بحران کرونا در ایران و جهان سبب شد تا تغییرات بسیار عمده‌ای در همه ارکان برنامه‌های عادی و جاری بشری صورت بگیرد. بهداشت و درمان، ارتباطات میان فردی، اقتصاد، سیاست، شرایط کسب و کارها، معیشت مردم، گردشگری و آموزش از مهمترین بخش‌هایی بودند که توسط کرونا مورد هدف قرار گرفتند.
این شرایط سبب شد تا تجربه جدیدی در همه بخش‌ها به خصوص عرصه آموزش از طریق فضای مجازی باب شود و این فضا به محلی برای پاسخگویی به نیازهای ارتباطی، عرضه تولیدات و آموزش تبدیل شود.
بنابراین چه بخواهیم و چه نخواهیم، نه تنها همه ما از کاربران فضای مجازی و ابزارهایی با هوش مصنوعی شده‌ایم، بلکه فضای مجازی به موازات زندگی حقیقی، تاثیرات خود را بر محیط، رفتارها، باورها، روابط اجتماعی، کسب و کار و نحوه آموزش گذاشته است.
صنیع اجلال دکتری بین الملل و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و سیاست علمی کشور امروز پنجشنبه در وبینار (Web based seminar ) با عنوان بحران کویید ۱۹ و لزوم تحول در نظام آموزش و پژوهش جهان گفت: قبل ازماه ژانویه ۲۰۲۰ جهان در روابط عادی خود در حوزه اقتصاد، سیاست و بین الملل وجود داشت. اما با پیدایش ویروسی به نام کویید ۱۹ سبب شد حدود چهار میلیون انسان در جهان به این ویروس مبتلا شوند و متاسفانه حدود ۳۰۰ هزار نفر نیز جان خود را از دست بدهند.
وی افزود: البته در طول تاریخ همیشه این گونه بیماری های ویروسی وجود داشته و نمونه آن طاعون بود که در سال ۱۵۴۱ میلادی سبب از بین بردن بیش از ۵۰ میلیون انسان در جهان شد. همچنین آنفولانزای خوکی و آنفولانزای هنگ کنگی پیش از نیز سبب مرگ و میر شده بودند و ایدز به تنهایی در جهان جان ۳۰ میلیون انسان را گرفت.
عضو هیات علمی مرکز تتحقیقات و سیاست علمی کشور افزود: اما اینکه چرا کویید ۱۹، از دیگر ویروس‌ها متمایز است، سرعت فراگیری و شیوع ویروس است که آنچنان ابتلا و کشندگی آن بالا بود که ابتدا آن را باور نمی‌کردیم. از طرفی در جهانی زندگی می‌کنیم که همه کشورها جهانی شدن را پذیرفتند و هر کشوری تلاش می‌کرد از مزایایی جهانی شدن استفاده کند.
اجلال با بیان اینکه که کرونا بر خلاف تصور قبلی سبب شد تا مرزها دوباره به جاهای خود بازگردند، توضیح داد: تاثیر کرونا فقط در حوزه‌های بین الملل، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و .. نبود بلکه در حوزه آموزش نیز کرونا تحولات خاصی را ایجاد کرد تا سبب شود بخش خصوصی در کنار بخش دولتی قرار بگیرد.
وی ادامه داد: حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دانشجو و دانش آموز در جهان تحصیل می‌کنند که کرونا سبب شود این تعداد خانه نشین شوند و نظام آموزشی با شوک مواجه شده و به فضای آموزشی جدیدی پرتاب شود.
وی در خصوص تحولات در آموزش بر اثر شیوع کرونا تصریح کرد: گسترش فرهنگ به کارگیری نوآوری در آموزش، گسترش آموزش‌های فراملی، تحول آموزش برخط و مجازی و استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی، مشارکت بخش خصوصی و دولتی در کنار یکدیگر، گسترش فرهنگ دیجیتالی و محتوای آموزشی، انتظار دسترسی به آموزش در همه جا و در طول شبانه روز، نظم‌پذیری دستاوردهای آموزشی، قداست زدایی از مکانیت دانشگاه، تغییر سن آموزش دهندگان، محدوید شدید جابه جایی دانشجویان و پژوهشگران، محدودسازی آزادی‌های دانشگاهی، تغییر رویه در بین المللی شدن آموزش عالی، بحران ارزیابی سطح یادگیری دانشجویان و گسترش آموزش بین رشته‌ای از جمله تحولاتی است که در آموزش های مبتنی بر الکترونیک در عصر شیوع کرونا رواج خواهد داشت.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و سیاست علمی کشور افزود: اما در تحول آموزشی سوال هایی که ایجاد می‌شود این است که آیا آموزش مجازی به نحوی هست که فرد در آینده و در اجتماع احساس مسوولیت اجتماعی داشته باشد؟ آیا دانشجویان و دانش‌آموزان در آموزش مجازی مطالب لازم را دریافت می‌کنند؟ و سوال دیگر اینکه تا چه اندازه آموزش مجازی تعاملی پیش می‌رود؟
اجلال با بیان اینکه بحران کرونا در مورد پژوهش وضعیت بهتری را ایجاد کرده است، گفت: شرایط پژوهش به دلیل قرنطینه و فراهم شدن مطالعات کتابخانه‌ای به صورت مجازی بهتر است.
وی افزود: گسترش شبکه‌سازی اجتماعات علمی، گسترش همکاری‌های علمی و بین المللی، ایجاد مراکز دیدبانی مشارکتی مدیریت بحران، پاسخگویی آموزشی و پژوهشی به نیازهای اجتماعی، مشارکت بخش خصوصی و دولتی در پژوهش‌ها، اشتراک گذاشتن پایگاه های اطلاعاتی و کتابخانه‌ای، تغییر فرهنگ داوری مقالات و انتشار آنها، افزایش شان علم و پژوهش، تغییر سنت انتشارات علمی، تغییر در پژوهش میدانی و آزمایشگاهی و بحران دانشجویان تحصیلات تکمیلی در پژوهش از جمله مسائلی است که کرونا و شیوه آموزش‌های جدید عامل آن می‌شود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و سیاست علمی کشور یادآور شد: بیل گیتس معتقد است که حل بحران کرونا نیازمند کمک در همه جهان است زیرا جهان به هم پیوسته است.
اجلال خاطرنشان کرد: در شرایط حال حاضر همه دانشگاهیان و مراکز علمی و تحقیقاتی کشور می‌توانند با خلاقیت و نوآوری تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند و امیدوارم این رویه در آموزش و پژوهش به بهترین شکلی اجرایی شود.
نظر شما