در گزیده ای از گفت و گوی روزنامه ایران با محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری، از اهمیت مشارکت در انتخابات آمده است: محمود واعظی در گفت‌وگو با «ایران» تأکید دارد که نه تنها احزاب و گروه‌های سیاسی بلکه هر فرد و چهره تأثیرگذاری که قلبش برای ایران می‌تپد، باید مردم را به مشارکت ترغیب کند چرا که ناامید کردن مردم در حقیقت ناامید شدن از صندوق رأی و انتخابات است. مضاف بر اینکه تجربیات گذشته نشان می‌دهد قهر کردن از صندوق نتیجه‌ای به بار نیاورده است.
آقای واعظی در آستانه یکی از حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین فصل‌های حضور و مشارکت انتخاباتی قرار داریم، اگر مردم در انتخابات پیش رو حضور گسترده پیدا کنند چه تأثیراتی خواهد داشت؟
مشارکت سیاسی مردم در کشور ما مبنای جمهوریت نظام است و به همین دلیل از ابتدای انقلاب، همواره اهمیت داشته و مورد تأکید امام راحل و مقام معظم رهبری و مسئولان عالی کشور بوده است. چنان که بارها رئیس جمهوری محترم بیان کرده‌اند، در کشور مشروعیت همه افراد و نهادها به طور مستقیم یا غیرمستقیم از مردم است و بر همین اساس، مسأله مشارکت، در تمام ادوار انتخابات اهمیت مبنایی و محوری داشته و دارد. در انتخابات پیش رو، این اهمیت به دلایل مختلفی دوچندان شده. در شرایط خطیری که کشور از نظر بین‌المللی دارد، پیام‌هایی که از انتخابات به خارج از مرزهای ایران مخابره خواهد شد، بسیار مهم و در این میان عنصر مشارکت دارای اهمیت است. سیاست فشار حداکثری امریکا و تروریسم اقتصادی که این کشور علیه ملت ایران به کار بسته به مرحله سرنوشت‌سازی رسیده. کشور با مقاومت، فداکاری و حضور آگاهانه مردم و البته تلاش شبانه‌روزی خادمان ملت در دولت و ارگان‌های دیگر، عملاً از بحرانی که امریکا انتظار داشت بوجود بیاید، عبور کرده و تقریباً اکثر شاخص‌ها رو به بهبود است. در چنین شرایطی، مشارکت بالای مردم در انتخابات پیش رو به نوعی میخ آخر بر تابوت کمپین فشار حداکثری امریکا خواهد بود و به سران کاخ سفید خواهد فهماند که سیاست‌شان با شکست قطعی مواجه شده است. در واقع مشارکت بالا می‌تواند منجر به ناامید شدن امریکا از رسیدن به اهدافش شود و گشایش‌هایی در اقتصاد به وجود بیاورد.
به هرجهت انتخابات با هر کیفیتی در حال برگزاری است؛ به نظر شما احزاب و گروه‌ها حتی آنان که نامزدی ندارند یا نامزدهای‌شان امکان رقابت پیدا نکرده‌اند، چه باید بکنند، آیا قهر و خانه‌نشینی چاره‌ساز است؟
کنش سیاسی اساساً مبتنی بر هزینه-فایده و تحلیل سودمندی آن، معطوف به نتیجه است. در طول ۴۱ سال پس از انقلاب ۳۶ انتخابات در کشور ما برگزار شده، احزاب وگروه‌ها در طول این سال‌ها و ادوار مختلف انتخابات، اگر از قهر و خانه‌نشینی طرفی بسته‌اند و ثمره‌ای به دست آورده‌اند، خب باز هم چنین کنند؛ واقعیت اما این است که این کار نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه تجربه ثابت کرده که گاهی زیان‌های جبران‌ناپذیری را هم به بار می‌آورد. ضمن اینکه عرض کردم در انتخابات پیش رو، موضوع واقعاً فراتر از منافع حزبی و گروهی است و پای منافع و امنیت ایران در میان است. به اعتقاد من نه فقط احزاب و گروه‌های سیاسی - صرفنظر از اینکه نامزدی در انتخابات دارند یا ندارند- بلکه هر فرد و سیاستمدار و چهره تأثیرگذاری که قلبش برای ایران عزیز می‌تپد، باید تلاش کند مردم را ترغیب به مشارکت کند و با ناامید کردن مردم از نهاد انتخابات و صندوق رأی مقابله کند. این ضرورت به نظرم برای احزاب و جناح‌ها که کنشگران عمده سیاست در کشور هستند، پررنگ‌تر هم هست.
آقای رئیس جمهوری در چند سخنرانی اخیر اشارات صریحی به راه امام و آرمان‌های انقلاب و «جمهوریت» و حق انتخاب داشتند. در دوره امام آنچه پیش برنده امور بود اعتماد عمومی به حاکمیت و مسئولان بود و آنچه الان به گفته برخی کارشناسان تصمیم‌سازی‌ها را دشوار کرده کاهش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی است. برخی اتفاقات اخیر هم این وضعیت را بدتر کرده است. ریشه این مشکل در کجاست و برای حل آن چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید؟
کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی، پدیده‌ای است که باید کاملاً فرآیندی و پروسه‌ای به آن نگاه کرد. این پدیده دفعتاً و یکباره به وجود نیامده و برای تحلیل زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری آن، یک دید عمیق و بلندمدت نیاز است. قبول دارم که حوادثی اتفاق افتاده که تأثیر غیرقابل کتمانی در کاهش اعتماد و سرمایه اجتماعی داشته اما نباید با فروکاستن دلایل این پدیده صرفاً به حوادث اخیر، دچار اشتباه محاسباتی شویم. اساساً مشی سیاست‌ورزی و ساختار رقابت سیاسی در کشور ما به گونه‌ای است که سرمایه‌سوز و اعتمادزداست. آقای رئیس جمهوری اشاره گذرایی در نشست خبری اخیر به این موضوع داشتند. در رقابت سیاسی «سازنده»، صندوق رأی فصل‌الخطاب است و پس از مشخص شدن نتیجه آرا، فضای انتخاباتی و رقابت‌های فشرده تا انتخابات بعدی به بایگانی می‌رود. ما ولی رقابت‌ها را با پایان انتخابات تمام نمی‌کنیم و فضای رقابت را به همه امور کشور تسری و این رویکرد را تا انتخابات بعدی ادامه می‌دهیم. یعنی بعد از انتخاب شدن رقیب، به جای اینکه در عین حفظ مرزبندی‌ها کمک کنیم امورات کشور بچرخد و مشکلات مردم رفع و رجوع شود، همه تلاش‌مان را معطوف می‌کنیم به اینکه به مردم حقنه کنیم اشتباه کرده‌اند به آن کسی که مد نظر ما بوده رأی نداده‌اند. این چیزی نیست که من ادعا کنم، آن را علنی اعلام می‌کنند و حتماً شما بارها در رسانه‌ها و محافل دیده‌اید و شنیده‌اید. با صدای بلند از پشت بلندگو می‌گویند «انقلاب امام سالم بود، انتخاب غلط فساد آورد» و متأسفانه این را نمی‌فهمند که روی شاخه نشسته‌اند و بُن می‌برند.
پشیمان‌سازی مردم، نتیجه‌اش لزوماً باخت رقیب در انتخابات بعدی نیست، نتیجه‌اش ناامیدی مردم از صندوق رأی و نهاد انتخابات است. انتخابات مبنای مشروعیت همه ما و به تعبیر رهبر معظم انقلاب، آبروی نظام اسلامی است. همه ما باید تلاش کنیم از تندبادهای رقابت سیاسی و کشمکش‌ها و بگومگوها، گزندی به این سرمایه ملی نرسد. اگر قواعد بازی در رقابت سیاسی را رعایت کنیم حتماً گام مهمی برای ترمیم سرمایه اجتماعی و احیای اعتماد عمومی برداشته‌ایم. فرقی نمی‌کند چه کسی برنده انتخابات آتی باشد، ما به یک وفاق ملی برای تغییر مشی سیاست‌ورزشی و رقابت سیاسی در کشور نیاز داریم. یقین بدانید تا زمانی که این اتفاق نیفتد تمام اقدامات دیگر برای احیای سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به نتیجه نخواهد رسید.
پیش‌بینی‌تان از میزان مشارکت در انتخابات پیش رو چقدر است؟
بسیار امیدوارم که مردم بزرگ و موقعیت‌شناس کشورمان، همان طور که در سراسر کشور در تشییع پیکر سردار رشیدمان شهید سپهبد سلیمانی و راهپیمایی ۲۲ بهمن پیام وحدت، انسجام، قدرت و اقتدار به منطقه و جهان مخابره کردند، باز هم با حضور آگاهانه در روز دوم اسفند موجب ناامیدی دشمن و عظمت بیشتر جمهوری اسلامی ایران شوند.
نظر شما