کرونا را با مشارکت اجتماعی از بین ببریم

در حقیقت در کنار تلاش نظام سلامت برای ارتقای توانمندی‌های مردم و ارایه بهترین خدمات به آن ها، مردم می توانند برای بالاتر بردن سطح سلامت خود، در هر سطحی که امروز هست، تلاش کنند. به این روند "ارتقای سلامت" می گوییم. مشارکت مردم در ارتقای سلامت جامعه، نقشی محوری و اساسی دارد.

از طرف دیگر در یکی دو دهه اخیر، رویکرد جدیدی در زمینه شناخت عوامل تأمین کننده سلامت جامعه و مقابله با عواملی که آن را تهدید می کنند پدید آمده است. این رویکرد که به "مولفه های اجتماعی سلامت" معروف است بیانگر این حقیقت است که تا ۸۰ درصد عواملی که در ایجاد بیماری ها نقش دارند، از عوامل اجتماعی نشأت می گیرند. 

طبیعی است که با سهم چشمگیری که عوامل اجتماعی دارند، نظام سلامت حتی در شرایط آرمانی نیز نمی تواند به تنهایی از عهده تأمین سلامت افراد جامعه برآید.

وقتی درصد عمده ای از بیماری ها ناشی از عوامل اجتماعی هستند، آن چه به وضوح می تواند به تأمین و ارتقای سلامت در جامعه کمک کند، مشارکت اجتماعی مردم در امور مربوط به سلامت خود است.

اپیدمی جهانی حاضر (ناشی از ویروس کرونای جدید)، نمونه ای از تأثیر مشارکت مردم در مقابله با بیماری و تأمین سلامت است. بیماری کووید ۱۹، بیماری ویروسی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از راه قطرک های تنفسی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. ویژگی های خاص این ویروس، تشخیص و درمان موارد ابتلا را پیچیده کرده است.

وقتی واکسن یا پیشگیری دارویی موثر برای بیماری وجود ندارد، تنها راه مطمئن برای کنترل آن، استفاده از ضوابط پیشگیرانه و مراقبت هایی است که جز با مشارکت مستقیم مردم عملی نخواهد بود.

برای مبارزه با این پاندمی (همه‌گیری جهانی)، مردم باید آگاهی لازم در مورد چگونگی پیشگیری از ابتلا و مقابله با بیماری را کسب کرده و برای عملی کردن این اقدامات توانمند شوند. اقداماتی که نیازی به مداخلات مدرن و پیشرفته تشخیصی و درمانی نداشته و اگر چه در نگاه اول بسیار ابتدایی و بدیهی به نظر می رسند ولی اهمیت فراوان دارند.

مشارکت مردم در رعایت فاصله فیزیکی با دیگران، ماندن در خانه و رعایت شرایط قرنطینه، پرهیز از حضور بی‌مورد در سطح جامعه و حمایت های اجتماعی از افرادی که به هر شکل از این همه گیری آسیب دیده اند، نمود مشارکت جامعه در سلامت خود است. هر قدر جامعه در تقویت این نوع مشارکت تلاش کند و از ظرفیت هایی مانند داوطلبان و همیاران سلامت برای گسترش آن بهره بگیرد، به مهار بحران های سلامت از این دست نزدیک تر خواهد بود.

هفته سلامت امسال از یکم تا هفتم اردیبهشت با شعار محوری حمایت همگانی از مدافعان سلامت برگزار می شود که روز شنبه (پنجم اردیبهشت ماه) با عنوان مردم، همیاران سلامت و مشارکت اجتماعی در مقابله با کرونا نامگذاری شده است.

دکتر نوید محمدی، مختصص طب پیشگیری و اجتماعی