در گفت و گوی روزنامه آرمان ملی با عباس آرگون عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی،آمده است: اسفند، ماهی است که بسیاری از فعالان فضای کسبوکار حساب ویژهای روی آن باز میکنند. از تجار گرفته تا خردهفروشان بازارهای داخلی همواره در ۳۰ روزه اسفند گاه سودی بیشتر از کل سال خود کسب میکنند. این ماه برای مشاغل آزاد چنان اهمیتی دارد که اگر بخواهند از آن صرف نظر کنند، شاید به مشاغل دیگر روی آورند و سر هر ماه منتظر دریافت حقوق بنشینند. آنها که سال ۹۸ را در شرایط تحریم و رکودتورمی آغاز کردند، بیش از هر زمان دیگری منتظر شروع اسفند بودند، اما ورود یک میهمان ناخوانده به ایران باعث شد تا بسیاری از بازارها و مشاغل این بار شرایط دیگری را در آخرین ماه سال تجربه کنند. این بار کرونا بود که تیشه به ریشه بسیاری از کسبوکارها زد و کسادی بازار را رقم زد. با بستهشدن مرز بعضی از کشورهای همسایه، بسیاری از تجار دیگر حداقل تجارت خود را نمیتوانند انجام دهند، خردهفروشان نیز تاوان ترس عمومی مردم از کرونا را پس میدهند، البته در این زمینه مسئولان ذیربط اعلام کردهاند که مرزهای ایران هچنان باز است و مبادلات تجاری همانند گذشته انجام میشود. در رابطه با بازارهای داخلی نیز با توجه به نامهنگاریهایی که بین وزارت صمت و معاونت امور اقتصادی ریاستجمهوری صورت گرفته، به نظر میرسد قرار است معافیتهایی برای فعالان این حوزه ابلاغ شود. در این زمینه «آرمان ملی» گفتوگویی با عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، انجام داده است که در ادامه میخوانید.
در روزهای اخیر اخباری مبنی بر بستهشدن مرزهای کشورهای همسایه به روی تجار ایرانی منتشر شده است. تصاویر و فیلمهایی هم مشاهده میشود که گویا کامیونهای ایرانی پشت مرزهای عراق ماندهاند که البته مسئولان ذیربط این موضوع را تکذیب کردهاند. ماجرا چیست؟ آیا مرزها بسته شدهاند؟
به هر حال نمیتوان کامل این موضوع را رد کرد. بعضی از تصاویر و فیلمهایی که منتشر میشود واقعی است و تعدادی از کامیونها در عبور و مرور با مشکلاتی مواجه شدهاند. بهطور مطلق هیچکدام از این موضوعها را نمیتوان تایید یا رد کرد. بعضی از مرزها فعلا بهطور کامل روی تجار ایرانی بسته شدهاند و هیچ مبادلهای با ایران انجام نمیدهند؛ اما در بعضی از مرزها هم بهراحتی مبادله کالا و انجام میگیرد و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. به هر حال کرونا در ایران شکل حادی پیدا کرده و باید به کشورهای دیگر حق داد که در این زمینه با احتیاط بیشتری رفتار کنند.
بهطور کلی انتشار ویروس کرونا در ایران چه تاثیری بر حجم مبادلات تجاری ایران داشته است؟
نباید فراموش کنیم که ما امروز در شرایط تحریم قرار گرفتهایم. پیش از ورود کرونا به ایران هم تجار با مشکلات عدیدهای مواجه بودهاند که اکنون فراگیری یک بیماری تا حدودی بر حجم مشکلات افزوده است. بهعنوان مثال نفت اصلیترین کالای تجاری ایران شناخته میشود، اما با تشدید تحریمها فروش طلای سیاه به حداقل رسیده و دولت ایران از راههای پر پیچ و خم، اندک نفتی به شرکای تجاری خود میفروشد. از سوی دیگر، اقتصاد ایران تحت تحریمهای بانکی قرار دارد. این دو موضوع دست به دست هم دادهاند تا میزان ارز واردشده به حداقل برسد. در مدت اخیر هم بانک مرکزی در تخصیص ارز به واردکنندگان سختگیریهای زیادی را انجام میدهد. البته این سختگیریها لازمه شرایط تحریمی و جنگ اقتصادی است، اما گاه قوانین متناقض فعالیت تجار را با اخلال مواجه میسازد و بازرگانان ترجیح میدهند تا زمان سامانگرفتن شرایط دست از فعالیت بکشند. بنابراین موضوع این است که مشکلات تجار و بازرگانان صرف شرایط کنونی که کشور با ویروس کرونا دست و پنجه نرم میکند نیست. بلکه از آن زمان که سیاستهای خصمانه آمریکا علیه ایران به اجرا درآمد، با قوانین مواجه شدیم که فعالیت برونمرزی را مختل کرده است. حال در شرایط کنونی کرونا بر این مشکلات افزوده است. ما به کشورهایی نظیر عراق صادراتی انجام میدادیم که اکنون به خاطر شیوع این ویروس با مشکلاتی مواجه شده است. طبیعتا چنین روندی تاثیر مستقیم بر شاخصهایی نظیر رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی میگذارد.
تاثیر ویروس کرونا بر فضای کسبوکار داخلی را چگونه ارزیابی میکنید؟ معمولا اسفند ماه پیک درآمدزایی بسیاری از مشاغل آزاد به حساب میآید. اکنون دولت چگونه میتواند آسیبهای ناشی از تشدید کرونا بر بازارهای کشور را به حداقل برساند؟
اسفند ماه که با عنوان شب عید شناخته میشود، معمولا پیک درآمدزایی و سوددهی بسیاری از کسبوکارهاست. صنعت گردشگری، آژانسهای هوایی و مسافری، هتلها و اقامتها، رستورانها، آرایشگاهها، قنادیها و خشکبارفروشها و ... معمولا در انتظار اسفند ماه مینشینند تا به سوددهی مورد نظر سالانه خود برسند؛ اما اکنون با توجه به شیوع کرونا و ترس عمومی مردم از این موضوع بازار این مشاغل کساد شده و درعمل چنین شرایطی درآمد آنها را به حداقل میرساند. حتی عدهای هستند که بهصورت فصلی فقط در ایام نزدیک به عید شغلی برای خود دست و پا میکنند، اما در سال ۹۸ گویا این نوع درآمدزایی را از دست دادهاند و نسبت به آینده نگران هستند. با این حال باید توجه داشت که سلامت عمومی جامعه بیش از هر موضوع دیگری اهمیت دارد. حتی اگر برخی مشاغل و گروههای کسبوکار مدتی بدون درآمد بمانند آنقدر ارزش ندارد که جان انسانها با خطر مواجه شود. اگر امروز به بهای سوددهی کسبوکارهای خرد و کلان مردم را بهعنوان متقاضی به بازار بفرستیم، طبیعتا میزان شیوع کرونا بیشتر میشود و آنگاه دولت باید هزینه بیشتری انجام دهد تا اولا بیماران را درمان کند و سپس شیوع آن را به حداقل برساند. اکنون تمامی شهروندان، ارگانها، نهادها و سازمانها باید سهلانگاری را کنار بگذارند و با جدیت دنبال راهکاری برای دفع این ویروس بگردند. طبیعتا هر چه شیوع کرونا بیشتر باشد، هزینه آن هم بالا میرود؛ زمانی که هزینههای کشور افزایش یابد، طبیعی است که بازارها هم با رکود بیشتری مواجه میشوند و باید رکود عمیقتری را تحمل کنند.
نظر شما