کارشناسان نظامی بر این باورند که الحشد الشعبی به سبب نقش کلیدی که در پیروزی بر گروه تروریستی داعش داشته و مسوولیت های متنوعی که در سال های پسا داعش از جمله مبارزه کنونی در مهار کرونا ایفا کرده، طبیعی است که بیش از دیگر نیروهای تازه تاسیس عراقی مانند «سازمان مبارزه با تروریسم» یا «سوات» دستخوش تغییر و تحول شود.
اصل نوپا بودن یک نیروی نظامی و امنیتی همواره آن را در معرض تغییر و تحول تا رسیدن به ثبات و انسجام کامل قرار می دهد و این اتفاقی است که پیش از این در سازمان مبارزه با تروریسم و نیروهای یگان ویژه موسوم به «سوات» اتفاق افتاده بود و هرگز از آن تغییر و تحول ها به معنای تضعیف این نیروها یاد نشده است.
در این میان همان گونه که در گذشته انتقال بخشی از نیروها و فرماندهان دیگر بخش های نظامی به نیروهای مسلح چیزی از قدرت و ارزش آن نکاست، انتقال این چهار تیپ نیز به نیروهای مسلح عراق نباید به معنای تضعیف الحشد الشعبی تلقی شود.
به گفته کارشناسان، فرماندهی نیروهای مسلح عراق در چارچوب حفظ و صیانت از تشکیلات مختلف نظامی و امنیتی عراق بر حسب ضرورت بخشی از این نیروها را جابه جا می کند که در نهایت همه آنها زیر نظر فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق انجام وظیفه می کنند.
برخی ها تغییر و تحول اخیر را از حیث تشابه مانند تغییر و تحول نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بعد از پایان جنگ تحمیلی می دانند که سرجمع آن اقدام ها نه تنها منجر به تضعیف هیچ یک از نهادها و تشکیلات نظامی نشد بلکه در عمل باعث تقویت کلیت نیروهای مسلح و صیانت و حفظ همه تشکیلات نظامی جمهوری اسلامی ایران نیز شد.
نگاهی به بیانیه مشترک تیپ های چهارگانه پس از اعلام جدایی از الحشد الشعبی نیز نشان می دهد که روح دوستی و هم افزایی بین این نیروها با الحشد الشعبی همچنان به قوت خود باقی است.
اما پیش از بررسی این بیانیه، نخست باید علت این تصمیم غیرمنتظره فرماندهی نیروهای مسلح عراق واکاوای شود.
مهمترین نکته در رخداد اخیر که کارشناسان امنیتی عراقی نیز بر آن انگشت گذاشته اند، اینکه در بسیاری از رسانه ها از جدایی این چهار تیپ به عنوان تیپ های مرجعیت عالی دینی عراق یاد شده، ادعایی که بسیاری طرف ها آن را خلاف واقع می دانند.
نگاهی به بیانیه چهار تیپ جدا شده نیز نشان می دهد که هرگز آنها از خود به عنوان تیپ های وابسته به مرجعیت عالی دینی عراق یاد نکرده اند.
واقعیت این است که آیت الله سید علی سیستانی مرجع عالی دینی عراق و صادر کننده فتوای جهاد کفایی در تابستان ۲۰۱۴ علیه گروه تروریستی داعش که به منجر به تشکیل نیروی مردمی الحشد الشعبی شد، هرگز هیچ تیپ و نیروی خاص خود نداشته است.
هر چهار تیپ تشکیل شده مرتبط با تولیت های آستان های عتبات عالیات هستند.
تیپ ۲ معروف به امام علی (ع) وابسته به عتبه علوی (ع)، تیپ ۱۱ معروف به «علی اکبر (ع)» متعلق به عتبه حسینی (ع) و تیپ ۲۶ معروف به تیپ «رزمی ابوالفضل عباس (ع)» متعلق به عتبه عباسی (ع) و تیپ ۴۴ موسوم به «انصار المرجعیه» متعلق به «سید حمید الیاسری» که از او به عنوان نماینده مرجعیت در استان «سماوه» یاد می شود.
تیپ علی اکبر زیر نظر شیخ «عبدالمهدی الکربلایی» امام جمعه کربلا و نماینده آیت الله سیستانی و تیپ رزمی ابوالفضل عباس (ع) زیر نظر «سید احمد الصافی» امام جمعه کربلا و نماینده آیت الله سیستانی اداره می شوند و شیخ «طاهر الخاقانی» به عنوان فرمانده تیپ امام علی (ع) مرتبط با تولیت مقدس آستان علوی (ع) است.
در بیانیه چهار تیپ جدا شده آمده است که تصمیم جدایی از الحشد الشعبی با اطلاع «برهم صالح» رییس جمهوری، «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح و نظر شیخ عبدالمهدی الکربلایی و سید احمد الصافی و تعدادی از فرماندهان نظامی و امنیتی عراق انجام گرفته است.
در این بیانیه هرگز اشاره نشده است که آیت الله سید علی سیستانی در مساله جدایی یا ادامه ماندن آنها در فرماندهی الحشد الشعبی نقش و نظری داشته است.
بر خلاف دیدگاه برخی رسانه ها که این موضوع را ناشی از فشارها و سیاست های آمریکا برای تضعیف الحشد الشعبی دانسته اند، این اتفاقات یک رخداد طبیعی در همه تشکیلات نظامی نوپا است که بیش از اینکه بحث تضعیف و انحلال در آن مطرح باشد، موضوع صیانت از اصل تشکیلات مطرح است.
بازگشت به بیانیه چهار تیپ جدا شده از الحشد الشعبی نیز نشان می دهد که آنها همچنان به پیوند خود با فرماندهی الحشد الشعبی افتخار کرده و خواهان ادامه این روابط هستند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: چهار تیپ جدا شده هیچ گونه احساسات منفی یا خصومت نسبت به کسی ندارد؛ اما به دنبال اصلاح رویکردها و صیانت از طرح مبارکی (الحشد الشعبی) است که مسوولیت دفاع از ملت عراق را به دوش گرفته است.
آنچه در این بیانیه حائز اهمیت است، این چهار تیپ تاکید کرده اند که به هماهنگی و ارتباطات خود با فرماندهی الحشد الشعبی و مدیریت های تابعه آن ادامه می دهند.
نخست وزیر دولت پیشبرد امور و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق چهارشنبه گذشته در دستوری، چهار تیپ وابسته به عتبات مقدسه را به طور مستقیم تحت امر خود قرار داد..
«عادل عبدالمهدی» در این دستورالعمل خطاب به رییس تشکیلات الحشد الشعبی گفته است: «تصمیم گرفتیم تیپ های ۲، ۱۱، ۲۶ و ۴۴ از حیث اداری و عملیاتی زیر نظر فرمانده کل نیروهای مسلح قرار گیرند.»
آن گونه که سرلشکر «عبدالکریم خلف»، سخنگوی فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز اعلام کرده موضوع پیوستن گروه‌های الحشد الشعبی به فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق فقط از لحاظ اداری و عملیاتی است.
وی همچنین بر اهمیت حفاظت از وحدت الحشد الشعبی و عمل کردن همه گردان‌ها به آیین نامه‌های انضباطی و نظامی و فرامین فرماندهان عالی‌رتبه همانند بقیه نیروهای مسلح تاکید کرد.
الحشد الشعبی همان طور که «فالح الفیاض»، رییس آن جمعه گذشته در جریان بهره برداری از دومین بیمارستان صحرایی مراقبت از بیماران کرونایی در استان «سماوه» گفته است، به خط مشی خود در راهبرد دفاع مردمی تا پیروزی نهایی بر تروریسم ادامه می دهد.
نظر شما