بر اساس آخرین داده‌های در دسترس، ویروس موسوم به کووید ۱۹ از ووهان، ششمین شهر پرجمعیت در چین آغاز و سایه سیاه شیوع این درد بی‌درمان به تدریج در سایر کشورهای جهان گسترش یافت.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از ابتلای هشت نفر در این استان به ویروس کرونا و فوت یکی از آنها بر اثر این بیماری تا ظهر روز پنجشنبه، هشتم اسفندماه خبر داد و پیش‌تر هم ۳۶ مورد مشکوک در منطقه زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی کاشان شناسایی شدند که البته تا این لحظه شمار افراد مبتلا ۶ نفر اعلام شده است.
برخی مطالب به طور جسته گریخته از زمان اعلان خبر مشاهده کرونا در ایران از سوی افراد متخصص و غیرمتخصص در رسانه‌ها و فضای مجازی انتشار یافته است که موجب شد تا از یک سو حساسیت‌های نابجا و از سوی دیگر برخی بی‌تفاوتی‌ها، ناپرهیزی‌ها و حتی سودجویی‌هایی را بدون دریافت اطلاع کافی از اصل ماجرا شاهد باشیم.
این روزها ناآگاهی عمومی بستر شیوع ۲ آفت همزمان، کرونای جدید و جولان سودجویان را فراهم کرده است؛ چنان که برخی برای در امان ماندن از این ویروس حتی به ماسک‌های یکبار مصرف و دستمال‌های آنتی‌باکتریال هم رحم نکردند.
شیوع ویروس کرونا به عنوان آزمونی مهم دیگری در تاریخ خلقت در همین چند روز گذشته برندگانی مانند پزشکان، پرستاران و بهورزان، خیران، پویش‌های تزریق امید در جامعه به ویژه بین مبتلایان و خانواده متوفیان یا بازندگانی سیه‌روی همچون دلالان، احتکارکنندگان و شایعه‌پراکنان داشت اما گذر از این روزهای سخت و تلخ، تنها در گروی ارتقای آگاهی عمومی است.
بر اساس آخرین آمارها البته ۵۴ نفر از میان مبتلایان به ویروس کرونای جدید در کشور درمان شدند اما همچنان در زمان حاضر حساب و کتاب شرایط نقاط مختلف درگیر این بیماری نشان می‌دهد که اگر همکاری مردم و برنامه‌ریزی از سوی مسوولان تحقق نپذیرد، می‌تواند به افزایش شمار مبتلایان و تحمیل بار هزینه‌های سنگین جسمی، مالی و روانی بر دوش جامعه و نظام سلامت کشور منجر شود.
کووید ۱۹ چیست؟
رییس شبکه بهداشت شهرستان در نشست توجیهی و آموزشی بیماری کرونای جدید در دانشگاه علوم پزشکی کاشان تشریح کرد: ویروس‌ها در حقیقت با باکتری و قارچ تفاوت‌شان در این است که آنها بیشتر شرایط یکسانی دارند اما به طور معمول ویروس ها ریزتر هستند و به دلیل تغییر شکلی که می‌دهند، طیف دارویی ضدویروس کمتری داریم.
مسعود دهقانی افزود: سالانه تنوعی از ویروس‌ها را تجربه می‌کنیم و در مورد سرماخوردگی به حدود یک‌هزار مورد می‌رسد؛ به ویژه کودکانی که تازه وارد اجتماع می شوند به طور معمول با سرماخوردگی روبه‌رو می‌شوند اما بیشتر تلاش می‌شود تا با استراحت و مصرف مواد مقوی بیمار بهبود یابد زیرا خود بدن پس از مدتی ضد ویروس را تولید می‌کند؛ از این رو بیشتر پزشکان بر این باور هستند چندان دارو تجویز نشود چرا که با گذشت مدتی از زمان ابتلا به ویروس، سیستم ایمنی بدن ترشحاتی برای مقابله با آن خواهد داشت و در نتیجه موجب بهبودی خواهد شد.
وی بیان کرد: کرونا ویروس هم بر اساس این الگو چند سوی خود را در جامعه انسانی تظاهر و به دلیل تازگی برای جمعیت، تعدادی را مبتلا کرده است؛ کرونای جدید هم ماه میلادی دسامبر ۲۰۱۹ در منطقه‌ای که نسبت به عرضه انواع گوشت زنده و غیرزنده اقدام می‌کردند، خیزش کرده است.
رییس شبکه بهداشت کاشان اضافه کرد: اگرچه علت اصلی هنوز کشف نشد اما به دلیل شباهت با ویروس‌های سارس یا مِرس که در سال‌های گذشته در بخش‌هایی از چین و عربستان شاهد بودیم، کرونای جدید نام‌گذاری شد که به اختصار کووید ۱۹ می‌گویند.
وی اظهارداشت: نخستین‌بار مراجعه برخی افراد با علایمی مانند تب و لرز، سرفه و تنگی نفس شدید که نیاز به بستری داشتند موجب شناسایی این ویروس در چین شد و به تدریج اطلاعات تکمیلی نشان داد که ویروس از حیوان واسطه به انسان و سپس از انسان به انسان منتقل شد که البته این احتمال هم وجود دارد که در گونه حیوانی برخلاف انسان واکنش حادی نداشته باشد.
دهقانی ادامه داد: علایم اولیه کرونای جدید مانند سرماخوردگی‌های ویروسی است اما تب و بدن درد و سرفه مهم‌تر و سایر علایمی مانند آبریزش بینی هم ممکن است در بیمار وجود داشته باشد اما درصدش کمتر است.
به گفته وی برخی افراد حتی با وجود ابتلا به ویروس کرونا ممکن است دچار تب خفیفی شوند و در مقابل برخی دیگر با وجود سرفه‌های شدید و خلطی، آلوده نباشند؛ اختلاف نظر بین پزشکان در مورد بیماری هم از این امر سرچشمه می‌گیرد.
رییس شبکه بهداشت کاشان گفت: مصرف سوپ و مایعات گرم، استراحت و بالا بردن سیستم ایمنی بدن تا زمان بهبودی در همه موارد از سرماخوردگی تا آنفلوآنزا و کرونا مورد تاکید پزشکان است اما افراد دچار اضطراب که به طور قطع موجب کاهش مقاومت سیستم ایمنی بدن می‌شود، در کنار بزرگسالان به ویژه افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله نارسایی قلبی و زنان باردار تاکنون به عنوان گروه‌های آسیب‌پذیرتر شناسایی شدند.
وی با اشاره به آمارها افزود: برخلاف تصور شایع، کودکان هم ممکن است این بیماری را بگیرند اما چون بدن‌شان به هر علتی مقاومت داشته به موارد منجر به فوت چندانی ختم نمی‌شود و یکی از علت‌های تعطیلی مدرسه‌ها هم این است که فرزندان می‌توانند بیماری را به بزرگتر خود منتقل کنند.
میزان مبتلایان و راه‌های پیشگیری
دکتر دهقانی، تقویت روحیه امید در جامعه را ضروری برشمرد و تصریح کرد: بین ۹۸ درصد از مبتلایان به کرونا ویروس در جهان بهبودی داشتند و تنها ۲ درصد آمار به فوت منجر شده است.
وی به انتقادها در مورد تفاوت احتمالی آمارها در ایران نسبت به سایر نقاط اشاره و تشریح کرد: برخی ممکن است به علایمی خفیفی مبتلا شده و نیازی به مراجعه برای درمان نداشته باشند؛ بسیاری بیماران با رعایت مسایل بهداشتی، مراقبت‌های ابتدایی، استراحت و سپری شدن دوره درمان بهبود می‌یابند و ممکن است ۱۰ درصد مبتلایان نیاز به بستری پیدا کنند.
رییس شبکه بهداشت کاشان تاکید کرد: ویروس سنگین است و در قالب خروج قطره‌های آبی از ترشحات دهان، بینی یا چشم فرد مبتلا به کرونا، موجب انتشار بیماری می‌شود.
وی با اشاره به ادعاها مبنی بر زنده ماندن ویروس ۲۴ تا ۴۸ ساعت در محیط‌های سرد و مرطوب اضافه کرد: ماندگاری بین چهار تا ۶ ساعت در نقاطی با دمای معمولی هم عنوان شده که البته هنوز از نظر علمی اثبات نشده است.
دهقانی ادامه داد: مردم به ویژه افراد مبتلا اگر از دست دادن، روبوسی کردن و لمس کردن سطوح در معرض آلودگی خودداری کنند، زنجیره انتقال بیماری قطع خواهد شد چرا که تاکنون بنابر نظر بیشتر پزشکان، این ویروس با قطره‌های آلوده انتقال می‌یابد؛ اگرچه برخی هم ممکن است بر انتقال از راه هوا اشاره داشته باشند.
وی تشریح کرد: برای مثال هنگام سرفه و عطسه در خانه، مسجد، تاکسی، اتوبوس یا هر مکان دیگری اگر ترشحات فرد بیمار روی سطوحی مانند، فرش، رایانه، کتاب، لباس، میز یا دستگیره درب بپاشد و فرد دیگری آن را لمس کند و به نقاطی مانند دهان، بینی یا چشم خود بمالد، به احتمال زیاد مبتلا خواهد شد.
رییس شبکه بهداشت کاشان افزود: بر این اساس افراد باید در کنار خودداری از هر گونه اجتماع غیرضرور و استفاده از وسایل مشترک مانند لیوان، قندان، حوله، چادر نماز، مهر، سجاده یا خودکار، هنگام عطسه و سرفه دستمال جلوی دهان و بینی خود بگیرند و سپس آن را در کیسه زباله دربسته بیاندازند و دست‌های خود را مرتب با آب و صابون بشویند.
وی گفت: به هر روی ممکن است افراد سطحی آلوده را لمس کنند اما در نهایت باید با الکل ۷۰ درصد یا آب ژاول با درصد اختلاط یک به ۴۹ مخلوط و برای ضد عفونی سطوح زمینی یا سرویس‌های بهداشتی استفاده کنند که البته این محلول تا ۲۴ ساعت قابل استفاده خواهد بود.
دهقانی اظهارداشت: ضدعفونی با این روش در راستای ویروس‌زدایی از سطوح در کنار رعایت بهداشت فردی می‌تواند زنجیره انتقال را قطع کند و بیماری تمام شود.
وی با اشاره به امکان مقاومت بیشتر بدن انسان در برابر کرونا ویروس جدید همانند آنفلوانزا در آینده تاکید کرد: هنوز برای هرگونه اظهار نظری زود است و باید منتظر یافته‌های بیشتر باشیم اما در زمان حاضر رعایت فاصله بین افراد باید مدنظر باشد که البته آن هم در گروی این است که افراد مشکوک یا مبتلا از لمس سطوح و دیگران خودداری کنند.
مشارکت عمومی تنها راه قطع شیوع کرونا
رییس شبکه بهداشت کاشان حساسیت‌ها در مورد آمار میزان مبتلایان به ویروس کرونا را یادآور شد و تصریح کرد: ۲ ماه آینده از نظر اوج گرفتن میزان ابتلا بسیار حساس است و مگر اینکه آشنایی مردم افزایش یابد و همه مسائل بهداشت فردی را رعایت کنند.
وی با بیان اینکه برخی با نگاه تردید به موضوع نگاه می‌کنند، افزود: اگر دانش مردم در جامعه ۵۰۰ هزار نفری این منطقه مبنی بر راه‌های پیشگیری و انتقال از ویروس کامل نباشد، اوج زیادی خواهیم داشت، میزان بستری چند برابر خواهد شد و البته بخش‌های بیمارستانی هم کم خواهد بود.
دهقانی گفت: آمار مبتلایان در درجه دوم اهمیت قرار دارد، برخی به جای آگاه‌سازی به دنبال آمارسازی و زمان‌سازی هستند و تلاش دارند به موضوع جلوه‌های دیگری بدهند؛ در حالی که باید همه کمک کنیم تا میزان ابتلا کاهش یابد و زنجیره قطع شود.
وی با اشاره به برخی شایعه‌ها در مورد پنهان‌کاری آمارها اضافه کرد: آزمایش نخست، تنها وجود ویروس کرونا را به طور عام تشخیص می‌دهد که اینها به عنوان مبتلا عنوان در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه مثبت شدن کیت آزمایش کووید ۱۹ ملاک تشخیص و اعلام از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
رییس شبکه بهداشت کاشان اظهارداشت: قصد و دلیلی برای پنهان کردن آمار شمار مبتلایان وجود ندارد، این ویروس به دلیل جدید بودن به تظاهر علایم منجر می‌شود اما به تدریج ممکن است با مقاومت سیستم ایمنی بدن فرد روبه‌رو و از میزان و شدت آسیب‌ها و تلفات کاسته شود.
وی به ناشناخته بودن ویروس کرونای جدید اشاره کرد و یادآور شد: برخی پزشکان بر این باور هستند، از زمانی که ویروس از راه دهان، بینی یا چشم وارد بدن انسان می‌شود، می‌تواند بین ۲ تا ۱۴ روز بدون علایمی واگیر داشته باشد و در مقابل برخی باور دارند که از زمان آغاز سرفه یا عطسه امکان سرایت دارد که البته هنوز اثبات نشده است.
دهقانی با تاکید بر لزوم خودداری مردم از سفرها و رفت‌و آمدهای غیرضرور گفت: توصیه به ماندن در خانه و رعایت موارد بهداشتی برای قطع شدن زنجیره است اما برخی با بی‌توجهی به هشدارها، موجب تشدید شرایط شیوع بیماری می‌شوند.
وی در مورد تمهیدات صورت گرفته، توزیع تدریجی اقلام مورد نیاز برای جلوگیری از ابتلای کادر درمانی مانند پزشکان، پرستاران و بهورزان به ویژه در بخش عفونی بیمارستان شهید بهشتی کاشان را به عنوان مهم‌ترین گروه در معرض خطر ابتلا یادآور شد.
رییس شبکه بهداشت کاشان با بیان اینکه بسته به میزان آلودگی افراد علایم بیماری ظاهر می‌شود، تاکید کرد: مردم اگر علایمی مانند سرماخوردگی دارند، نخست بهتر است از خانه بیرون نیایند و افراد در معرض خطر از جمله در نانوایی‌ها، میوه‌فروشی‌ها و بقالی‌ها با رعایت فاصله، استفاده از دستکش و ماسک را در دستور کار قرار دهند و متصدیان واحدهای صنفی سطوح را به طور مستمر با شوینده‌ها و مواد ضدعفونی پاک‌سازی کنند چرا که هر فردی امکان دارد مبتلا به ویروس خاموش باشد.
وی خودداری از دست به دست کردن پول و به جای آن استفاده از کارت‌های بانکی را اشاره و تاکید کرد: ماسک بیشتر برای مبتلایان توصیه شده، چرا که از ۱۲۰ تا ۲۴۰ برابر می‌تواند از پخش ویروس هنگام سرفه و عطسه ناگهانی جلوگیری کند و همه مراجعه‌کنندگان و خدمات‌دهندگان بهتر است تا اطلاع بعدی موارد را مورد توجه قرار دهند.
دهقانی با بیان اینکه حرارت بالا ویروس را از بین می‌برد، افزود: مردم از خرید مواد غذایی فله و روباز خودداری کنند چرا که امکان دارد فرد ناآگاه به بیماری خود، بدون توجه با یک عطسه موجب آلوده شدن مواد غذایی و انتقال ویروس شود.
به گفته وی، این بیماری قابل پیشگیری است و در زمان حاضر با راهکارهای ساده مانند رعایت فاصله منطقی با دیگران (دست‌کم یک متر)، ضدعفونی کردن سطوح، خودداری از ازدحام جمعیت، روبوسی و دست دادن و شستن مداوم دست‌ها با آب و صابون می‌توان از شیوع و ابتلا به آن جلوگیری کرد.
افراد دارای مشکلات و علایم تنفسی مانند سرفه و تب و لرز و افراد مسن دارای بیماری‌های زمینه‌ای باید فوری به مرکزهای درمانی مراجعه کنند و افراد دارای علایم خفیف سرماخوردگی بهتر است در خانه بمانند و استراحت کنند.
شماره ۳۱۱۳ با ۱۴ خط تماس آماده ارایه راهنمایی و مشاوره به شهروندان اصفهان است.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ویروس کرونا تاکنون در ۲۰ استان از جمله اصفهان شیوع پیدا کرده که ۲۴۵ نفر به آن مبتلا شدند و ۲۶ نفر جان خود را از دست دادند.
جمعیت نزدیک به ۵۰۰ هزار نفری شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل زیر پوشش خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی کاشان قرار دارد.
نظر شما