برای برگزاری انتخابات باشکوه بوده است و اینکه رییس‌جمهوری خواستار بالا بردن تحمل و مدارای برگزارکنندگان انتخابات و به تبع آن فراهم کردن حضور نمایندگان همه سلایق و افکار تعریف شده در چارچوب نظام و قانون اساسی انجام شد.
با این حال روابط عمومی شورای نگهبان نیز در راستای اظهارنظر توییتری عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان و البته با ادبیاتی ملایم‌تر خواستار این شد که مسئولان در بیان اظهارات و نظرات خویش سنجیده تر عمل کرده و از تشنج خودداری کنند تا فرصت سوء استفاده به دشمنان داده نشود و آرامش بر فضای کشور حاکم گردد؛ این بیانیه در عین حال اظهارات رییس جمهوری ایران ناشی از بی اطلاعی وی نسبت به روند بررسی‌ها در هیات نظارت استانی و هیات مرکزی ارزیابی و تصریح کرد که زیبنده یک مقام اجرایی نیست که بدون تحقیق و بی محابا درباره افراد فاقد صلاحیت سخن بگوید و در عین حال این را هم گفت که شورای نگهبان در بررسی صلاحیت افراد تمایزی میان این جناح و آن جناح قائل نشده به طوری که در میان افراد تایید یا رد شده از همه جناح ها حضور دارند.
این موضع گیری از سوی روابط عمومی شورای نگهبان در حالی عنوان شده است که عمده معترضان به عملکرد هیئت‌های نظارت اصلاح‌طلبان هستند و اصولگرایان در خصوص فرایند سکوت توأم با رضایت داشتند. البته اظهار نظر توییتری کدخدایی با واکنش عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور مواجه شد که ادبیات وی را در شان رییس‌جمهوری قانونی و منتخب مردم و خود وی به عنوان حقوقدان با تجربه ندانست و یادآور شد که برگزاری انتخابات در اسفند ماه فرصت بزرگی است و آنچه اهمیت دارد تحقق مشارکت حداکثری است و این که انتظار می‌رود شورای نگهبان در فرصت باقیمانده از بررسی شکایت ها امکان حضور و رقابت و مشارکت بیشتر را فراهم آورد.
نگاهی اجمالی به ادبیات دو سوی ماجرا و تحلیل محتوای اظهار نظر های این دو طیف حاکی از نگاه متفاوت آنها به مسائل کلان کشور است.
آن‌طور که از اظهار نظرهای آشکار و عیان دو طرف برمی‌آید، تقریباً دو طیف ماجرا در این نکته اشتراک نظر دارند که مجلس کنونی مجلس کارآمدی نبوده است. منتها هر کدام از طرفین دلایل متفاوتی برای این امر ارائه می کنند. از ادبیات گفتاری جریانات اصول‌گرا و شورای نگهبان نشان می‌دهد که از دید آنها ناکارآمدی مجلس به خاطر عملکرد نمایندگان حاضر در آن بوده است کما اینکه از بین نمایندگان کنونی مجلس حدود ۹۰ نفر رد صلاحیت شده‌اند که از جمله دلایل عمده رد صلاحیت‌ها مسائل اخلاقی و اقتصادی بوده است. از این رو برای ایجاد یک مجلس کارآمد و موثر معتقد است که باید در مواجهه با داوطلبان انتخابات مجلس سختگیری بیشتری داشته باشد.
در سوی مقابل این اعتقاد وجود دارد که ناکارآمدی مجلس علاوه بر ضعف‌های فردی و اخلاقی نمایندگان مجلس که طبیعتاً از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده‌اند، ناشی از عملکرد نهادهایی است که عملاً وارد فرآیند قانون گذاری شده و مجلس را به حاشیه رانده اند. این طرف در عین حال معتقد است که ترس از رد صلاحیت نمایندگان باعث محافظه کاری آنان در ایفای وظایف نمایندگی می شود.
نکته قابل تامل دیگر که به نظر می‌رسد این روزها دغدغه جدی رییس جمهوری و جریانات سیاسی است لزوم مشارکت حداکثری همه طیف‌ها و سلایق سیاسی در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی است.
از این جهت انتخابات مجلس گذشته از کار ویژه گردش نخبگان، نقش بسزایی در تقویت توان ملی و قدرت ملی در مواجهه با چالش های بیرونی همچون سیاست فشار حداکثری آمریکا دارد که این روزها با ترور سردار سپهبد قاسم سلیمانی و اتفاقات بعد از آن وارد فاز جدیدی شده است.
گذشته از سیاست فشار حداکثری، در روزهای اخیر هم سه کشور اروپایی بعد از حدود ۲۰ ماه از خروج آمریکا از برجام نه تنها به وظایف خود عمل نکردند بلکه به دنبال فعال کردن سازوکار حل اختلاف در برجام هستند.
نباید فراموش کرد که سال ۹۸ پر از فرصت‌ها و چالش‌های طبیعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی و بین المللی بود و هر کدام از این چالش‌ها به تنهایی برای زمینگیر کردن یک دولت کافی است با این حال اتحاد و انسجام میان ارکان مختلف باعث شده تاکنون کشتی ایران و انقلاب به سلامت از این چالش‌ها عبور کند. از سیل ابتدای سال که تقریبا ۲۵ استان کشور را درگیر کرد، تا چالش اعتراضات اجتماعی آبان ماه، ترور سردار سلیمانی، سقوط هواپیمای اوکراینی و در نهایت سیل سیستان و بلوچستان انرژی زیادی از دولت و کشور گرفته است با این حال امروز دو فرصت بزرگ ٢٢ بهمن و دوم اسفند روز انتخابات را پیش رو داریم.
از دید رییس جمهوری در چنین شرایطی حضور گسترده طیف های مختلف سیاسی در انتخابات می‌تواند موجب تجدید نظر در محاسبات غلط دشمنان ایران شود با این حال این مشارکت حداکثری نیازمند الزاماتی است که از جمله آن می‌توان به عملکرد شورای نگهبان و سعه صدر این نهاد در مواجهه با رد صلاحیت‌ها اشاره کرد.
تردیدی نیست که شورای نگهبان هم به اهمیت مشارکت حداکثری مردم در انتخابات دوم اسفند به خوبی واقف است ولی این که چگونه این مشارکت حداکثری محقق شده و محاسبات غلط دشمنان ایران را به هم بزند، راهکاری ارائه نمی‌دهد.
یکی از عوامل تحقق مشارکت بالا حضور همه سلایق سیاسی درون خانواده انقلاب اسلامی است که انتظار می‌رود شورای نگهبان، توصیه‌ها، آینده نگری و سخنان مشفقانه رییس جمهوری و دلسوزان نظام را با حسن نظر در چارچوب قانون و تحقق ارکان چهارگانه (مشارکت، سلامت، امنیت و رقابت) در انتخابات پیش رو، تلقی کرده و در فرصت باقی مانده قانونی بررسی شکایات، امکان حضور و رقابت و مشارکت بیشتر گروه های سیاسی را فراهم تا بار دیگر وحدت ایرانیان و حماسه ایران را در پایان سال ٩٨ جشن بگیریم تا التیام بخش تمام زخم ها و دردهای ماه های اخیر شود.
نظر شما