تمرین واتساپی تئاتری‌ها در روزگار کرونا

«ما با بچه‌ها قرار می‌گذاریم و در واتساپ به صورت آنلاین نمایشنامه‌خوانی انجام می‌دهیم. البته از آنجا که روی صحنه نیستیم نمی‌توانیم از بدنمان استفاده کنیم و در این قاب بسته، روی صورت و حس و بیانمان کار می‌کنیم و کارگردان نقش‌های ما را مدیریت می‌کند. احتمالا هم چند روز دیگر بعد از تمرین، اجرای آنلاین در اینستاگرام خواهیم داشت؛ البته اگر با مشکل مجوز ندادن و توقیف شدن مواجه نشویم.»
«فرنوش نیک‌اندیش» بازیگر جوان تئاتر و سینما، چنین از دورکاری این روزهای تئاتری‌ها صحبت می‌کند. البته او با صدایی گرفته می‌گوید: «دورکاری ما با بقیه تفاوت دارد. دورکاری از نظر احساسی بازیگر را خیلی تحت تاثیر قرار می‌دهد. ما اصلا به دلیل اینکه در ارتباط خیلی نزدیک با تماشاگر هنرمان را ارائه می‌کنیم، عاشق تئاتر هستیم؛ همان اصطلاح نفس‌به‌نفس که می‌گویند.» 
اما با این وجود، این روزها در تمام دنیا سبک زندگی و کار برای همه آدم‌ها و همه حرفه‌ها تغییر کرده است. قالب ارائه فعالیت‌های فرهنگی و هنری نیز تغییر کرده است. روزنامه‌ها آنلاین منتشر می‌شوند، خواننده‌ها از طریق پخش زنده شبکه‌های اجتماعی کنسرت می‌گذارند و حالا حتی تئاتری‌ها نیز، تمرین‌هایشان را از پشت دوربین‌های موبایلی انجام می‌دهند و در خانه کار می‌کنند؛ البته بدون پول و درآمد.
فرنوش نیک‌اندیش می‌گوید: «برای بیشتر بچه‌ها، کار تئاتر شغل دوم محسوب می‌شود. از نظر درآمد نه تنها در این برهه از زمان بلکه در برهه‌های قبل و بعد، تئاتر شغل دوم محسوب می‌شود. به همین دلیل ما درآمد مالی چندانی از تئاتر نداریم. دور کاری بچه‌های هنر با بقیه متفاوت است. حداقل کاری که خود من الان انجام می‌دهم، درآمدی ندارد.» 
این بازیگر تئاتر تفاوت وضعیت حرفه‌شان را قبل و بعد از شیوع ویروس کرونا چنین توضیح می‌دهد:« قبلا ما در مکان‌هایی که به آن‌ها پلاتو می‌گویند، نمایشنامه‌خوانی و تمرین می‌کردیم و بعد هم در سالن‌ها اجرایمان را انجام می‌دادیم. روند تمرین به طور متوسط ۶ ماه طول می‌کشید و بعد هم از طریق فروش بلیت، یک تا دو ماه اجرای آن در سالن‌ها انجام می‌شد. ولی الان من و تعدادی از دوستانم درصدد هستیم که یک نمایش را به صورت آنلاین در اینستاگرام اکران کنیم.» 
تئاتر، مخاطب خاصی دارد که حتی با سینما نیز بسیار متفاوت است. همین خاص بودن مخاطبان این هنر، باعث می‌شود که تماشاگران آن نیز اندک باشد. اما در شرایط این روزها که میلیون‌ها نفر در داخل کشور خانه‌نشین شده‌اند و مصرف اینترنت چندین برابر شده، اجراهای آنلاین در شبکه‌های اجتماعی دامنه مخاطبان این هنر را گسترش داده است. 
نیک‌اندیش می‌گوید: «اجرای آنلاین تئاتر هم برای کسانی که واقعا مخاطب تئاتر بودند و دل‌شان برای اجرای تئاتر و حتی نمایشنامه‌خوانی تنگ می‌شود در شرایط کنونی مناسب است، هم برای مردمی که آشنایی با این هنر ندارند.» 
او ادامه می‌دهد: «نکته مثبت نمایش آنلاین این است که این اجراها چون در فضای اینترنتی انجام می‌شود، آدم‌هایی را که در مواقع عادی تئاتر نمی‌بینند را هم جذب می‌کند. من به این چشم نگاه می‌کنم که این کار ما، کمک می‌کند که بعد از عادی شدن شرایط، افراد بیشتری با تئاتر آشنا شده باشند. خیلی‌ها تا به حال حتی یک نمایش ندیده‌اند.» 
اما این شرایط، برای هنرمندان تئاتر تفاوت‌هایی جدی با هنرمندان سینما و تلویزیون دارد. فرنوش نیک‌اندیش در انتهای صحبت‌هایش می‌گوید:«این دورکاری اصلا آن حس نفس‌به‌نفس را که لازمه‌ی اجرای تئاتر است، ایجاد نمی‌کند. این خیلی غم‌انگیز است؛ در تنهایی خودمان به این فکر می‌کنیم که ما عاشق اجرا جلوی تماشاگر بودیم. این خیلی فضای متفاوتی است و انگار مهم‌ترین رکن تئاتر یعنی تماشاگر، از ما گرفته شده است.»