تکاپوی بورل برای حل اختلافات برجامی

جوسپ بورل نخستین سفر به تهران را پس از انتصاب به جای فدریکا موگرینی انجام می دهد، موگرینی ارتباط بسیار خوبی با ایران داشت و با مواضع سازنده تلاش داشت تا مسائل میان ایران و کشورهای اروپایی از روش‌های دیپلماتیک حل و فصل شود. بورل هم به دنبال راهکاری است تا راهی برای کمک به ایران پیدا کند و برای مثال بتواند اینستکس را پر و بال دهد. او در حالی راهی تهران شده است که فرانسه، آلمان و انگلیس، سه کشور اروپایی طرف برجام پس از جدیدترین اقدام ایران در کاهش تعهداتش اعلام کردند که تصمیم دارند مکانیزم حل اختلاف موسوم به مکانیزم ماشه را فعال کنند. پانزدهم دی ماه گذشته بود که ایران در پنجمین گام کاهش تعهدات خود، اعلام کرد که به تمامی محدودیت‌ها برای ادامه فعالیت اتمی خاتمه داده و دیگر هیچ محدودیتی را برای عملیات غنی‌سازی خود نمی‌شناسد اما در صورت رفع تحریم‌‍‌ها و محقق شدن منافع برجامی‌اش آماده بازگشت به تعهدهای برجامی است. 

بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی افزون بر سفر مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا به منظور راهکارهای نجات برجام را مورد واکاوی قرار دادند.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

روزنامه ابتکار: نخستین سفر هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شرایطی که برجام آسیب‌های زیادی از عهد شکنی آمریکا و بی‌عملی اروپا دیده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. باید دید این دیپلمات اسپانیایی چه ابتکار عملی برای برون رفت برجام از این وضعیت ارائه خواهد کرد.

روزنامه ابتکار در گزارشی با عنوان دلیل حضور بورل در تهران، می نویسد: مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا جزو آن‌دسته از سیاستمدارانی است که از توافق هسته‌ای با ایران به طور جدی حمایت می‌کند او چندین بار از اقدامات دونالد ترامپ در خروج یکجانبه از برجام و اعمال سیاست تهدید و فشار حداکثری علیه ایران انتقاد کرده است. بورل به شدت مخالف یکجانبه‌گرایی آمریکا است و از یکجانبه‌گرایی‌ها و اقدامات مداخله‌جویانه دولت آمریکا از جمله لغو معافیت تحریم‌های نفتی ایران انتقاد کرده است. این سفر قطعا در راستای برجام و گفت‌وگو درمورد کاهش تعهدات ایران و مهمتر از آن فعال کردن مکانیسم حل اختلاف توسط کشورهای اروپایی در برجام است. بریتانیا، فرانسه و آلمان روز ۱۴ ژانویه ۲۴ دی به طور رسمی ایران را متهم به تخطی از اصول برجام کردند. این اقدام کمتر از ده روز پس از آن صورت گرفت که ایران گام پنجم خود را در کاهش تعهدات برجامی اعلام کرد. بر اساس یکی از بندهای مندرج در توافق جامع هسته‌ای، سازوکار حل اختلاف درنهایت می‌تواند به طور خودکار تمام تحریم‌های بین‌المللی گذشته شورای امنیت علیه ایران را بازگرداند. مکانیسم حل اختلاف پیش‌بینی شده در برجام اینگونه است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. این کمیسیون، در چارچوب برجام و برای نظارت بر اجرای این توافق تاسیس شده است. اگر ظرف ۳۵ روز، شکایت آنگونه که شاکی می‌خواهد حل نشود، شاکی می‌تواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد و به شورای امنیت سازمان ملل اطلاع دهد که موضوع حل نشده، متضمن عدم اجرای چشمگیر است. پس از آن، شورای امنیت ۳۰ روز وقت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آن‌ها قطعنامه صادر کند.

روزنامه آرمان ملی در گزارشی آورده است: بورل پیشتر عهده‌دار مسئولیت وزارت امور خارجه اسپانیا در دولت پدرو سانچز بود و مواضع مثبتی نسبت به انقلاب ایران و سیاست‌های برجامی کشورمان داشت. با این وجود آغاز به کار او در منصب هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شرایطی بود که ایران گام‌ آخر کاهش تعهدات را بر می‌داشت و اعلام کرد که دیگر محدودیتی برای توسعه صلح آمیز صنعت هسته‌ای خود قائل نیست. اروپایی‌ها در واکنش به این گام ایران، ابتدا اعلام کردند که منتظر گزارش آژانس خواهند نشست و از ایران خواستند که به تعهدات برجامی خود بازگردد. هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک روز پس از برداشته شدن اجرای گام پنجم ایران، در صفحه توئیتر خود نوشت: «به همکاری با همه طرف‌های برجام برای حفظ و اجرای این توافق ادامه می‌دهد. در شرایط کنونی، اجرای کامل برجام بیش از هرزمان دیگر برای ثبات و امنیت منطقه‌ای و جهانی مهم است». چند روز بعد از این اتفاق اما کشورهای انگلستان، آلمان و فرانسه طی بیانیه‌ای اعلام کردند که مکانیسم حل اختلاف توافق هسته‌ای را فعال می‌کنند و هدف از فعال‌سازی این مکانیسم را «حفظ برجام» عنوان کردند. به نوشته روزنامه واشنگتن پست، این اقدام تروئیکای اروپایی با تهدید مستقیم ایالات متحده صورت گرفت و دولت آمریکا به کشورهای اروپایی اعلام کرده بود اگر این مکانیسم را فعال نکنند، «تعرفه ۲۵ درصدی» علیه خودروهای اروپایی اعمال خواهد شد. در واکنش به این اقدام اروپا وزیر امور خارجه ایران از سران این کشورها خواست که «به قلدرها باج ندهند». او همچنین اعلام کرد که اگر پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع شود، جمهوری اسلامی نیز در مقابل از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(NPT) خارج خواهد شد. بورل اواخر دی ماه در یک کنفرانس خبری در پایان نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل گفت که قصد دارد با همه طرف‌های توافق هسته‌ای گفت‌وگو کند و از همه ظرفیت‌ها برای از بین بردن اختلافات استفاده کند.

این روزنامه در یادداشتی دیگر با عنوان تکاپوی «جوزف بورل» برای ایران، به قلم علی بیگدلی می نویسد: جوزف بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا از جمله سیاستمداران سوسیالیست معتدل اروپایی است که طرفدار برقراری رابطه حسنه با ایران بوده و تمام تلاش‌های خود را به این سمت معطوف کرده است تا رابطه با ایران حفظ شود. بورل از جمله شخصیت‌هایی بود که سبب شد تا مکانیزم ماشه علیه ایران به تاخیر بیفتد. جوزف بورل بارها و در مجامع مختلف به حمایت از ایران پرداخته است. به نظر می‌رسد این سفر نیز در راستای مذاکره با ایران برای تغییر جزئی در سیاست‌های منطقه‌ای باشد تا بتواند امتیازهایی در مقابل برای ایران اخذ کند. از سوی دیگر اروپا به دنبال مستقل شدن از سیاست‌های آمریکا نیز است و به همین علت می‌خواهد راهکاری مجزا داشته باشد. به وضوح مشخص است که ترامپ با اتحادیه اروپا مشکلات جدی دارد و انتظار دارد تا آن‌ها پیرو بدون قید و شرط آمریکا باشند. در این برهه زمانی که اتحادیه اروپا قدم پیش گذاشته است باید اندکی در سیاست‌های منطقه‌ای خود تجدید نظر کنیم.اتحادیه اروپا آخرین راه کشور ما به سمت فضای بین‌الملل است و ما نبایداین فرصت را از دست دهیم. اگر سیاست‌های ما همچون گذشته و بدون تغییر در قبال اروپا و منطقه باقی بماند عرصه بر ما تنگ‌تر خواهد شد. در برهه‌ای که انگلستان به سمت سیاست‌های آمریکا سوق پیدا کرده، نیازمند آن هستیم تا دیپلمات‌های کشورمان با نرمش بیشتری بااتحادیه اروپا مذاکره کنند.اتحادیه اروپا بیشتر بر سر همان سه مساله مانور می‌دهد که در نشست امنیتی مونیخ نیز مورد بحث قرار گرفت و قرار براین شد ظریف گفت‌وگوهایی در این رابطه با اروپا داشته باشد اما گویا درآن برهه زمانی به سرانجام نرسید.اروپا با این سه خواسته قصد دارد تا به نحوی آمریکا را نیز قانع کند تا به برجام بازگردد.

روزنامه ایران با انتخاب مطلبی سفر مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا را بررسی کرد و نوشت: جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز برای نخستین بار از زمان جایگزینی فدریکا موگرینی به تهران سفر می‌کند. بورل که در این سفر با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه و سایر مقامات ارشد ایران دیدار و گفت‌وگو می‌کند، در حالی راهی تهران شده است که فرانسه، آلمان و انگلیس، سه کشور اروپایی طرف برجام پس از جدیدترین اقدام ایران در کاهش تعهداتش اعلام کردند که تصمیم دارند مکانیزم حل اختلاف موسوم به مکانیزم ماشه را فعال کنند. پانزدهم دی ماه گذشته بود که ایران در پنجمین گام کاهش تعهدات خود، اعلام کرد که به تمامی محدودیت‌ها برای ادامه فعالیت اتمی خاتمه داده و دیگر هیچ محدودیتی را برای عملیات غنی‌سازی خود نمی‌شناسد اما در صورت رفع تحریم‌‍‌ها و محقق شدن منافع برجامی‌اش آماده بازگشت به تعهدهای برجامی است. اما واکنش سه کشور اروپایی عضو برجام به این اقدام ایران، تهدید به فعال کردن ساز و کار رفع اختلاف در توافق برجام بود. آنها مدعی شدند اگر این اختلاف حل نشود، ممکن است در نهایت شکایت خود را به شورای امنیت برده و همین اقدام می‌تواند احتمال بازگشت تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل علیه ایران را به دنبال داشته باشد. این در حالی بود که این تهدید، نه تنها اقدام مؤثری برای ترغیب تهران برای بازگشت به تعهدات برجامی‌اش نبود که به ابهامات پیرامون آینده این توافق نیز افزود. چه ظریف هم چند روز پیش متعاقب نامه‌ای که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران هنگام نخستین گام تلافی جویانه ایران خطاب به سران ۱+۴ نوشته بود، بازشدن پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت را با خطر خروج ایران از توافقنامه «ان پی تی» روبه‌رو دانسته بود. با این حال کشورهای اروپایی از جمله انگلیس با تأکید بر اینکه از پیوستن به کمپین فشار حداکثری امریکا علیه ایران خودداری خواهند کرد، خواستار جایگزینی برجام با توافق مدنظر دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا شده‌اند. توافقی که ترامپ بر اساس آن خواستار تغییر بندهایی از توافق و افزودن موضوعات دیگری به آن شده است.

روزنامه شهروند در گزارشی آورده است:‌ با بالاگرفتن تنش‌ها در خاورمیانه جوسپ بورل، هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای نخستین‌بار قرار است امروز وارد ایران شود. اتحادیه اروپا روز گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این دیدار فرصت‌هایی را برای گفت‌وگو درباره تحولات اخیر منطقه به وجود خواهد آورد. در این اطلاعیه آمده: «بورل از سوی وزرای خارجه اتحادیه اروپا موظف شده به منظور کاهش تنش‌ها و پیداکردن راه‌حل‌های سیاسی برای بحران کنونی با شرکای منطقه گفت‌وگو کند». بورل در سفر دو روزه خود قرار است با وزیر امور خارجه ایران و دیگر مقامات ارشد ازجمله رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کند. سفر بورل به ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که اروپا حدود سه هفته پیش در بیانیه‌ای اعلام کرد که سازوکار حل اختلاف در برجام را فعال می‌کند. انتظار می‌رود بورل در این دیدار درباره موضوعاتی مانند اجرایی‌نشدن اینستکس یا ابزار حمایت از مبادلات تجاری به منظور تجارت اروپا با ایران با وجود تحریم‌های آمریکا، ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و تهدید ایران به خروج از ان‌پی‌تی صحبت کند. بورل پیش از این نیز در حاشیه کنفرانس بین‌المللی رایسنا در دهلی‌نو با محمدجواد ظریف دیدار و در دی ماه امسال در تماسی تلفنی با وزیر امور خارجه ایران در خصوص اهمیت حفظ برجام صحبت کرده بود.

دیاکو حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به سفر جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران و دیدار وی با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان، در ارزیابی اهداف این سفر و محورهایی که قرار است در ملاقات‌های مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مطرح شود، گفت: معتقد هستم در این مقطع اروپایی‌ها تلاش می‌کنند به نحوی قابل قبول و بدون افزایش تنش‌ها بین ایران و خود این مرحله را پشت سر بگذارند و به شکلی ایران را متقاعد کنند به بخشی از تعهد خود عمل کند و یا در مسیر انجام دوباره تعهدات در برجام برگردد. می‌دانیم این اتفاق به طور عادی رخ نخواهد داد مگر این که طرف اروپایی کارهایی صورت دهد و به تعهد خود که از نگاه ایران کاملا زیر پا گذاشته شده و مورد بی اعتنایی قرار گرفته بازگردد. شیوه جلب رضایت طرفین یعنی اروپا از این جهت که ایران تعهدات خود را از سر گیرد و از طرف دیگر ایران از این جهت که اروپایی‌ها به نحوی به تعهداتشان برگردند؛ مهمترین موضوعی خواهد بود که احتمالا مورد بحث قرار می‌گیرد تا در نهایت به راه حلی برسیم که متناسب با توانایی‌ها، امکانات و منافع دو طرف برای احیای مجدد برجام باشد. دو راه حل وجود دارد؛ راه حل اول این است که طرفین تا قبل از آن که مهلت به پایان برسد درباره شیوه احیای برجام متناسب با منافع ایران و اروپا به توافق برسند که یک حالت ایده‌آل است و به نظر بنده انگیزه بالایی در ایران و اروپا وجود دارد که به این نتیجه ختم شود.

ماموریت برجامی جوزپ بورل به کجا می‌رسد؟،‌ عنوان مطلبی است که پایگاه خبری فرارو انتخاب کرده است، در گزیده ای از آن می خوانیم: بورل در شرایطی به ایران سفر می‌کند که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در اثر تحریم‌های آمریکا و استمرار بی عملی اروپا در تامین منافع اقتصادی ایران به شدت تضعیف شده و بیم آن می‌رود که دیر یا زود کاملا از بین برود. خصوصا اگر اروپایی‌ها در قالب مکانیسم حل اختلاف که چندی پیش فعال شد، پرونده ایران را بار دیگر به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند. اروپا حدود سه هفته پیش، در اقدامی که به شدت از سوی ایران رد شد، مکانیسم حل اختلاف در برجام را با ادعای حفظ این توافق فعال کرد. طبق این مکانیسم، ایران و اروپا حدود ۶۵ روز برای حل اختلافات در چارچوب کمیسیون مشترک برجام مهلت دارند. در غیر این صورت، پرونده هسته‌ای ایران مجددا به شورای امنیت برده خواهد شد. با گذشت بیش از دو هفته از فعال سازی این مکانیسم، هیچ نشانه‌ای از احتمال حل و فصل اختلافات در چارچوب برجام دیده نمی‌شود. اروپایی‌ها با هدف اعطای زمان بیشتر به راه حل‌های دیپلماتیک، مهلت مکانیسم حل اختلاف را تمدید کردند. حال به نظر می‌رسد که بورل در تهران، این راه حل‌ها را مورد بررسی قرار خواهد داد. این نخستین بار است که بورل به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران سفر می‌کند. سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، با صدور بیانیه‌ای گفت: «آقای جوزپ بورل هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا - که جانشین خانم فدریکا موگرینی شده است - برای نخستین بار پس از تصدی این سمت فردا به ایران سفر می‌کند و با وزیر امور خارجه و سایر مقامات ارشد کشورمان دیدار و رایزنی خواهد کرد.»

پایگاه خبری انصاف نیوز در یادداشتی به قلم رضا نصری، حقوقدان و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی آورده است: بارها به ابهاماتی که ‎صنعت تحریف در مورد برجام و سیاست خارجه آفریده پاسخ داده شده است. اما همچنان بر چند تحریف‌ پافشاری می‌کند: ‏۱) می‌گویند وزارت خارجه «امضای کِری» را در برجام تضمین می‌دانست و به همین خاطر «رودست» خورده است! ‏- موضوع «امضای کری» مربوط به قانون جدید ویزا در آمریکا بود. بحث این بود که ضمانت‌نامه‌ای که کِری در مورد معافیت‌های ویزا برای سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند به ایران سفر کنند ارائه داد باید یک «تعهد یکجانبه» تلقی شده و الزام‌آور محسوب شود! یعنی از دید ایران حرف کِری بار حقوقی دارد! ‏۲) می‌گویند برجام قابلیت هسته‌ای ایران – و به تبع – توان «بازدارندگی» ایران را از بین برد و به همین خاطر ترامپ از برجام خارج شد!‏ حال اینکه گام‌هایی که ایران در کاهش تعهدات خود برداشت نشان داد همه محدودیت‌های فنی برگشت‌پذیر بود و همه قابلیت‌های هسته‌ای ایران در برجام محفوظ مانده است. ضمن اینکه توان «بازدارندگی» ایران – طبق دکترین دفاعی کشور و فتوای رهبر انقلاب – هرگز متمرکز بر «سلاح هسته‌ای» نبوده است! ‏۳) می‌گویند خروج ترامپ از برجام به دلیل ضعف حقوقی و عدم وجود «ضمانت اجرایی» بوده است. حال اینکه برای توجیه خروج از برجام دولت ترامپ – و تمام مشاوران حقوقی واشنگتن – نتوانستند حتی یک «بهانه» از متن حقوقی برجام استخراج کنند! به همین خاطر آن‌ها «تسخیر سفارت» در ۴۰ سال قبل، توان موشکی ایران، فعالیت‌های منطقه‌ای و سایر موارد «فرا متنی» را بهانه خروج قرار دادند! اما اگر به برخی از معاهداتی که آمریکا از آن خارج شد توجه کنید (نفتا، پاریس، پیمان‌های تجاری دوجانبه…)، دولت ترامپ اتفاقاً با استناد به «متن» و با توجیه نسبتاً قابل قبول حقوقی چنین کاری کرد! برجام – برخلاف خیلی از این معاهدات – متن محکمی دارد و متکی به قطعنامه شورای امنیت است! به همین خاطر هم خروج آمریکا از برجام – به مراتب نسبت به خروج آمریکا از سایر معاهدات – بحث‌برانگیزتر شد؛ تا جایی که هنوز هم متحدین نزدیک آمریکا نمی‌توانند با این تصمیم ترامپ – حداقل در ظاهر – ابراز حمایت و همدلی کنند. ۴) می‌گویند برجام از نظر اقتصادی هیچ فایده‌ای برای ایران نداشت.

رسانه‌های اصولگرا

روزنامه جوان: یک مقام ارشد اتحادیه اروپا به ایندیپندنت گفته که «برجام هنوز به مرحله آخر خود نرسیده» و تأکید کرده که ما خواهان بازگشت همه چیز پیرامون این توافق به حالت عادی هستیم. با این حال، معلوم نیست که بورل پیشنهاد ملموسی که برای تهران متقاعدکننده باشد، همراه دارد یا نه؟

روزنامه جوان در مطلبی با عنوان به دنبال نجات بی‌هزینه برجام در تهران، نوشت: ایران گام به گام فاصله خود را با برجام بیشتر می‌کند و البته احتمال بازگشت به آن را هم منتفی نمی‌داند. همین دیروز علی اصغر زارعان، دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفت: «با تلاش بی‌وقفه و گمنامانه و اعمال تمهیدات بایسته در طراحی، بدون اضافه کردن تجهیزات جدید، ظرفیت فعلی تولید در مجتمع آب سنگین اراک را به ۲۰ تن در سال افزایش داده‌ایم.» زارعان در مورد ظرفیت تولید اورانیوم نیز گفت: «هم اکنون میزان تولید روزانه ما ۱۰ کیلوگرم است و نشان می‌دهد که حتی قبل از برجام ما روزانه ۵/۷ کیلوگرم اورانیوم زیر ۵ درصد تولید می‌کردیم.»‌ایران همچنین از ۱۶ دی ماه ۱۳۹۸ گام پنجم هسته‌ای خود را با متوقف کردن تعهدات فنی برداشته، ولی نه‌تن‌ها گفته که به سایر تعهدات برجامی پایبند است، بلکه تأکید کرده که در صورت انجام تعهدات طرف‌های اروپایی، حاضر است به برجام برگردد. اروپاییان طی نزدیک به یک ماه گذشته هیچ گام عملی برنداشته‌اند و صرفاً وعده‌هایی برای تسریع در راه اندازی اینستکس می‌دهند. روز جمعه، وب‌سایت آلمانی دویچه‌وله به نقل از یک منبع مرتبط با اینستکس که نامش فاش نشده، نوشت که «طرح‌هایی برای حصول توافقی در آینده نزدیک در ارتباط با این سامانه وجود دارد.» دویچه‌وله به نقل از این منبع آورده است: «ما باید به توافقی برای زمینه‌سازی برای آینده برسیم، اما بی‌اعتمادی دوطرفه به طرز چشمگیری سرعت مذاکرات را کاهش داده است.» وی گفته است: «ایرانی‌ها شک داشتند که پس از تراکنش اولیه تجارت دیگری انجام شود. به همین دلیل تهران نیاز به اطمینان از این مسئله دارد که این فقط یک آزمایش نیست، بلکه برای تراکنش‌های دیگری هم برنامه‌ریزی شده است.»

سفر زیر سایه ماشه،‌ عنوان روزنامه وطن امروز است، در گزیده ای از آن می خوانیم: کمیسر سیاست خارجی اتحادیه اروپایی امروز وارد تهران می‌شود. این اولین سفر جوزف بورل پس از تصدی این پست، به ایران است. به گزارش «وطن امروز»، اتحادیه اروپایی با اعلام سفر جوزف بورل به تهران تصریح کرد که او در دیدار با مقامات ایرانی درباره تحولات منطقه، روابط دوجانبه و همچنین حفظ برجام رایزنی خواهد کرد. در اطلاعیه اتحادیه اروپایی اشاره شده است که سفر بورل ۲ روزه خواهد بود و طی این سفر با رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و وزیر امور خارجه ایران دیدار می‌کند. در این اطلاعیه همچنین آمده است: سفر بورل فرصتی را برای گفت‌وگو درباره تحولات اخیر در منطقه فراهم می‌کند. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی از سوی وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه موظف شده است برای کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حل‌های سیاسی برای بحران کنونی با بازیگران منطقه‌ای وارد گفت‌وگو شود. در ادامه این بیانیه آمده است: این سفر، علاوه ‌بر این فرصتی است برای ارسال پیام تعهد جدی اتحادیه اروپایی بر حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رایزنی درباره روابط دوجانبه و همکاری‌ها میان ایران و اتحادیه اروپایی. سفر بورل به تهران در حالی انجام می‌شود که ۳ کشور اروپایی ۲۴ دی با انتشار بیانیه‌ای به صورت رسمی از آغاز فرآیند حل‌وفصل اختلافات موسوم به مکانیسم ماشه خبر دادند و همین موضوع منجر به تشدید تنش‌های دیپلماتیک میان ایران و اروپا شد.

روزنامه سیاست روز در مطلبی با عنوان محکوم کردن ترور سلیمانی اولین مطالبه از بورل،‌ نوشت:‌ در حالی امروز قرار است مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران بیاید و با مقامات کشورمان به رایزنی بپردازد که ۳کشوراروپایی به جای اجرای تعهداتشان مکانیسم ماشه را فعال کردند و بیش از گذشته در همراهی با سیاست‌های مغرضانه آمریکا علیه ملت ایران بر طبل رسوایی خود کوبیدند؛ حال در چنین شرایطی وقتی اروپا حاضر به اجرای هیچ کدام از تعهدات برجامی خود نیست، این سوال مطرح می‌شود این سفر بر چه مبنا و دلیلی صورت گرفته و چرا باید آقای بورل به تهران سفر و با مقامات کشورمان رایزنی کند؟ نکته جالب توجه اینکه اتحادیه اروپا در بیانیه خود از رایزنی پیرامون تحولات منطقه خبر داده است که بعد ترور و به شهادت سردار سلیمانی از سوی آمریکای خبیث، آنها مواضعی همچون مواضع آمریکایی‌ها را اتخاذ کردند و نشان دادند در دشمنی علیه ملت ایران از سیاست‌های واشنگتن پیروی می‌کنند. از سویی دیگر گفت‌وگو پیرامون برجامی که به گفته مقامات کشورمان اروپا حتی یک درصد از آن را نیز اجرا نکرده است چه معنا و دلیلی دارد؟ بطورحتم آقای بورل برای اجرای تعهدات به ایران سفر نمی‌کند، به نظر می‌رسد تلاش برای تحمیل شرایط و خواست آمریکا برای آوردن تهران پای میز مذاکره موشکی و توان دفاعی یکی از اهداف شوم این سفر باشد!

به گزارش خراسان، روز گذشته علاوه بر سخنگوی وزارت خارجه کشورمان ، دفتر سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه ای از سفر بورل به تهران در روزهای سوم و چهارم فوریه (۱۴ و ۱۵ بهمن ماه) و دیدارهای او با مقامات ارشد ایرانی خبر داد. اما نکته مهم تر این که طبق اعلام این دفتر، سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران «فرصتی برای رایزنی در خصوص تحولات جاری» فراهم خواهد کرد. به گفته دفتر بورل، وزرای خارجه اتحادیه اروپا به او برای انجام مذاکرات دیپلماتیک با شرکای منطقه‌ای، کاستن از تنش‌ها و تلاش برای رسیدن به راه‌حل‌های سیاسی ماموریت و اختیار مهمی داده‌اند. از سوی دیگر با وجود این که در هفته های اخیر اتحادیه اروپا ساز بی وفایی با برجام را کوک کرده و حتی جسته و گریخته از فعال شدن مکانیسم ماشه سخن به زبان می آورد ، بار دیگر در این بیانیه رویکرد حرف درمانی خود را ادامه می‌دهد و می‌نویسد : «سفر (بورل به تهران) همچنین فرصتی برای تاکید بر تعهد قوی اتحادیه اروپا به حفظ برجام و صحبت درباره روابط دوجانبه و همکاری بین اتحادیه اروپا و ایران خواهد بود».

«فواد ایزدی» کارشناس مسائل سیاسی در گفت و گو با خبرگزاری شبکه اطلاع رسانی راه دانا با اشاره به عملکرد دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشور در مواجهه با اقدامات اروپایی در خصوص برجام، اظهار داشت: زمانی که ترامپ از برجام خارج شد یک ذهنتی هم در آمریکا هم در اروپا ایجاد شده است که اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران در برجام می ماند؛ یکی از دلایلی که آمریکا از برجام خارج شد همین ذهنیت بود، به عبارت دیگر طرف های مقابل هم می خواستند فشار را علیه ایران افزایش دهند و هم می خواستند ایران در برجام بماند. قبل از خروج آمریکا از برجام عده ای در کشور صحبت از برجام اروپایی کردند و گفتند ما در برجام می مانیم حتی اگر آمریکا نباشد. آمریکایی ها اطمینان حاصل کرده بودند که می توانند این کار را انجام دهند زیرا با توجه به حضور ایران در برجام منافع برجامی شان را حفظ می کردند. زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، هدفش این بود که ایران در برجام بماند و منافع آمریکا و اروپا از برجام محفوظ باشد؛ این در حالی است که اروپایی ها نقش پلیس خوب را بازی کردند به این معنا که آمدند و اعلام کردند که اینستکس داریم و کارهایی می کنیم که منافع ایران از برجام تامین شود. اورپایی ها با این سبک حدود یک سال و نیم کشور را معطل کردند و نتیجه این شد که چند سال طول کشید و کشور معطل مذاکرات برجام بود.