آمار دقیق مبتلایان کرونا قابل برآورد نیست

علیرضا رئیسی روز دوشنبه در نشست خبری که به صورت ویدئو کنفرانس از وزارت بهداشت، برگزار شد در پاسخ به ایرنا افزود: در مورد آمار واقعی برای خیلی بیماری ها امکان برآورد داریم چون بیماری برای ما شناخته شده است اما در مورد کرونا هنوز شناخت کافی نداریم و حتی در مورد سرایت آن از یک نفر اول در چین اعلام شد که از یک نفر به ۳.۸ است اما بعد گفته شد قدرت سرایت از یک نفر به ۱.۸ نفر است.

وی ادامه داد:  با توجه به اینکه هنوز شیوع بیماری ادامه دارد و درصد زیادی از بیماران علامت ندارند ، یکی از راهها این است کل افراد را تست کنیم و برآورد شیوع کنیم. 

رئیسی گفت: میزان سرایت و شیوع در جایی مثل قم یا گیلان قطعا با میزان شیوع با برخی استانهای جنوبی کشور که خیلی میزان شیوع پایین تر است، متفاوت است و نمی توانیم آمار ۵ برابر یا ۶ برابر آمار رسمی را به عنوان برآورد اعلام کنیم.

معاون وزیر بهداشت افزود: اقدام دیگری که انجام می دهیم این است که با توجه به اینکه افرادی که این بیماری را گرفته اند و بعد بهبود پیدا کرده اند بحث تست سرولوژیک مطرح است که می توان افراد را تست کرد که آیا مواجهه قبلی داشته اند یا نه که بحث های زیادی دارد و البته این تست هم کاذب بالایی دارد.

وی گفت: فعلا برآورد دقیقی نمی شود از آمار واقعی داشته باشییم و نمی توانیم آمار را در دو یا سه ضرب کنیم اما اما قطعا مواردی که کشف کردیم، آمار واقعی نیست و هیچ جای دنیا به جز کره جنوبی که میزان تست آنها بالا بود. سایر کشورها فرصت نشده جمعیت بزرگی تست انجام شود برآورد دقیقی وجود ندارد.

رئیسی افزود: اما هر کشوری که آمار می دهد مثلا آمریکا ۵۶۰ هزار مبتلا دارد اگر تست ها بیشتر شود میزان ابتلا بیشتر از این است. اسپانیا، ایتالیا و حتی ایران هم مواردی که ما پیدا کردیم و قطعی شده را اعلام می کنیم به همین علت برنامه بیماریابی را اجرا کرده ایم و قطعا تعداد بیشتر از این است اما اینکه چقدر بیشتر است معلوم نیست.

وی گفت: اینکه ۸۰۰ هزار مبتلا شدند و چندین برابر آمار اعلام شده مرگ داریم قطعا درست نیست. ممکن است کسانی مدل سازی کنند اما این ویروس حساب کتاب ندارد و این مدل سازی ها درست نیست اینکه ۵۶ هزار نفر فوتی باشند قطعا درست نیست و اولین بار است که می شنوم و حتی این تعداد مرگ بر اثر بیماری تنفسی هم نداشته ایم. اگر همه فوتی های بیماری های تنفسی را در نظر بگیریم این تعداد نیست.

رئیسی درباره غربالگری کرونا در کشور گفت: کمترین جایی که در کشور غربالگری شده تهران است در بسیاری از استانها بالای ۸۰ درصد غربالگری شد و در تهران حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد غربالگری شده است.

وی افزود: نمی دانم هر وقت کار خوبی در کشور شروع می شود عده ای باور نمی کنند و حرف های نادرست می زنند در مورد کمپین فشار خون هم گفتند چقدر هزینه شد و چرا فشارسنج خریداری شد و کسی نگفت کاری خوبی شد که افراد فشار خونی را پیدا کردند و تحت درمان قرار دادید.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: در طرح غربالگری کرونا نیز با افراد تماس گرفته می شود و از او نظرسنجی می شود که از خدمات راضی بودند، ۹۸ درصد راضی بودند و دو درصد هم ناراضی بودند.

وی افزود: سه نامه زدیم به معاونت تحقیقات وزارت بهداشت نامه زدیم که به عنوان یک بخش بیرونی این طرح را بررسی کنند. دوم به سازمان بهداشت جهانی و سوم به دانشگاههای علوم پزشکی که این طرح را ارزیابی کنید. خودمان هم بررسی می کنیم و طرح غربالگری کرونا در واقع در چهار جا بررسی می شود.

افرادی که مشمول روزه گرفتن نیستند

وی در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا درباره افرادی که نمی توانند روزه بگیرند گفت: موضوع روزه داری در کمیته علمی ستاد کرونا مطرح شده است و کمیته علمی باید رسمی مطرح کند اما حدودی که توافق شده را اعلام می کنم و دو سه روز آینده کل اطلاعیه کمیته علمی رسانه ای می شود.

رئیسی گفت: چند موردی که توافق روی آن هستند این است که افرادی که مثبت هستند و کمتر از دو هفته از بیماری آنها می گذرذ  مشمول روزه گرفتن نیستند. افراد بالای ۶۵ سال یا افرادی که بیماری زمینه ای دارند و امکان ایزوله شدن برای آنها وجود ندارد نیز مشمول نمی شوند.

معاون وزیر بهداشت افزود: عده ای هم ربطی به کرونا ندارد، کسانی که روزه گرفتن باعث آسیب شدید به آنها می شود، برای آنها هم پیشنهاد شده که واجب نیست. ما حکم شرعی نمی دهیم فقط بحث های ضرر و زیان را می گوییم و علما و فقها فتوا می دهند. سایر موارد قطعی و اعلام می شود.

معاون وزیر بهداشت در مورد بازگشایی اصناف نیز گفت: ۱۲ هزار صنف مختلف مشمول اجرای پروتکل های بهداشتی هستند که برای آنها بیش از ۱۰۲ پروتکل مختلف تدوین شده و تاکنون یک میلیون و ۲۰۰ هزار صنف در سامانه وزارت بهداشت ثبت نام کرده اند.

وی ادامه داد: در این مرحله باید به دنبال قطع زنجیره انتقال ویروس باشیم با توجه به آگاهی مردم و رعایت اصول دستورالعمل ها شاهد این هستیم که آرامشی ایجاد شده و باید مراقب باشیم که این آرامش و تسلط در مدیریت باعث سهل انگاری نشود و فکر نکنیم ویروس از کشور ما خارج شده است.

رئیسی ادامه داد: ویروس همچنان وجود دارد و افراد زیادی مبتلا می شوند، اقتصادهای زیادی را فلج می کند، کوچکترین سهل انگاری باعث می شود شاهد پیک مجدد بیماری باشیم و در برخی استانها دوباره پیک بیماری و افزایش تعداد بستری را در بیمارستانها داشته باشیم.

وی درباره وضعیت کرونا در روستاها گفت: نظارت بر بهداشت آب در روستاها بسیار مهم است وزارت نیرو و آب و فاضلاب روستایی، باید تلاش بیشتری کند که در روستاها آب لوله کشی داشته باشند. ما وظیفه نظارت و هشدار و تذکر به مسئولان داریم و این کار را انجام می دهیم.

فیش ۲۰ هزار تومانی پرستاری نداریم

معاون بهداشت وزیر بهداشت ادامه داد: درباره پرستاران با توجه به حجم کاری که در کشور انجام شد، حتی نیروهای بازنشسته پرستاری اجازه دارند به کار برگردند. در همه جای دنیا بحث روش بکارگیری پرستاران مطرح است. در همه جای دنیا برای استخدام باید آزمون طی شود اما اکنون در شرایط اضطرار روش این است که در این شرایط بدون گزینش به صورت ۸۹ روزه بکارگیری شوند اما قبل از پایان این دوره باید تعیین تکلیف شوند و بکارگیری این افراد و وضعیت آنها باید مشخص شود.

رئیسی افزود: فیش های ۲۰ هزارتومانی پرستاری را نمی دانم که واقعیت دارد یا نه اما اگر در اختیار دارید به ما اعلام کنید که در کدام بیمارستان بوده است. فکر می کنم اشتباه باشد تا اصل باشد اینکه به یک پرستار ۲۰ هزار تومان بدهیم کرایه تاکسی هم نمی شود و درست نیست و قطعا فیش های زیادی هم هست که این طور نبوده است.

معاون وزیر بهداشت درباره ثبت نام مراکز درمانی در سامانه اصناف گفت: هدف ما از ثبت نام اصناف و بیمارستانها فقط ارسال پروتکل بهداشتی است، پروتکل بهداشت مربوط به بهداشت محیط، بهداشت ارائه دهندگان خدمت و گیرندگان خدمت است مثلا بحث نوبت دهی، دفع زباله ها، در پروتکل ها آمده است.

وی افزود: جامعه پزشکی در خط مقدم خدمت هستند و قطعا پروتکل ها را رعایت می کنند. الزام ثبت نام برای این است که پروتکل را داشته باشند و اگر پروتکل را دارند، اصراری نداریم. اکثر پزشکان در مورد کرونا مسلط هستند اما یکسری اصول بهداشتی برای مراجعه کنندگان و دفع زباله است که باید رعایت شود.

رئیسی گفت: تاکنون بیش از ۱۴ هزار مطب و درمانگاه ثبت نام کرده اند و به محض ثبت نام دستورالعمل را برای آنها ارسال می کنیم.

تست سرولوژیک کرونا برای همه نیست

معاون وزیر بهداشت در مورد تست سرولوژیک یا آنتی بادی گفت: مثبت بودن این تست به معنای مواجهه است نه ایمنی، یعنی این فرد با ویروس کرونا مواجهه داشته یا خیر. اینکه مواجهه باعث ایمنی می شود یا نه هنوز جای بحث دارد.

رئیسی گفت: یک محقق کره ای مقاله داده که ۱۲ نفر از مبتلایان دوباره مبتلا شده اند.به هر حال این ویروس ناشناخته است. ویروس کرونا مثل یک شطرنج باز جلوی ما نشسته است ما باید هر حرکت او را حدس بزنیم و درست عمل کنیم تا کیش و مات نشویم.

وی گفت: شیوع و تست سرولوژیک به هم مرتبط است. اگر در جامعه ای که تست سرولوژی را انجام دهیم که ۹۵ درصد تست اختصاصی این بیماری باشد و اگر در یک جامعه میزان شیوع زیر ۵ درصد باشد. نتیجه تست سرولوژی در ۵۰ درصد تست ها منفی کاذب است و عملا فرد را گول می زند.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: تست سرولوژیک اگر برای ۵ درصد به درد بخور باشد باید برای ۷۰ میلیون نفر تست انجام داد که برای ۳.۵ میلیون نفر مفید باشد. ضمن اینکه ممکن است امروز تست سرولوژیک یک نفر منفی شد، این فرد فردا ممکن است به ویروس مبتلا شود و دو هفته بعد تست سرولوژیک او مثبت شود.

رئیسی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده تست سرولوژیک کرونا فقط برای تحقیقات انجام شود. انگلیس برای ۳.۵ میلیون نفر تست سرولوژی در خانه ارسال کرد و گفت اگر مثبت بودید از خانه بیرون بیایید اما بعد از سه هفته عذرخواهی کرد و جمع کرد؛ جمهوری چک هم همین طور.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: برای مسئولان دانشگاه علوم پزشکی قم و گیلان و برخی بیمارستانها که فکر می کنیم حدود ۲۰ درصد کرونا در آنها شیوع داشته باشد و بعد هم برای تحقیق در جمعیت نرمال نامه زدم تا با استفاده از تست سرولوژی برای تحقیقات میزان شیوع را بررسی کنند تا بتوانیم برآوردی داشته باشیم.

مسافرانی که از خارج می آیند، قرنطینه می شوند

وی در پاسخ به پرسشی درباره سفرهای خارجی به کشور گفت: در مورد افرادی که از کشورهای همسایه یا آسیایی به ایران می آیند هر کس می آید باید در قرنطینه بماند تا نتیجه آزمایش مشخص شود. اگر تست مثبت بود مثل بقیه باید ایزوله و درمان شود اما کسانی که منفی هستند باید دو هفته در استان خود در قرنطینه بمانند تا بعد از دو هفته نتیجه تست آنها معلوم شود.

اجبار ماسک در مترو امکانپذیر نیست

رئیسی درباره استفاده از ماسک در مترو گفت: باید تعداد ماسک که در کشور استفاده می شود را محاسبه کنیم. مثلا می گویند روزانه دو میلیون نفر در مترو جا به جا می شود این امکان وجود ندارد که روزانه دو میلیون ماسک داده شود، اینکه اجبار کنیم و حتما مترو به کسی که ماسک ندارد سوار نکند، عملی نیست.

معاون وزیر بهداشت افزود: پیشنهاد ما این است که تا جای ممکن از حمل  و نقل عمومی استفاده نشود، افرادی که علامت بیماری دارند نباید از این وسایل استفاده کنند. فاصله گذاری اجتماعی هم در مترو و اتوبوس ها باید رعایت شود. راه عملی این نیست که کسی که ماسک ندارد حق ندارد از مترو استفاده نکند. این امکانپذیر نیست. توصیه این است که استفاده شود اما اگر کسی ماسک ندارد را سوار نکنیم امکانپذیر نیست.

وی درباره فعالیت مراکز دندانپزشکی گفت:  دندانپزشکان جز مشاغل پر ریسک هستند، به ویژه اینکه ترشحات عامل اصلی انتقال کروناست. توصیه کردیم فقط موارد اورژانس انجام شود. پروتکل های اختصاصی برای مراکز دندانپزشکی ارسال شده است و نباید به صورت وسیع کار کنند فقط برای موارد اورژانس می توانند فعالیت کنند.

رئیسی افزود: در مراکز دندانپزشکی دولتی هم فقط موارد اورژانس انجام می شود. جشن مدارس عاری از پوسیدگی دندان هم به خاطر کرونا به تعویق افتاده است.

کنکور و امتحات مدارس برگزار شود

معاون وزیر بهداشت درباره برگزاری امتحانات مدارس و کنکور گفت: کنکور می شود با تمهیداتی می تواند حتی حضوری برگزار شود. اگر فاصله ها را به خوبی رعایت کنند و اگر فاصله صندلی ها را زیاد کنند می شود و حوزه ها را وسیع تر کنند، امکان برگزاری کنکور وجود دارد حتی آموزش و پرورش هم با تمهیدات فاصله گذاری می تواند ازمون ها را برگزار کند.

وی افزود: کرونا در پاییز و زمستان همراه ما خواهد بود. این ویروس همچنان با ما خواهد بود و در سالهای بعد ابتلای فصلی این بیماری را خواهیم داشت.

ثبت نام اصناف ربطی به مالیات ندارد

رئیسی درباره رعایت پروتکل های بهداشتی در اصناف از جمله مراکز درمانی یا دامپزشکی گفت: نیازی به نوشتن نامه به هیچ صنفی نیست چون همه باید ثبت نام کنند. کسانی که می خواهند بازگشایی کنند باید در سامانه وزارت بهداشت ثبت نام کنند. کارشناسان بهداشت محیط مراجعه می کنند و جنبه های بهداشتی را بازدید می کنند.

وی گفت: در این بازدیدها بحث  اصول بهداشت محیط کار، تجمعات و فاصله گذاری ها و دفع زباله ها بررسی می شود و از همه صنوف از جمله مطب ها و مراکز دامپزشکی هم بازدید می شوند و نیازی به نامه نگاری جداگانه هم نیست.

معاون وزیر بهاشت گفت: اگر این افراد کد بهداشتی را داشته باشند، مردم اطمینان پیدا می کنند که پروتکل وزارت بهداشت را رعایت کرده اند و این برای خود صنف هم خوب است و مردم بیشتر مراجعه می کنند. مثل یک کالا را که می خرید نگاه می کنید سیب سلامت یا علامت استاندارد دارد یا نه.

رئیسی ادامه داد: اگر اعلام کنیم جاهایی که کد بهداشتی ندارند مردم مراجعه نکنند، چه اتفاقی می افتد قطعا مردم به یک نانوایی که کد بهداشتی ندارد تمایل ندارند مراجعه کنند و دریافت کند بهداشتی به نفع اصناف است.

معاون وزیر بهداشت گفت: برای همه صنوف دریافت پروتکل بهداشتی لازم است. در مورد پزشکان فقط توصیه می کنیم و در مورد سایر اصناف هم بنا نداریم تعطیل کنیم فقط برای این است که پروتکل های بهداشتی رعایت شود. البته مراکز درمانی جزو جاهای پر ریسک است و توصیه ما به مسئولان مراکز درمانی این است که دستورالعمل ها را دریافت و رعایت کنند.

وی افزود: مردم در گام اول فاصله گذاری  اجتماعی همکاری کردند و اصول بهداشتی را بسیار رعایت کردند. اوج این همکاری در روز ۱۳ به در بود که همه مردم فوق العاده رعایت کردند اما از طرفی مسائل اقتصادی هم هست و این تصمیم که گرفته شد که مشاغل کم ریسک و متوسط بازگشایی شوند. این کار در صورتی می تواند موفق باشد که همه واحدهای صنفی پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند.

ثبت نام یک میلیون و ۲۰۰ هزار صنف در سامانه وزارت بهداشت

رئیسی گفت: ۱۲ هزار نوع واحد صنفی وجود دارند که با مشارکت اصناف برای آنها ۱۰۲ پروتکل بهداشتی تدوین شده است. تاکنون یک میلیون و ۲۰۰هزار واحد صنفی از جمله ۱۴ هزار مطب ثبت نام کرده و پروتکل بهداشتی را دریافت کرده اند. برای برخی واحدها مثل هتل ها که رستوران، سالن ورزشی یا خدمات دیگر دارند چند پروتکل ارسال شده است و مثلا به آنها گفته شده است که مراکز ورزشی و استخر نباید باز شوند.

وی ادامه داد: شایعاتی هست که باید به آنها پاسخ بدهیم. این کار هیچ ربطی به کد اقتصادی و مالیاتی ندارد و صرفا برای اچرای پروتکل های بهداشتی است و اگر صنفی ثبت نام کرده باشد و کد بهداشتی را گرفته باشد با خیال راحت می تواند فعالت کند. مردم هم پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند و برای کارهای غیر ضروری و برای گشت و گذار به فروشگاهها مراجعه نکنند. فقط برای مایحتاج ضروری مراجعه کنند.

رئیسی گفت: پروتکل واکسن نیست که تضمین کند کسی مبتلا نشود و فقط ریسک ابتلا را کاهش می دهد هم ارائه دهندگان و هم گیرندگان خدمت باید رعایت کنند.

وی افزود: همه مردم در سایت وزارت بهداشت دوباره علایم خود را ثبت کنند. همکاران وزارت بهداشت با آنها تماس می گیرند و اگر نیاز به خدمات بعدی و تست باشد خدمت لازم به آنها ارائه می شود.

معاون وزیر بهداشت گفت:  گام اول همیشه به صورت انفجاری شروع می شود، بیماران هم چند دسته هستند، بیماران بدحال هستند، بیمارانی که علایم شدید دارند و افرادی که بیمار نیستند و به خاطر ترس مراجعه می کنند. این مساله در همه کشورها در هر اپیدمی هست. حوزه درمان خوب عمل کرد و به همه بیماران خدمات خوبی ارائه کرد.

مردم از خدمات پزشکی در اپیدمی کرونا شکایت ندارند

وی افزود: شکایت زیادی از مردم نداشتیم که جایی مراجعه کردیم و تخت، پزشک یا پرستار نبود. این بیماری یک الگوی جهانی دارد. کشورهای پیشرفته ای داریم که بیماران در راهرو خوابیده بودند یا به دو بیمار یک ونتیلاتور وصل بود از این شاخص ها در کشور ما نبود بعد که بیمارستانها مسلط شدند کار بزرگی در کشور اتفاق افتاده است و ما البته تجربه کشورهای موفق استفاده می کنیم.

رئیسی ادامه داد: در طرح بسیج ملی به ۷۰ میلیون نفر خدمت ارائه شد، یک میلیون نفر علامت دار بودند. افرادی که درجاتی از علایم داشتند، به وضع آنها پاسخ داده شد تا سردرگم نشوند. ۷۰۰ هزار نفر آنها توسط پزشکان بخش بهداشت به صورت سرپایی مشاوره گرفتند. ۱۰۰ هزار نفر آنها که علامت بیشتری داشتند که مشاوره گرفتند و ۷ هزار نفر آنها بستری شدند.

تست کرونا از خانواده مبتلایان تا حذف اپیدمی

وی گفت: در گام دوم همه ۱۰۰ هزار نفری که ارجاع شدند، تست می شوند، نتایج درخشانی گرفتیم، افرادی که پزشک تشخیص می داد که کرونا دارد اکنون تست هم می شوند. ۶۰ درصد افرادی که به بیمارستان ارجاع شدند، تست مثبت داشتند.

رئیسی افزود: اکنون در ۲۱ استان این کار را شروع کرده ایم و آزمایشگاههای سرپایی هم تجهیز شدند. در چند روز گذشته ۱۲ هزار تست انجام شد است. این کار بزرگی است که شروع شده است. در مورد افراد کم علامت که تشخیص داده می شوند، به سراغ خانواده های آنها هم می رویم از خانواده آنها هم تست گرفته می شود. ۲۴ درصد خانواده این افراد کم علایم هم تست مثبت داشتند.

وی گفت: اگر این کار انجام شود به مرور انتقال جمعی و عمومی ویروس کرونا حذف می شود. کم کم تبدیل به صورت خوشه می شوند و آگر آنها را قرنطینه کنیم به صفر می رسیم و در نظرسنجی که از مردم داشتیم ۹۸ درصد از خدمات طرح بسیج ملی غربالگری کرونا راضی بودند.

معاون وزیر بهداشت درباره انتقال کرونا از بیماران فوت شده گفت:  فرد کرونایی زنده بیشتر از فرد کرونایی مرده ناقل است چون فرد مرده سرفه و عطسه ندارد و دستش را هم به جایی نمی زند اما در فرد مرده هم ویروس نمی میرد به همین علت دستورالعمل خاصی مراحل غسل و دفن بهداشتی تدوین و ابلاغ شده است.

ارتباط آمار مرگ کرونا با سندروم حاد تنفسی

رئیسی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه علت مرگ بیماران کرونا سندروم حاد تنفسی اعلام می شود گفت: سالانه تعداد زیادی در دنیا و از جمله در ایران به خاطر بیماری تنفسی فوت می کنند، اگر به کلمه  ARDS یعنی  سندروم حاد تنفسی دقت کنیم می بینیم که کرونا اصلا سندروم حاد تنفسی ایجاد نمی کند.

وی افزود: نمی توانیم هر سندروم حاد تنفسی را بگوییم کروناست، این کار غیر علمی است. اگر به جای ARDS می گفتیم علایم بیماری تنفسی عمومی منطقی تر بود. بنابراین یکسری افراد به علل تنفسی از بین می روند ممکن است در بین آنها کرونا هم باشد اما چرا اصرار داریم بگوییم آمار دو برابر یا سه برابر است این چه کمکی به ما می کند، مهم این است که تخت بیمارستانی و آی سی یو برای بیماران کرونا مهیا باشد که وزارت بهداشت  در این مسیر خوب عمل کرده است.