به گزارش خبرنگار ایرنا، یکی از مهم‌ترین شعارهای انتخاباتی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا خارج کردن نیروهای آمریکایی از خاورمیانه بود، او پس از سه سال نهایتا درصدد اجرایی کردن این وعده انتخاباتی خود بر آمد.
پس از آنکه آمریکا در سال ۲۰۰۱ به افغانستان حمله کرد، این جنگ به طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا تبدیل شد. ترامپ چندین بار در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان وعده داد اما هر بار با شکست مذاکرات با طالبان خروج نیروهای آمریکایی به تعویق افتاد. در حال حاضر، ایالات متحده بین ۱۲ هزار تا ۱۳ هزار سرباز در افغانستان دارد.
نهایتا دولت آمریکا روز شنبه ۱۰ اسفند در یک اقدام تاریخی با گروه طالبان در دوحه قطر توافقنامه صلح امضا کرد توافقی که بر اساس آن تمامی نیروهای آمریکایی در طول ۱۴ ماه آینده افغانستان را ترک خواهند کرد زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان و ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی گروه طالبان این توافقنامه تاریخی صلح را امضا کردند.
با امضای این توافقنامه مرحله دیگری از تلاش‌ها آغاز خواهد شد که هدف آن مصالحه میان طالبان و دولت افغانستان خواهد بود. با این حال به نظر نمی‌رسد این توافق عمر چندانی داشته باشد کما اینکه اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان اعلام کرد هیچ تعهدی برای آزادی پنج هزار زندانی طالبان ندارد.
«محمداشرف غنی» روز یکشنبه در کنفرانسی خبری با بیان اینکه آمریکا حق مداخله در امور دولت این کشور را ندارد و آنها فقط تسهیل کننده مذاکرات است، تصریح کرد: هیچ پیش شرطی را برای آغاز مذاکرات بین گروههای افغانستانی با طالبان را نمی پذیریم و روند آزادی زندانیان طالبان باید درجریان گفت وگو مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این در حالی است که «سهیل شاهین» سخنگوی طالبان در دوحه مدعی شد که براساس توافق نامه طالبان و آمریکا پنج هزار زندانی طالبان آزاد و پس از آن گفت وگوی بین گروههای افغانستانی آغاز خواهد شد.
اینکه آمریکای ترامپ چه انگیزه و هدفی از گفت و گوها با طالبان داشته است می تواند طیفی از تحلیل‌های واقع بینانه تا تحلیل‌های تخیلی و خام را در بر داشته باشد. با این حال آنچه از ظواهر امر بر می آید این است که‌آمریکا با نگاهی قیم مابانه و بدون در نظر گرفتن نقش و جایگاه دولت افغانستان و سازوکاری که مورد اجماع بین المللی است عملا با توافق با طالبان فرایند قانونی و دموکراتیکی که مورد اجماع جامعه جهانی بوده را به حاشیه رانده است. هرچند این سازوکار با مشکلات عدیده و ناکارآمدی‌های غیر قابل انکاری دست و پنجه نرم می‌کند. در واقع اگرآمریکا واقعا به دنبال خروج نیروهای‌آمریکایی از افغانستان و تحقق بخشیدن به شعار انتخباتی ترامپ در این زمینه باشد رفتار غیر مسوولانه دیگری را از این کشور شاهد هستیم که با تخریب سازوکارهای قانونی و به رسیمت شناخته شده عملا با طالبان که حدود بیش از دو دهه با آن درگیر بود دور یک میز نشسته و با آن توافق کرده است. از این بابت به نظر می‌رسد مشکل اصلی هنوز پابرجاست. اگر چه آمریکا با توافقنامه ای نه چندان پیچیده، قرار است افغانستان را ترک کند اما گفت و گوهای بین الافغانی یا همان مصالحه میان طالبان و دولت افغانستان بخش سخت و پیچیده ماجراست.
چهار محور اصلی مذاکرات در فاز اول شامل جدول خروج نیروهای آمریکایی، تعهد طالبان برای قطع رابطه با گروههای تروریستی مثل القاعده، آتش‌بس و گفت‌و گوی مستقیم طالبان با دولت افغانستان است. اما جزئیات بیشتری علنی نشده است. اگر چه بر اساس بیانیه‌های مقامات امریکایی ظاهرا تطبیق محتوای توافقات فاز نخست بستگی به پیشرفت و موفقیت فاز دوم مذاکرات یعنی گفت و گوی بین الافغانی دارد.
در گام نخست قرار است تعداد حدود ۱۳ هزار سرباز آمریکایی مستقر در افغانستان در یک برنامه زمانی ۱۳۵ روزه به هشت هزار و ۶۰۰ نفر کاهش پیدا کند و پنج پایگاه نظامی آمریکا هم به طور کامل برچیده شود.
ظاهرا طالبان هم تضمین کرده‌اند که در ازای خروج نیروهای آمریکایی از خاک کشورشان، مانع از آن خواهند شد که افغانستان به پایگاه تروریست‌هایی مانند القاعده تبدیل شود. آنها همچنین وعده داده‌اند که به میز مذاکرات صلح با دولت مرکزی افغانستان برگردند. آمریکا ابتدا خواستار آن بود که طالبان آتش‌بس درازمدت در افغانستان را نیز تضمین کنند. اما شبه‌نظامیان طالبان حاضر نشدند به این خواست تن دهند.
این توافق در زمانی انجام شده است که نیروهای آمریکایی و سربازان ناتو در مدت زمان نزدیک به دو دهه جنگی ناکام در برابر طالبان داشته اند و به شدت دچار فرسایش و در نهایت ناتوانی در کنترل اوضاع شده اند. بر اساس برآوردهای منابع اطلاعاتی، در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد خاک افغانستان از حوزه اقتدار مرکزی دولت خارج شده است و در کنترل طالبان قرار دارد. وضعیت سیاسی نیز در افغانستان خوب نیست به طوری که اکنون دو دولت در افغانستان اعلان موجودیت کرده است.
اما فارغ از همه این مسائل، ترامپ برای انتخابات آینده نیازمند یک برگ برنده است و قصد دارد به هر قیمتی شده خروج از افغانستان را به عنوان دستاورد خود معرفی کند. او روز شنبه با استقبال از امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان گفت که این توافق به طولانی‌ترین جنگ آمریکا پایان خواهد داد و نظامیان این کشور را از افغانستان به خانه باز خواهد گرداند.
رئیس‌جمهور آمریکا هفته گذشته در سخنانی بار دیگر تأکید کرد که می‌خواهد سربازان آمریکایی را به خانه بازگرداند و گفت که در مذاکرات افغانستان پیشرفت‌های قابل توجهی به دست آمده است. او ساعاتی پس از امضای توافقنامه صلح میان ایالات متحده و طالبان در نشستی خبری گفت: من در آینده‌ای نه چندان دور شخصا با رهبران طالبان دیدار خواهم کرد.
بسیاری از تحلیلگران این توافق را توافق صلح نمی‌دانند. به عقیده آنها این توافق نخستین گام در مسیر صلح است. چون در حال حاضر هنوز دولت کابل با طالبان مذاکره نکرده است. هنوز توافق بر سر تقسیم قدرت، یا به طور مشخص سهم طالبان از قدرت، مشخص نیست. در نتیجه می‌توان گفت که مذاکرات اصلی صلح هنوز شروع نشده است.
نظر شما