امکان بازپس‌گیری حق عضویت پرداختی ایران به صندوق بین‌المللی پول

سرنوشت درخواست ایران از صندوق بین‌المللی پول برای دریافت پنج میلیارد دلار وام از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با کرونا و کارشکنی آمریکا در این روند از مباحث مطرح در روزهای اخیر بوده است.

این اقدام آمریکا که از آن می توان به عنوان تروریسم بهداشتی و پزشکی یاد کرد می تواند در روند ارایه خدمات بهداشتی و مقابله ویروس کرونا، اخلال ایجاد کرده و جان و سلامت صدها نفر را به خطر بیندازد.

کارشکنی آمریکا در روند ارایه این تسهیلات در حالی است که بسیاری از کشورها در مقابله با پیامدهای بهداشتی و اقتصادی شیوع کرونا دچار چالش شده و منابع عظیم مالی برای این هدف اختصاص داده اند و حتی برای دریافت منابع مالی بیشتر به سراغ صندوق بین‌المللی پول نیز رفته اند.

در این میان، ایران علاوه بر کرونا با چالش تحریم نیز مواجه است که این موضوع بر سر راه اجرای برنامه های حمایت اقتصادی در مقابله با کرونا، چالش ساز شده است.

در صورتی که تحریم های شدید آمریکا و فشارهای اقتصادی کاخ سفید در قطع دسترسی ایران به منابع مالی نبود، قطعا دولت ایران می توانست برنامه های منسجم تر و کارامدتری را در اجرای طرح های اقتصادی حمایتی در نبرد با کرونا اتخاذ کند.

وظیفه صندوق بین‌المللی پول، کمک به اعضا در مواقع بحرانی است

در این رابطه، «محمد حسینی» عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، گفت: با توجه به اینکه ایران عضو صندوق بین‌المللی پول بوده و حق عضویت خود را در سال‌های گذشته پرداخت کرده است، این حق را دارد که از این صندوق در مواقع ضروری درخواست دریافت وام داشته باشد.

وی  خاطرنشان کرد: همچنین هدف از تاسیس این صندوق نیز کمک به اعضا در زمان وقوع بحران ها و مشکلات اقتصادی بوده است.

 این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اضافه کرد: ایران بر اساس مقررات صندوق بین‌المللی پول، با توجه به شرایط شیوع کرونا درخواست خود را به این صندوق ارائه کرده که توسط صندوق بین‌المللی پول باید بررسی شده و با درخواست ایران موافقت شود.

وی با اشاره به فشارهای آمریکا و تحریم ها گفت: شنیده شده است که آمریکا تلاش می کند تا جلوی پرداخت این تسهیلات به ایران گرفته شود و حتی ادعا شده که این صندوق امکان دارد با درخواست ایران موافقت نکند.

وی گفت: بر اساس مقررات، درخواست تسهیلات از این صندوق برای اعضا محفوظ است و آمریکا و سایر کشورها نمی توانند در این روند کارشکنی کنند.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به جریان داشتن درخواست ایران از صندوق بین‌المللی پول، اضافه کرد: باید منتظر ماند و مشاهده کرد که اعضای هیات مدیره صندوق تا چه حد با سیاست های آمریکا هماهنگ هستند.

وی افزود: در صورتی که اعضا با سیاست های آمریکا همراه باشند امکان دارد که از فشارهای آمریکا تبعیت کرده و مانع دستیابی به ایران به این وام  شوند، اما در صورتی که ترکیب هیات مدیره این صندوق با آمریکا همسو نباشند ایران می تواند به حق خود برسد.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: اگر صندوق بین‌المللی پول با سیاست های آمریکا همسو شده و با پرداخت وام به کشورمان موافقت نکند، ایران می‌تواند پرداخت های خود به این صندوق در سال های گذشته که به عنوان حق عضویت واریز شده را باز پس بگیرد.

تداوم تلاش‌ها برای دریافت وام از صندوق

حدود یک ماه از درخواست ایران برای دریافت وام پنج میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول می گذرد اما هنوز صندوق با آن موافقت نکرده است.

با وجود شایعاتی که مبنی بر رد درخواست ایران مطرح می شود، مقامات بانک مرکزی ایران اعلام کرده اند بررسی درخواست ایران همچنان جریان دارد.

پیگیری های ایرنا در روز های گذشته نیز نشان می دهد که درخواست ایران هنوز در جریان بوده و تلاش ها برای دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول در حال انجام است.

رییس کل بانک مرکزی در ۲۱ فروردین امسال اعلام کرد: «حدود یک ماه پیش بعد از اعلام رسمی آمادگی صندوق بین‌المللی پول برای کمک سریع و بدون قید و شرط به کشورهایی که درگیر مقابله با ویروس کرونا هستند، درخواست ایران را برای استفاده از حق ایران از این حمایت صندوق اعلام کردم؛ اما افرادی در خارج، در صدد وارونه جلوه دادن تلاش‌ها و انحراف درخواست به‌حق ایران بوده‌اند.»

همتی با اشاره به مخالفت آمریکا برای کمک صندوق بین‌المللی پول به ایران نوشت: «کشورهای اروپایی و سایر کشورها، در روند استفاده از این دو کانال قرار دارند. امیدوارم در این برهه تاریخی، مخالفت آمریکا به وجهه تخصصی صندوق و نیز کارکرد آن برای کمک به کشورهای عضو به‌ویژه ایران، آسیبی نرساند.»

رفتار متناقض IMF در پرداخت وام‌های مقابله با کرونا

تاخیر صندوق بین‌المللی پول در اعطای وام درخواستی ایران جهت مقابله با کرونا در حالی است که این صندوق، در هفته های اخیر برای اعطای وام به کشورها برای مقابله با کرونا، اعلام آمادگی کرده است.

«مارتین مولیزن» رییس بخش سیاستگذاری و بررسی راهبردی صندوق بین‌المللی پول در اوایل فروردین ماه اعلام کرد: این نهاد مالی در راستای مقابله با بحران کرونا به دنبال ارایه وام های کم بهره و بدون بهره و ارایه کمک های اضطراری به بازارهای در حال ظهور است.

وی افزود: کاهش قیمت کالاها خصوصا کاهش شدید بهای نفت خام، چالشی را برای بسیاری از کشورها ایجاد کرده در حالی که این مساله می تواند به کشورهای وارد کننده این کالاها کمک کند.

صندوق بین‌المللی پول (IMF) چندی پیش با هشدار نسبت به پیامدهای کرونا، اعلام کرد: بحران سلامت فعلی، می‌تواند اقتصاد را به سراشیبی سقوط بکشاند. در این میان بازنمود شوک‌های اقتصادی در عرضه و تقاضا متفاوت از بحران‌های قبلی است بنابراین سیاست‌های بسیار ضروری برای حمایت از اقتصاد در شرایط همه‌گیری ویروس، حفظ روابط شبکه اقتصادی و مالی بین کسب‌وکارها و کارگران، تسهیلات‌دهندگان و تسهیلات‌گیران، عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی در این شرایط بسیار مهم است و هدف اصلی، جلوگیری از آسیب دائمی مردم و کسب‌وکارها در بحران موقتی است.

گزارش صندوق بین‌المللی پول تایید می‌کند که شیوع بیماری کووید-۱۹ جهان را در شرایطی قرار داده که هیچ‌وقت تاکنون سابقه نداشته است. آسیب‌های اقتصادی این ویروس، از بحران مالی جهانی در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ نیز شدیدتر بوده است.

با وجود اینکه اعلام شده صندوق بین‌المللی پول تحت فشار آمریکا، شاید با درخواست ایران موافقت نکند، اما کارشناسان معتقد هستند که این صندوق در صورت عزم جدی می تواند، راهکارهای لازم برای بهره مندی ایران از تسهیلات این صندوق را فراهم کند.

بر این اساس، بلومبرگ در گزارشی نوشت: صندوق بین‌المللی پول، با وجود مخالفت‌های دولت ترامپ، می‌تواند وام درخواستی ایران را پرداخت کند؛ نکته اینجا است که آیا این صندوق بین‌المللی، اراده کافی برای انجام این کار را دارد یا نه؟